Nowe badanie dowodzi, że hałas komunikacyjny w pobliżu szkół ma negatywny wpływ na rozwój pamięci roboczej i uwagi u uczniów szkół podstawowych.
Fot. pexels.com/ pixabay
Hałas generowany przez ruch drogowy jest obecnie najczęstszym źródłem hałasu w europejskich miastach, a wiele dzieci jest na niego narażonych w szkole. Jaki jest jednak jego wpływ na ich rozwój poznawczy? W nowym badaniu wspartym przez finansowane przez UE projekty BREATHE i AIR-NB przyjrzano się tej kwestii pod kątem dwóch zdolności, które są kluczowe dla uczenia się: uwagi oraz pamięci roboczej. Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie „PLOS Medicine”.
Wolniejszy rozwój poznawczy
Jak dowodzą autorzy badania, dzieci narażone na hałas drogowy w szkole wykazują oznaki wolniejszego rozwoju uwagi i pamięci roboczej niż dzieci uczęszczające do szkół położonych w cichszej okolicy. W zakres uwagi wchodzą takie procesy, jak kierowanie świadomości na określone bodźce, koncentracja na zadaniu przez dłuższy czas oraz regulacja i monitorowanie działań. Pamięć robocza pozwala nam zachować informacje i manipulować nimi w krótkich okresach. Aby stale i skutecznie przetwarzać informacje przechowywane w pamięci roboczej, wykorzystujemy tak zwaną złożoną pamięć roboczą.
Aby zdobyć te wyniki, zespół przebadał łącznie 2680 dzieci w wieku 7–10 lat w 38 szkołach w Barcelonie w Hiszpanii. W ciągu 1 roku dzieci wypełniały co 3 miesiące testy funkcji poznawczych oceniające nie tylko ich uwagę i pamięć roboczą, ale także to, jak zmieniały się one w czasie. W tym samym okresie wykonywano pomiary hałasu przed szkołami uczestniczącymi w projekcie, na placach zabaw oraz wewnątrz sal lekcyjnych.
Wyniki zgromadzone po zakończeniu tych 12 miesięcy wykazały, że pamięć robocza, złożona pamięć robocza i uwaga rozwijały się wolniej u dzieci uczęszczających do szkół o wyższym poziomie hałasu komunikacyjnego. Wyższy poziom hałasu zewnętrznego i większe wahania poziomu hałasu okazały się być powiązane z gorszymi wynikami we wszystkich testach funkcji poznawczych. Dotyczyło to również większych wahań poziomu hałasu wewnątrz sal lekcyjnych. Jednak uczniowie z klas o wyższym średnim poziomie hałasu w ciągu roku wypadli gorzej niż uczniowie z cichszych klas tylko w teście dotyczącym uwagi, a nie w testach pamięci roboczej.
– To odkrycie sugeruje, że szczytowe poziomy hałasu wewnątrz klasy mogą być bardziej szkodliwe dla neurorozwoju niż średni poziom natężenia dźwięku – zauważa główna autorka badania prof. Maria Foraster pracująca dla gospodarza projektów BREATHE i AIR-NB – Barcelona Institute for Global Health, której wypowiedź przytoczono w informacji prasowej w serwisie „ScienceDaily”. – Jest to ważne, ponieważ potwierdza hipotezę, zgodnie z którą charakterystyka hałasu może mieć większe znaczenie niż średni poziom hałasu, chociaż obecne przepisy bazują wyłącznie na średnich wartościach decybeli.
Hałas w domu
Badacze zmierzyli również średni poziom hałasu w domu każdego z uczniów. Co ciekawe, nie stwierdzili związku między hałasem w mieszkaniu a rozwojem poznawczym. – Może to wynikać z faktu, że narażenie na hałas w szkole jest bardziej szkodliwe, gdyż wpływa na wrażliwe okna koncentracji i procesy uczenia się – stwierdza prof. Foraster. – Z drugiej strony, o ile w szkołach przeprowadzono pomiary hałasu, o tyle hałas w domach został oszacowany na podstawie map hałasu, które mogą być mniej dokładne, a w każdym razie odzwierciedlają jedynie natężenie dźwięku na zewnątrz. To także mogło wpłynąć na wyniki.
Projekt BREATHE (BRain dEvelopment and Air polluTion ultrafine particles in scHool childrEn) zakończył się w 2016 roku, natomiast zakończenie projektu AIR-NB (Pre-natal exposure to urban AIR pollution and pre- and post-Natal Brain development) przewidziano na rok 2023.
Więcej informacji:
projekt BREATHE
projekt AIR-NB
