Pytanie nadesłane do redakcji
Piszę w sprawie mojej mamy. Jest osobą dializowaną już od 5 lat, miała jeden przeszczep nerki, ale po 3 latach organizm odrzucił przeszczepiony organ. Mama ma 66 lat i jest w dobrej kondycji fizycznej. Nasz problem to nadkrzepliwość krwi, przetoki na rękach zawiodły, cewnik z prawej strony przestał działać ze względu na skrzep, i od 2 tygodni dializa u mamy odbywa się przez cewnik z lewej strony, ale właśnie dziś mama wróciła z dializy i okazuje się, że najprawdopodobniej znowu będzie skrzep. Mam przyjmuje Clexane 20, a dziś dostała 60. Dotychczas nie mieliśmy takich problemów, dopiero od niedawna. Cewniki są robione w poznańskim szpitalu na ul. Cegielskiego. Miesiąc temu w prawym cewniku doszło do zapalenia. Czy oprócz przyjmowania zastrzyków Clexane można jeszcze coś zrobić? Pozdrawiam bardzo serdecznie
Odpowiedział
dr n. med. Robert Drabczyk
specjalista chorób wewnętrznych
nefrolog
Oddział Nefrologii i Stacja Dializ
Szpital Wojewódzki, Bielsko-Biała
Problemy z dostępem naczyniowym są znacznie częstsze u starszych osób leczonych hemodializami. Przyczyn jest wiele. Naturalne procesy miażdżycowe są znacznie przyspieszone i nasilone z powodu przewlekłej niewydolności nerek, co powoduje, że naczynia krwionośne, zarówno tętnice, jak i żyły są w istotnie gorszym stanie, co utrudnia wytworzenie dobrze działającej przetoki do dializ (przetoka tętniczo-żylna) oraz częściej i wcześniej ulegają one zamknięciu. Pomimo tych problemów nadal należy dążyć do wytworzenia skutecznej przetoki (w najtrudniejszych przypadkach wykonuje się je w nietypowych okolicach, jak udo, klatka piersiowa). U niektórych osób udaje się wytworzyć przetokę z wykorzystaniem protezy naczyniowej ("sztucznego naczynia"), którą nakłuwa się igłami dializacyjnymi.
Cewniki naczyniowe permanentne wykorzystuje się u osób, u których nie można wykonać przetoki. Bardzo częste problemy to zakażenie cewnika (i groźne ogólnoustrojowe zakażenie odcewnikowe), zakrzepnięcie światła cewnika lub oklejenie cewnika przez masy włóknika. U niektórych osób cewnik taki służy kilka lat bez poważniejszych problemów, natomiast u części pacjentów wcześnie dochodzi do zakażeń lub zamknięcia cewnika. Często zamknięcie cewnika jest poprzedzone przez jego zakażenie (które może nie być przyczyną wyraźnych objawów). U osób z powtarzającym się problemami niedrożności cewnika zwykle nie stwierdza się żadnych zaburzeń krzepnięcia, które można wykryć znanymi obecnie metodami laboratoryjnymi. Należy jednak te badania wykonać, jeżeli na podstawie innych problemów klinicznych istnieje podejrzenie zaburzeń krzepnięcia. U niektórych pacjentów skuteczne może być wypełnianie kanałów cewnika w okresie pomiędzy dializami specjalnymi preparatami zawierającymi środek przeciwkrzepliwy (cytrynian), często z dodatkiem środka przeciwbakteryjnego (taurolidyna). W najtrudniejszych przypadkach, aby utrzymać drożność cewnika jako jedynej możliwości dostępu naczyniowego, stosuje się przewlekle leki przeciwkrzepliwe w odpowiednio dobranej i kontrolowanej dawce.
