Co to jest suchy zębodół i jakie są przyczyny powstawania?
Suchy zębodół jest to bolesne powikłanie, które pojawia się po usunięciu zęba stałego. W prawidłowych warunkach w miejscu usuniętego zęba tworzy się skrzep, który umożliwia zagojenie. Suchy zębodół to brak skrzepu w miejscu po usuniętym zębie. Zwykle dochodzi do przypadkowego wypłukania skrzepu, jego rozpuszczenia lub całkowitego niewytworzenia na skutek zaburzonego ukrwienia rany. Najczęściej usunięcie skrzepu z rany po zębie jest konsekwencją zbyt silnego, intensywnego płukania jamy ustnej lub zbyt wczesnego spożycia posiłku tuż po usunięciu zęba (ekstrakcji).
Fot. pixabay.com
Jak często występuje suchy zębodół?
Powikłanie występuje u około 4% pacjentów. Zazwyczaj pojawia się po usunięciu dolnych bocznych zębów. Grupę zwiększonego ryzyka stanowią osoby po 40. roku życia, zwłaszcza kobiety. Do głównych czynników zwiększających ryzyko należą infekcje lub stany zapalne jamy ustnej, wrzodziejące zapalenie dziąseł, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby immunologiczne, choroby nowotworowe, przyjmowanie leków antykoncepcyjnych. Zła higiena jamy ustnej oraz palenie tytoniu również zwiększają możliwość wystąpienia tego powikłania po usunięciu zęba.
Jakie są objawy suchego zębodołu? Jak wygląda suchy zębodół?
Suchy zębodół to choroba o podłożu zapalnym. Cechuje się brakiem obecności skrzepu w miejscu rany po wyrwanym zębie. Okolica jest zaczerwieniona, widoczna jest często kość i występuje obrzęk. Pacjent odczuwa pulsujący ból o dużym nasileniu promieniujący w okolicę małżowiny usznej, skroni i oczodołu. Pojawia się zwykle między 2. a 5. dobą po zabiegu. Dodatkowymi dolegliwościami jest nieprzyjemny zapach z ust oraz szczękościsk (trudność z otwieraniem ust). U niektórych pacjentów występuje gorączka i powiększenie węzłów chłonnych.
Jak długo występują dolegliwości?
Dolegliwości bólowe są najbardziej uciążliwe w ciągu pierwszych dwóch do czterech dni po wyrwaniu zęba. Ważna jest szybka diagnoza i rozpoczęcie leczenia. Przestrzeganie zaleceń stopniowo przynosi ulgę. Odpowiednio dobrane preparaty oraz zachowanie prawidłowego poziomu higieny jamy ustnej powoduje, że dyskomfort bólowy znika po ok. 7–10 dniach.
Co zrobić w przypadku wystąpienia suchego zębodołu?
Jeśli po wyrwaniu występuje silny ból zęba, nie należy zwlekać z ponowną wizytą u stomatologa. Lekarz najpierw delikatnie oczyści ranę i usunie zalegające resztki pokarmu. Następnie dokładnie przepłucze miejsce po wyrwanym zębie np. solą fizjologiczną. Do oczyszczonego zębodołu (miejsca w kości po usuniętym zębie) można zaaplikować leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.
W leczeniu stosuje się specjalny preparat działający jak opatrunek, który umieszcza się w miejscu po usuniętym zębie. Uśmierza ból, chroni przed zakażeniem. Preparat charakteryzuje się połączonym działaniem antyseptycznym, znieczulającym i przeciwbólowym. Zapewnia łagodne działanie znieczulające na wiele godzin od umieszczenia pasty w zębodole. Kolejnym preparatem, który można zastosować, są tabletki dozębodołowe (tabletki, którą umieszcza się w miejscu po wyrwanym zębie) z kwasem actylosalicylowym. Należy poinformować lekarza, jeśli jest się uczulonym na salicylany i pochodne kwasu benzoesowego, przyjmuje środki zmniejszające krzepliwość krwi. Nie stosuje się tego leku w III trymestrze ciąży. Nie zaleca się karmienia piersią podczas długotrwałej kuracji dużymi dawkami kwasu acetylosalicylowego. Krótkotrwałe stosowanie lub pojedyncze dawki leku nie stanowią zagrożenia dla niemowlęcia karmionego piersią. Lek wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwobrzękowe i przeciwbólowe. Możliwe jest również leczenie z zastosowaniem laseroterapii lub ozonoterapii, które wspomagają procesy gojenia ran po zabiegu. W niektórych przypadkach, gdy występuje gorączka i powiększone węzły chłonne, lekarz stomatolog może przepisać antybiotyk.
Jak zapobiegać powstawaniu suchego zębodołu?
Dolegliwość ta wynika z braku skrzepu w zębodole, dlatego też po wyrwaniu zęba należy zadbać o prawidłowe wytworzenie. Bardzo ważne jest przestrzeganie higieny jamy ustnej. Ostrożnie należy myć zęby w miejscu rany. Trzeba pamiętać o delikatnym wypłukiwaniu jamy ustnej. Zaleca się stosowanie odpowiednich płynów do higieny jamy ustnej, o działaniu przeciwbakteryjnym. Płyn do płukania ust nie powinien zawierać alkoholu, który działa drażniąco. Ograniczyć powinno się palenie papierosów przez 72 godziny po usunięciu zęba. Jeżeli pacjent nie rezygnuje z palenia papierosów, powinien ranę przykryć gazą i nie zaciągać się mocno. Podczas zaciągania tworzy się podciśnienie, które może uszkodzić skrzep. Po wypaleniu papierosa ostrożnie przepłukać jamę ustną płynem antyseptycznym.
Jak postępować po usunięciu zęba?
Po usunięciu zęba należy:
- ostrożnie myć zęby oraz płukać jamę ustną (najlepiej przytrzymać płyn do płukania w jamie ustnej 30 s)
- wyeliminować z diety twarde pokarmy
- nie pić alkoholu
- nie palić papierosów
- unikać wysiłku fizycznego
- nie zażywać gorących kąpieli, unikać sauny
- nie pić gorących napojów
Kiedy niezwłocznie zgłosić się do stomatologa?
Zgłoszenia do stomatologa wymaga
- utrzymujące się obfite krwawienie
- gorączka
- silny ból utrzymujący się 3 dni
- narastający obrzęk
Jakie są konsekwencje nieleczenia suchego zębodołu?
Nieleczenie suchego zębodołu może doprowadzić do powstania ropnia. Ropień zęba powstaje w wyniku procesu zapalnego tkanek. Powstaje wtedy komora wypełniona obumarłymi tkankami i bakteriami. Ropa w zębodole musi zostać usunięta przez lekarza, ponieważ ma ona tendencję do rozprzestrzeniania się na dalsze obszary zęba. W skrajnych przypadkach, nieleczony suchy zębodół może spowodować zapalenie kości wymagające hospitalizacji.
