Państwa/terytoria zależne: Birma (Myanmar), Tajlandia, Kambodża, Laos, Wietnam, Malezja, Singapur, Indonezja, Timor Wschodni, Brunei, Filipiny
Szczepienia obowiązkowe
Od podróżnych udających się do Azji Południowo-Wschodniej bezpośrednio z Europy nie są wymagane żadne szczepienia obowiązkowe.
Od osób przybywających do niektórych krajów Azji Południowo-Wschodniej z państw zagrożonych żółtą gorączką w Afryce i Ameryce Południowej wymagane jest szczepienie przeciwko tej chorobie.
Tajlandia / Fot. Fabrizio Turco (freeimages.com)
Szczepienia zalecane
Przed każdym wyjazdem zagranicznym warto skonsultować z lekarzem wykonane w przeszłości szczepienia ochronne i w razie potrzeby uzupełnić je dawkami przypominającymi, zapewniającymi wieloletnie utrzymywanie się odporności, a także szczepieniami rekomendowanymi w polskim Programie Szczepień Ochronnych, których dotychczas nie wykonano.
Przed wyjazdem do Azji Południowo-Wschodniej najczęściej zaleca się szczepienia przeciwko:
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu A
szczepienie zalecane u osób planujących wyjazd do tej części świata niezależnie od długości i charakteru podróży; rekomendowane podróżnym udającym się do Azji Południowo-Wschodniej, nawet jeśli planują pobyt w dobrych warunkach sanitarnych - wirusowemu zapaleniu wątroby typu B
zgodnie z polskim Programem Szczepień Ochronnych szczepienie zalecane u osób dorosłych wcześniej nieuodpornionych przeciwko tej chorobie - tężcowi i błonicy (krztuścowi)
szczepienie przypominające wskazane jest u dorosłych co 10 lat; zgodnie z polskim Programem Szczepień Ochronnych u wszystkich dorosłych zalecane są szczepienia przypominające przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi (niezależnie od planowanej podróży) - durowi brzusznemu
szczepienie zalecane zwłaszcza u osób, które w podróży mogą się żywić w złych warunkach sanitarnych, wyjeżdżających na długi czas oraz udających się w rejony wiejskie tej części świata
W niektórych sytuacjach zalecane są również szczepienia przeciwko:
- wściekliźnie
szczepienie zalecane przede wszystkim u osób szczególnie narażonych na kontakt ze zwierzętami ze względu na charakter podróży (np. jazda rowerowa, zwiedzanie jaskiń, biwakowanie, trekking), zwłaszcza w rejonach wiejskich; rekomendowane u osób wyjeżdżających na długi czas do krajów dużego ryzyka, dzieci oraz osób udających się w rejony oddalone od placówek medycznych dysponujących profilaktyką wścieklizny po kontakcie z chorym zwierzęciem - cholerze
zalecane wyłącznie u osób szczególnie narażonych na zachorowanie: w przypadku wyjazdu w rejon dotknięty epidemią tej choroby, u podróżnych zagrożonych ze względu na charakter wyjazdu (np. praca w organizacjach pomocy humanitarnej walczących ze skutkami katastrof naturalnych) - japońskiemu zapaleniu mózgu
szczepienie zalecane podróżnym planującym pobyt na terenach wiejskich zagrożonych regionów Azji Południowo-Wschodniej, zwłaszcza jeśli charakter podróży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zakażenia (np. trekking, biwakowanie); wskazania do szczepienia zależą także od aktualnej sytuacji epidemiologicznej
Uwaga: szczepienie to nie jest ujęte w polskim Programie Szczepień Ochronnych; w razie potrzeby szczepionkę trzeba sprowadzać do Polski z zagranicy lub wykonać szczepienie w rejonie docelowym
Uwaga! Wybór szczepień zalecanych przed podróżą zależy nie tylko od trasy, ale także od charakteru wyjazdu, terminu oraz bieżącej sytuacji epidemiologicznej i ewentualnych indywidualnych przeciwwskazań. W zależności od stanu zdrowia podróżnego i jego dotychczasowego uodpornienia lekarz może zalecić również inne szczepienia, niezależnie od celu zaplanowanej podróży (np. u osób przewlekle chorych).
Zalecenia te dotyczą zdrowych dorosłych osób zaszczepionych prawidłowo w dzieciństwie. U podróżnych z chorobami przewlekłymi, zaburzeniami odporności lub alergią, kobiet w ciąży oraz dzieci zwykle konieczne są szczególne środki profilaktyczne, dostosowane do indywidualnej sytuacji zdrowotnej.
Malaria
Malaria to niebezpieczna dla zdrowia i życia choroba pasożytnicza przenoszona przez komary. Stanowi główną zakaźną przyczynę zgonu osób podróżujących do tropiku. Nie istnieje szczepionka przeciwko malarii dostępna dla podróżnych.
Zagrożenie malarią występuje całorocznie w następujących państwach: Birma, Tajlandia, Kambodża, Laos, Wietnam, Malezja, Singapur (bardzo małe ryzyko, w zapobieganiu malarii wskazana jest wyłącznie ochrona przed ukłuciami komarów), Indonezja, Timor Wschodni, Brunei (bardzo małe ryzyko, w zapobieganiu malarii wskazana jest wyłącznie ochrona przed ukłuciami komarów) oraz Filipiny.
Ryzyko malarii w tych krajach dotyczy całego obszaru danego państwa lub jego niektórych regionów.
W celu ochrony przed malarią i innymi chorobami przenoszonymi przez komary, podczas podróży do Azji Południowo-Wschodniej należy używać środków ochrony przed owadami: odpowiedniego ubrania ochronnego, repelentów i preparatów owadobójczych oraz moskitier lub innych zabezpieczeń miejsca noclegu.
W regionach zagrożonych malarią wskazane jest również profilaktyczne stosowanie leków przeciwmalarycznych. Dostępne w Polsce leki skuteczne w zapobieganiu malarii w Azji Południowo-Wschodniej to: atowakwon z proguanilem (preparat łączony) oraz doksycyklina. Inne leki zapobiegające malarii w tym regionie świata nie są zarejestrowane w Polsce. Wybór leku do profilaktyki malarii zależy od trasy podróży, ale także ewentualnych przeciwwskazań zdrowotnych oraz preferencji podróżnego.
Zakres szczepień oraz zalecenia dotyczące profilaktyki malarii należy ustalić indywidualnie przed wyjazdem podczas konsultacji lekarskiej w poradni medycyny podróży.
Inne zalecenia zdrowotne dla podróżnych
W celu zapobiegania chorobom zakaźnym oraz innym problemom zdrowotnym w krajach tropikalnych i rejonach o złych warunkach sanitarnych należy przestrzegać zasad bezpiecznego zachowania i profilaktyki w podróży. Podczas pobytu w Azji Południowo-Wschodniej warto:
- przeznaczyć odpowiedni okres na aklimatyzację,
- stosować środki zabezpieczające przed promieniowaniem słonecznym (m.in. preparaty chroniące przed promieniowaniem ultrafioletowym o dużym współczynniku ochrony SPF),
- zapobiegać biegunce podróżnych, a także innym zakażeniom pokarmowym poprzez przestrzeganie higieny spożywania posiłków oraz wybór bezpiecznych pokarmów i napojów,
- stosować środki ochrony przed komarami, które w tym regionie świata przenoszą m.in. malarię, dengę oraz japońskie zapalenie mózgu,
- chronić się przed chorobami odzwierzęcymi, czyli unikać kontaktów ze zwierzętami, nie drażnić ich i jak najszybciej skontaktować się z placówką ochrony zdrowia w przypadku kontaktu ze zwierzęciem mogącym przenosić wściekliznę,
- unikać podróżowania pojazdami niespełniającymi standardów bezpieczeństwa oraz nocnych podróży lądowych i innych sytuacji grożących wypadkiem komunikacyjnym,
- unikać chorób przenoszonych drogą płciową, w tym zakażenia wirusem HIV, czyli nie podejmować przygodnych kontaktów seksualnych lub używać prezerwatywy,
- unikać sytuacji grożących zakażenia chorobami pasożytniczymi, m.in. kąpieli w niepewnych zbiornikach śródlądowych (jeziora, stawy), chodzenia boso po ziemi,
- nie korzystać z usług kosmetycznych, fryzjerskich, akupunktury, tatuażu i innych zabiegów narażających na zakażenia przenoszone przez zanieczyszczone narzędzia kosmetyczne lub chirurgiczne,
- w razie potrzeby korzystać tylko z renomowanych placówek opieki zdrowotnej, zmienić trasę podróży w przypadku wystąpienia epidemii, katastrof naturalnych i innych wyjątkowych zagrożeń.
Konsultacja w poradni medycyny podróży
Przed wyjazdem do Azji Południowo-Wschodniej warto skorzystać z konsultacji w poradni medycyny podróży, aby uzyskać informacje o sytuacji zdrowotnej w tym rejonie świata, a także szczegółowe zalecenia dotyczące szczepień ochronnych przed wyjazdem, zapobiegania malarii oraz pozostałych zasad profilaktyki i wyposażenia apteczki podróżnej. Optymalny czas na taką wizytę to co najmniej 6–8 tygodni przed podróżą. Na konsultację najlepiej przygotować podstawowe informacje o planowanej podróży i stanie swojego zdrowia.
Wszystkim wyjeżdżającym do Azji Południowo-Wschodniej zaleca się wykupienie dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego. W zależności od charakteru planowanej podróży przydatne może być ubezpieczenie kosztów leczenia, ratownictwa lub transportu medycznego do kraju w przypadku poważnego zagrożenia zdrowia lub życia.
Wszystkie powyższe zalecenia ograniczają ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych w podróży i zwiększają bezpieczeństwo wyjazdu, nie zapewniają jednak całkowitej ochrony przed zachorowaniem. Dlatego w przypadku wystąpienia niepokojących dolegliwości podczas pobytu w Azji Południowo-Wschodniej lub po powrocie z podróży należy pilnie skontaktować się z lekarzem i poinformować go o pobycie za granicą. Dotyczy to zwłaszcza osób powracających z rejonów zagrożonych malarią, u których wystąpiła gorączka lub inne objawy chorobowe.