Podobnie jak w latach ubiegłych, pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa lubuskiego w roku szkolnym 2010/2011 prowadzili badania obciążenia uczniów plecakami/tornistrami. W roku szkolnym 2010/2011 pomiarem objęto 9332 uczniów klas I–VI 142 szkół podstawowych województwa lubuskiego, w tym 5341 uczniów 61 szkół podstawowych na terenie miasta oraz 3991 uczniów 58 szkół podstawowych na terenie wsi.
Przekroczenie wagi tornistra/plecaka stwierdzono u 3667 (39,3%) zbadanych uczniów. Porównując uzyskane wyniki nie zaobserwowano istotnej różnicy pomiędzy uczniami szkół miejskich i wiejskich. Najwięcej przypadków przekroczenia wagi plecaków odnotowano u uczniów klas czwartych (53%), a najmniej u uczniów klas szóstych (31%).
W porównaniu do roku poprzedniegi nastąpił wzrost liczby dzieci noszących przeciążony "bagaż szkolny". Wzrost ten obejmuje uczniów prawie na wszystkich poziomach nauki w szkole podstawowej. Zmniejszenie liczby uczniów noszących zbyt ciężki tornister zanotowano w przypadku uczniów klas drugich szkół podstawowych – z 38,3% w 2010 r. do 33,5% w 2011 r.
Podobnie jak we wcześniejszych badaniach stwierdzono, że w wielu przypadkach o przekroczeniu wagi tornistrów/plecaków decyduje obciążenie podręcznikami i zeszytami do przedmiotów, które nie są ujęte w programie nauczania w danym dniu. Nadmierne obciążenie plecaków spowodowane było również maksymalną liczbą godzin lekcyjnych, w tym zajęć z wychowania fizycznego, kiedy to uczniowie przynosili worki ze strojem sportowym i obuwiem.
Sanepid zwraca też uwagę na noszenie dodatkowych słowników, atlasów, książek z biblioteki, noszenie przedmiotów nie związanych bezpośrednio z programem nauczania (pamiętniki, albumu, segregatory, zabawki, gry, napoje w szklanych bądź dużych plastikowych butelkach, pudełka na drugie śniadanie, mleko w kartoniku otrzymane w szkole) oraz na ciężar samego plecaka lub tornistra (0,2–1,8 kg).
Podczas prowadzonych kontroli sanitarnych pracownicy powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych zwracali również uwagę na realizację przez dyrektorów szkół zapisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, które mówią, że "w pomieszczeniach szkoły lub placówki zapewnia się uczniom możliwość pozostawiania części podręczników i przyborów szkolnych".
Przepis ten wszedł w życie 1 września 2009 r. Szkoła powinna wygospodarować miejsce do pozostawienia niektórych podręczników i przyborów szkolnych, natomiast rozporządzenie nie nakłada obowiązku zakupu i zapewnienia uczniom konkretnych rodzajów szaf. W roku szkolnym 2010/2011 skontrolowano ogółem w tym zakresie 175 szkół podstawowych, w tym 38 funkcjonujących w zespołach szkół.
Większość z nich zapewnia uczniom możliwość pozostawiania części podręczników i przyborów szkolnych w placówce. Najczęściej w tym celu wygospodarowano miejsce w salach lekcyjnych (88% szkół) lub zakupiono przeznaczone do tego celu szafki (12%).
Polskie ustawodawstwo nie reguluje kwestii maksymalnej wagi tornistra/plecaka dzieci i młodzieży szkolnej. W literaturze poświęconej temu zagadnieniu nie ma jednolitego stanowiska, co do maksymalnego stosunku wagi plecaka do wagi ciała ucznia. W Polsce, jak i na świecie przyjmuje się wielkość 10-20% wagi ciała ucznia, choć najczęściej wskazywaną jako właściwa jest wartość do 10%.
