Pytanie nadesłane do redakcji:
Czy biorąc leki przeciwdepresyjne, można prowadzić samochód oraz czy można pić alkohol? Moja mama bierze od około 2 miesięcy leki przeciwdepresyjne (niestety nie znam nazwy) i od kilkunastu dni – odkąd poczuła się wyraźnie lepiej robi obydwie te rzeczy.
Odpowiedziała
Dr n. med. Joanna Borowiecka-Kluza
Specjalista psychiatra
Centrum Dobrej Terapii MindArt, Kraków
Ze względów bezpieczeństwa większości leków przeciwdepresyjnych nie wolno łączyć z prowadzeniem samochodu. Istnieją jednak leki przeciwdepresyjne, które mają tylko niewielki wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych. Natomiast nawet w przypadku ich przyjmowania zaleca się unikania prowadzenia pojazdów. Można ewentualnie – po dokonaniu oceny pod kątem m.in. wszystkich poniższych czynników – należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia samochodu w trakcie stosowania tych wybranych leków:
- Ważna jest ocena stopnia poprawy stanu psychicznego przez prowadzącego lekarza. Mimo poczucia poprawy należy ocenić, czy utrzymuje się lekka depresja, która wiąże się ze zmniejszeniem sprawności psychomotorycznej.
- Bardzo istotny jest rodzaj stosowanego leku bądź leków (przeciwdepresyjnych) oraz ich dawki. Znaczna ich część może wywoływać senność i zaburzenia koncentracji.
- Należy uwzględnić systematyczność ich stosowania oraz czas, który upłynął od momentu ich włączenia do leczenia.
- Bardzo ważne jest zbadanie ewentualnych działań niepożądanych tych leków (np. senność, nadmierne uspokojenie, spowolnienie reakcji, zaburzenia koncentracji uwagi i jej utrzymaniu).
- Istotna jest ocena wpływu ewentualnych dodatkowych leków psychiatrycznych (większość z nich zaburza sprawność psychomotoryczną) stosowanych łącznie z lekami przeciwdepresyjnymi.
- Trzeba uwzględnić współistniejące choroby somatyczne (same mogą bowiem zmniejszać sprawność psychoruchową), oraz leki przyjmowane z ich powodu (mogą wchodzić w niekorzystne interakcje z przyjmowanymi lekami przeciwdepresyjnymi i negatywnie oddziaływać na ośrodkowy układ nerwowy).
- Spożywanie alkoholu w trakcie przyjmowania leku przeciwdepresyjnego może nasilać działania niepożądane leku przeciwdepresyjnego na ośrodkowy układ nerwowy. Kwestia spożywania przez Pani mamę alkoholu (dlaczego? jak często? w jakiej ilości?) powinna jak najbardziej podlegać konsultacji ze strony lekarza prowadzącego.
- Należy ocenić indywidualną reakcję danego pacjenta na konkretny lek. Nawet jeśli dany lek statystycznie tylko w niewielkim stopniu wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych, trzeba zaobserwować jego działanie na indywidualnego pacjenta w określonym przedziale czasu.
Żadnych leków przeciwdepresyjnych nie należy stosować z alkoholem. Leki tego rodzaju mogą wzmacniać negatywny wpływ alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy. Tymczasem sam alkohol może osłabiać działanie leków przeciwdepresyjnych lub nasilać ich działania niepożądane oraz wpływać niekorzystnie na przebieg i leczenie depresji, a także prewencję jej nawrotów. Istnieją wprawdzie leki przeciwdepresyjne, z którymi alkohol wchodzi w reakcję tylko w niewielkim stopniu, jednak nawet wtedy spożywanie go w trakcie ich przyjmowania jest niewskazane.