×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Ból jądra

Lek. Oskar Zgraj

Jakie są najczęstsze przyczyny bólu jądra?

Ból jądra może mieć wiele przyczyn. Do najważniejszych należą stany, które mogą wymagać natychmiastowej interwencji chirurgicznej, są to między innymi: skręt jądra, skręt przyczepków jądra lub najądrza, zapalenie najądrza, choroba Schoenleina i Henocha, idiopatyczny obrzękiem moszny oraz uraz jądra.

Do przyczyn niewymagających pilnej interwencji chirurgicznej należą bóle wzrostowe jądra, obecność żylaków powrózka nasiennego, czasem wodniaki jąder. Nowotwory złośliwe jądra są zazwyczaj niebolesne. W okolicy krocza boleć może także m.in. przepuklina pachwinowa i węzły chłonne, w związku ze stanem zapalnym.

Budowa nerwów, które przekazują impulsy z jądra powoduje, że ból może być lokalizowany w dolnej części brzucha, chociaż przyczyna bólu znajduje się w jądrze. Należy pamiętać, że zbyt późne zgłoszenie się do lekarza pacjenta z bólem jądra może mieć katastrofalne skutki.

Najgroźniejszym stanem z wyżej wymienionych przyczyn bólu jądra jest skręt jądra. Skręt jądra wokół własnej osi prowadzi do skręcenia powrózka nasiennego, na którym „zawieszone” jest jądro. Powrózek nasienny to naczynia krwionośne, nerwy i nasieniowód biegnące do jądra. Skręt powrózka nasiennego sprawia, że odcięty jest najpierw odpływ, a następnie także dopływ krwi do jądra. Jądro zaczyna obumierać. Wywołuje to ból, obrzęk (opuchnięcie) i często zaczerwienienie moszny.. Po 4 godzinach zaczynają się już tworzyć nieodwracalne zmiany martwicze w jądrze. W przypadku skrętu jądra potrzebna jest szybka operacja, podczas której jądro zostanie odkręcone. To czy jądro uda się uratować, zależy od czasu jaki upłynął od pojawienia się skrętu do odkręcenia jądra. Im czas ten jest dłuższy, tym szanse na uratowanie jądra mniejsze. Skręt jądra trwający powyżej 24 godzin zawsze skończy się obumarciem jądra.

Przyczepki jądra lub najądrza to małe, często kolbkowatego kształtu twory tkankowe przyczepiające się do jądra lub najądrza, będące pozostałością po rozwoju płodowym narządów płciowych. Nie są obecne u wszystkich chłopców i nie są potrzebne, można więc je bez jakiejkolwiek szkody dla dziecka usunąć. Skręt przyczepka nie jest tak groźny jak skręt jądra. Wymaga często operacji z racji na towarzyszący mu ból, odczyn zapalny moszny lub niemożność wykluczenia skrętu jądra.

Zapalenie jądra i najądrza ma najczęściej charakter wirusowy lub bakteryjny. Może mu towarzyszyć zakażenie układu moczowego.

Choroba Schoenleina i Henocha jest zapaleniem drobnych naczyń krwionośnych obejmującym cały organizm. U chłopców chorujących na tę chorobę mogą także wystąpić objawy lokalizujące się w mosznie.

Idiopatyczny obrzęk moszny to stan, którego przyczyny nie da się ustalić. Moszna jest obrzęknięta i czerwona, ale jądro najczęściej nie boli. Stan ten ustępuje sam, bez leczenia.

Przy urazie jądra może pojawić się krwiak w mosznie uciskający jądro, który może wymagać chirurgicznego usunięcia. Jądro podczas urazu może też pęknąć i wymagać szycia.

Co robić w razie wystąpienia bólu jądra?

Każdy chłopiec i mężczyzna, u którego pojawi się ból jądra powinien się pilnie zgłosić do lekarza. Wynika to z ryzyka wystąpienia skrętu jądra. Jeśli skręt trwa krócej niż 6 godzin, są duże szanse na uratowanie jądra. Nie należy podawać nic do jedzenia ani picia (pozostawić pacjenta na czczo), co uczyni ewentualną operację w znieczuleniu ogólnym bezpieczniejszą.

Każdy chłopiec i mężczyzna z bólem brzucha, szczególnie zlokalizowanym poniżej pępka, powinien mieć zbadane jądra pod kątem skrętu, nawet jeśli nie odczuwa bólu samego jądra.

Jeśli rodzic u dziecka skarżącego się na ból brzucha stwierdzi tkliwość, czyli ból przy dotykaniu jądra – należy tę sytuację traktować jako ból jądra.

Najlepiej zgłosić się z dzieckiem skarżącym się na ból jądra od razu na SOR, gdzie dziecko może być zbadane przez chirurga i – jeśli zajdzie taka potrzeba – zoperowane. Umożliwi to jak najszybsze podjęcie leczenia. W miarę możliwości należy wziąć książeczkę zdrowia z odnotowanymi w niej szczepieniami, ale tylko wtedy, jeśli nie opóźni to przyjazdu. Nie należy próbować zdobywać skierowania. Przy rejestrowaniu/wstępnej ocenie pielęgniarskiej należy podać "ból jądra" jako powód przybycia – unikać opisów typu „ból dołem brzucha” „ból krocza”`, które mogą zmylić personel medyczny i opóźnić pomoc.

Co zrobi lekarz, jeśli zgłosimy się z bólem jądra?

Lekarz będzie pytał o godzinę rozpoczęcia bólu, od której zależy szansa na skuteczne leczenie operacyjne skrętu, o charakter dolegliwości – nagle pojawiający się silny ból jądra czy ból stopniowo narastający. Potrzebne będą również informacje o objawach towarzyszących – wymioty, nudności, pieczenie lub ból przy oddawaniu moczu, gorączka, ogólne samopoczucie. Wywiad obejmuje też pytanie o choroby przewlekłe, szczepienia i godzinę ostatniego posiłku/picia.

Lekarz zbada brzuch oraz jądra i pachwiny. Zrobi tak również przy każdym zgłoszeniu się chłopca z bólem brzucha. Na podstawie wywiadu i badania, przy podejrzeniu skrętu, podejmie decyzję o natychmiastowej operacji. W razie wątpliwości dotyczących rozpoznania może zlecić badanie USG oraz badanie moczu. Badania, takie jak morfologia i oznaczenie grupy krwi są wymagane w niektórych ośrodkach do wykonania operacji.

W razie stwierdzenia skrętu lekarzowi może udać się „odkręcić” jądro ręcznie w czasie badania fizykalnego. Daje to wyraźną ulgę już po około minucie, ale nie zwalnia z konieczności wykonania operacji, gdyż jądro może być tylko częściowo odkręcone.

Operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym. Chirurg nacina mosznę i jeśli jądro nie uległo jeszcze zmianom martwiczym, odkręca je i przyszywa do ściany worka mosznowego. Przy stwierdzeniu skrętu jednego jądra, z uwagi na zwiększone w tej sytuacji ryzyko skrętu także po drugiej stronie w późniejszym czasie, podczas tej samej operacji będzie też przyszyte drugie, nieskręcone jądro.

Jeśli jądro jest widocznie martwe zostanie ono usunięte. Jeśli chirurg ma wątpliwości co do stanu jądra, może pobrać z niego wycinek i wówczas badanie pod mikroskopem pozwoli ustalić czy jądro można pozostawić w mosznie, czy konieczne będzie jego usunięcie.

Przy śródoperacyjnym stwierdzeniu, że przyczyną dolegliwości był skręcony przyczepek jądra lub najądrza w czasie zabiegu chirurg usunie go.

Bywa, że mimo wstępnego podejrzenia skrętu jądra, podczas operacji, okazuje się, że przyczyną dolegliwości było zapalenie jądra lub najądrza. Wówczas leczenie polega na, uniesieniu moszny, odpoczynku, podawaniu leków przeciwzapalnych i jeśli występuje zakażenie bakteryjne, podawaniu antybiotyków.

01.06.2017
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta