Pytanie nadesłane do redakcji
Jestem dializowana i zaszłam w ciążę, ile muszę mieć dializ tygodniowo w moim stanie? Do tej pory miałam 3 razy w tygodniu, po 4 godziny.
Odpowiedział
dr n. med. Robert Drabczyk
specjalista chorób wewnętrznych
nefrolog
Oddział Nefrologii i Stacja Dializ
Szpital Wojewódzki, Bielsko-Biała
Bardzo niewiele kobiet w wieku rozrodczym leczonych dializami zachodzi w ciążę. Wiele tych ciąż kończy się wcześniejszym porodem (ciąża taka trwa średnio ~32 tygodnie, zatem wcześniactwo dotyczy większości dzieci). Częstym sposobem rozwiązania ciąży (~50%) jest cięcie cesarskie. Najczęstszym (40–80%) problemem podczas ciąży u kobiet dializowanych jest nadciśnienie tętnicze.
Hemodializa i dializa otrzewnowa pozwalają na bezpieczne przejście przez okres ciąży, porodu i połogu. Z powodu rosnącego zapotrzebowania metabolicznego dawka dializy oraz częstość zabiegów powinny być stopniowo zwiększane w miarę trwania ciąży. Częste hemodializy (do 6 w tyg.; łącznie >20 h/tydz.) pozwalają na utrzymanie małych stężeń toksyn mocznicowych i kontrolę ilości wody w organizmie, co jest skuteczną metodą leczenia nadciśnienia tętniczego i zapobiegania wielowodziu. Liczba godzin hemodializy w ciągu tygodnia zwykle jest stopniowo zwiększana w miarę zaawansowania ciąży. Wraz z intensywnością dializ zwiększa się ryzyko nadmiernej utraty niektórych substancji, co wymaga dopasowania składu płynu dializacyjnego (np. może dochodzić do hipokaliemii i należy zwiększyć stężenie potasu w płynie dializacyjnym). Intensywniejsza dializoterapia prowadzi do zwiększonego usuwania fosforu (jeżeli wcześniej stężenie było nieprawidłowo duże to może ulec normalizacji; jeżeli było prawidłowe to może dojść do niedoboru fosforu i potrzeby jego uzupełniania). W związku z rozwojem ciąży rośnie masa ciała kobiety (do kilkunastu kilogramów w trakcie ciąży) i konieczne jest odpowiednie zwiększanie tzw. suchej masy.
W trakcie ciąży można skutecznie nadal prowadzić dializy otrzewnowe, jednak zwykle konieczne jest zmniejszanie objętości płynu dializacyjnego wypełniającego jamę otrzewnej.
Podczas ciąży można bezpiecznie stosować ludzką rekombinowaną erytropoetynę, jeżeli jest to konieczne do leczenia niedokrwistości.
Piśmiennictwo:
Shemin D.: Dialysis in Pregnant Women with Chronic Kidney Disease. Seminars in Dialysis. 2003; 16: 379–383.Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne. Medycyna Praktyczna, Kraków 2012.
