Skóra po okresie letnim wymaga szczególnej troski. Nowe przebarwienia na skórze albo zmiany w już istniejących znamionach budzą niepokój i mogą prowadzić do zwiększonego ryzyka niektórych schorzeń, w tym nowotworu skóry. W takich przypadkach skonsultuj się z lekarzem
Fot. istockphoto.com
Do nowotworów złośliwych skóry zaliczamy: czerniaka, raka podstawnokomórkowego i raka płaskonabłonkowego. Najbardziej agresywny spośród wszystkich nowotworów skóry jest czerniak. Ale wcześnie wykryty – pozwala na wyleczenie ponad 90 proc. chorych. Dlatego tak ważne jest regularne obserwowanie swojej skóry.
Podstawą wczesnego wykrycia zmiany nowotworowej jest:
- wiedza, jak rozpoznać czerniaka
- regularna i dokładna obserwacja skóry, którą można prowadzić samodzielnie.
Najgroźniejsza dla skóry pora roku
Najgroźniejsze dla skóry jest lato. Wtedy słońca jest więcej niż w pozostałych porach roku. Dzień jest dłuższy, a my spędzamy więcej czasu na powietrzu, zwykle z odkrytą dużą powierzchnią ciała. To powoduje, że właśnie latem jesteśmy najbardziej wystawieni na działanie słońca. A nadmierna ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe – zarówno naturalne (promieniowanie słoneczne), jak i sztuczne (w solariach) to jeden z głównych czynników rozwoju nowotworów skóry.
Ryzyko zachorowania na czerniaka jest większe u osób, które:
- mają dużo piegów i znamion, jasną karnację, rude lub blond włosy
- mają bliskiego członka rodziny, który chorował lub choruje na czerniaka
- przyjmują leki immunosupresyjne.
Najlepsza pora na samobadanie
Najlepsza pora na sprawdzenie stanu naszej skóry to wczesna jesień. Zaraz po tym, gdy w pełni ustąpi opalenizna.
Zmiany na skórze, których szukamy
Zmiany mogą występować na całej powierzchni skóry, jednak najczęściej pojawiają się na odsłoniętych częściach ciała. Czerniak w 2/3 przypadków powstaje na skórze wcześniej niezmienionej. Zaobserwuj, czy widzisz na swojej skórze:
- nowe znamiona, narośle i pieprzyki
- zmiany w znamionach i pieprzykach, które już masz – zwróć uwagę na zmiany zabarwienia (szczególnie na ciemniejsze lub niejednolite) oraz wielkości i kształtu.
Szczególnie zwróć uwagę na cechy charakterystyczne czerniaka – zapamiętując ABCDE:
A – asymetryczne, np. znamię „wylewające się” na jedną stronę
B – o nieregularnych brzegach, nierównomierne, posiadające zgrubienia
C – w kolorze czerwonym, czarnym, niejednolitym
D – o dużym rozmiarze, wielkość zmiany: powyżej 5–6 mm
E – ewoluujące, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu
Idziemy do lekarza
Zaniepokoić powinny Cię wszystkie znamiona, narośle czy pieprzyki, które ulegają zmianie i wydają się podejrzane. Sygnałem alarmowym powinny być także objawy takie jak: swędzenie, krwawienie i pękanie znamienia.
Jeśli wykryjesz niepokojące zmiany na skórze, jak najszybciej udaj się do lekarza. Najpierw do Twojego lekarza rodzinnego, czyli lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. W razie potrzeby skieruje Cię on do dermatologa lub chirurga onkologa.
Badanie u lekarza
Lekarz dokładnie ogląda skórę całego ciała, włącznie ze skórą głowy, stopami, skórą między palcami, a także okolicą narządów płciowych. Wszelkie znamiona obejrzy za pomocą dermatoskopu lub wideodermatoskop. Pierwszy pozwala na 10 krotne powiększenie i dodatkowe oświetlenie obserwowanego obszaru. Drugi daje powiększenie 200-krotne. W razie jakichkolwiek wątpliwości lekarz podejmie decyzję o wycięciu zmian.