W Australii po wprowadzeniu programu powszechnych szczepień nastoletnich dziewcząt przeciwko HPV stopniowo zmniejsza się w tej grupie zapadalność na zaawansowaną dysplazję szyjki macicy. To pierwszy sygnał wskazujący na to, że program szczepień przeciwko HPV to nie tylko profilaktyka czynników ryzyka raka szyjki macicy, jakim jest zakażenie HPV, ale także zapobieganie zaawansowanym zmianom przedrakowym.
W Australii w 2007 roku, jako uzupełnienie skutecznie realizowanych przesiewowych badań cytologicznych, wprowadzono program powszechnych szczepień wszystkich dziewcząt w wieku 12–13 lat 4-walentną szczepionką przeciwko HPV. W 2007/2008 roku dodatkowo przeprowadzono kampanie szczepień wychwytujących dla starszych dziewcząt i dorosłych kobiet w wieku 14–26 lat. Szybko uzyskano duży odsetek kompletnie zaszczepionych dziewcząt w wieku szkolnym (71–79%).
Australijscy badacze w artykule opublikowanym na łamach prestiżowego czasopisma „The Lancet” donoszą, że w ciągu 3 lat po wprowadzeniu programu szczepień stwierdzili – w porównaniu z wcześniejszymi wskaźnikami – stałe, stopniowe zmniejszanie się liczby nowych przypadków zaawansowanych zmian dysplastycznych szyjki macicy u dziewcząt w wieku <18 lat (śr. o ok. 4 przypadków/1000 dziewcząt/3 miesiące.
Autorzy wyciągają wnioski ostrożnie, bo metodyka badania nie obejmowała analizy historii szczepień dziewcząt i kobiet, u których rozpoznano dysplazję szyjki macicy, a jedynie obserwację trendu zapadalności w kilku grupach wiekowych. Podkreślają jednak, że nie zaobserwowali jakiejkolwiek zmiany wskaźników zapadalności w starszych grupach wiekowych (w których szczepienie nie jest powszechne i/lub jego skuteczność może być mniejsza), a redukcja liczby nowych przypadków wśród nastoletnich dziewcząt zaczęła się po wprowadzeniu programu szczepień. Oba te fakty – w świetle wyników badań z randomizacją, które wykazały skuteczność szczepionek przeciwko HPV w profilaktyce zmian przedrakowych szyjki macicy – uzasadniają wniosek, że zaobserwowana redukcja zapadalności jest najprawdopodobniej efektem realizowanego programu szczepień.
J.M.L. Brotherton i wsp.: Early effect of the HPV vaccination programme on cervical abnormalities in Victoria, Australia: an ecological study. Lancet, 2011; 377: 2085–2092
