Pytanie
Czy hipochondria jest chorobą? Czy da się jakoś wyleczyć osobę, która twierdzi, ze ciągle ją coś boli i coś się jej dzieje, a lekarze i najbliżsi nie widzą objawów choroby?
Odpowiedziała
Dr n. med. Joanna Borowiecka-Kluza
Specjalista psychiatra
Centrum Dobrej Terapii MindArt, Kraków
Osoba która „ciągle twierdzi, że coś jej się dzieje, a lekarze nie widzą objawów choroby” może cierpieć między innymi na zaburzenia hipochondryczne lub somatyzacyjne.
Zaburzenia hipochondryczne
Zaburzenie hipochondryczne jest zaburzeniem psychicznym charakteryzującym się trwałym przekonaniem danej osoby o występowaniu u niej co najmniej jednej poważnej choroby somatycznej i jej poważnych konsekwencji.
Mogą też występować utrwalone skargi na różne, ale niezbyt liczne objawy somatyczne, które „z tą chorobą” są kojarzone i pomimo, że nie mają one charakteru patologicznego, odczuwane są jako nieprawidłowe. Te „choroby” mogą zmieniać się w trakcie kolejnych wizyt u lekarza rodzinnego lub kolejnych specjalistów medycyny, a pacjent nie akceptuje wyników badań, informacji i zapewnień lekarskich, że zgłaszane przez niego objawy nie są związane z chorobą somatyczną. Osoby te często czują się urażone skierowaniem ich do psychiatry.
Zaburzenia somatyzacyjne
Z kolei zaburzenia somatyzacyjne przejawiają się przewlekłymi, często zmieniającymi się skargami na różne, często liczne dolegliwości somatyczne, niekoniecznie związane z konkretną chorobą, czy chorobami somatycznymi, mogą dotyczyć kilku różnych układów i narządów, zazwyczaj układu pokarmowego (bóle, nudności, wzdęcia), sercowo-naczyniowego (kołatanie serca, „kłucie serca”), oddechowego (duszności, inne trudności w oddychaniu) oraz szeregu różnych doznań (cierpnięcie, drętwienie, swędzenie, pieczenie) itp.
Osoby z zaburzeniami somatyzacyjnymi są zazwyczaj bardzo częstymi pacjentami lekarzy rodzinnych lub innych specjalistów, często wykonuje się u nich liczne badania specjalistyczne, których wynik nie odbiega od normy.
Zarówno zaburzeniom hipochondrycznym jak i somatyzacyjnym mogą towarzyszyć inne objawy psychiczne (np. depresja, lęk), ale także same te zaburzenia mogą być przejawem innego zaburzenia psychicznego (np. depresji).
Podjęcie terapii
Zaburzenia hipochondryczne i somatyzacyjne można i należy leczyć, ponieważ często są one przyczyną odczuwanego przez daną osobę dużego poziomu cierpienia związanego z utratą poczucia zdrowia oraz trudności w relacjach rodzinnych i w funkcjonowaniu społecznym. Taka osoba, po wykluczeniu przez lekarza rodzinnego, czy specjalistów innych dziedzin medycyny, choroby, na którą podaje, że cierpi, lub jaką mogą sugerować zgłaszane przez nią dolegliwości, powinna zgłosić się do lekarza psychiatry w celu dalszej diagnostyki i zaplanowania leczenia (psychoterapia i/lub farmakoterapia).
Jednak osoba taka może być przeciwna konsultacji psychiatrycznej i/lub podjęciu psychoterapii, może czuć się oszukana i źle diagnozowana przez lekarzy innych specjalności, czy niezrozumiana przez najbliższych.
Podjęcie terapii może jednak przynieść znaczną poprawę pod postacią zmiany podejścia do „choroby” i sposobów reagowania na nią, lub też całkowite ustąpienie objawów (zależnie od przyczyny i sposobu terapii).
