×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Pulsoksymetria i pulsoksymetr - najważniejsze informacje



dr n. med. Małgorzata Bulanda
Centrum Alergologii Klinicznej i Środowiskowej Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Zakład Alergologii Klinicznej i Środowiskowej Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński

Pulsoksymetria to nieinwazyjna metoda oceny zawartości tlenu we krwi. Do pomiaru używa się pulsoksymetru. Pulsoksymetr jest pomocny w ocenie wydolności oddechowej, a także wykorzystywany w warunkach pomocy doraźnej oraz w diagnostyce planowej.

Pulsoksymetria - pomiar zawartości tlenu we krwi

Jest to nieinwazyjna metoda oceny zawartości tlenu we krwi. Badanie opiera się na ocenie stopnia wysycenia tlenem hemoglobiny (czerwonego barwnika krwinek czerwonych, przenoszącego tlen). Wynik badania to odsetek hemoglobiny związanej z tlenem.

Jak się przygotować do badania pulsoksymetrem?

Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania (poza ewentualnym usunięciem lakieru z paznokcia) i jest bezbolesne. Powinniśmy zadbać, aby saturację mierzyć na prawidłowo ucieplonym palcu - pomiar na oziębionym (np. po powrocie ze spaceru zimowego) może być niewiarygodny. Podobnie, jeśli na paznokciu występują jakieś nieprawidłowości, np. grzybica.

Pulsoksymetr z ekranem i czujnikiem na palec
Ryc. Pulsoksymetr z ekranem i czujnikiem na palec

Jak działa pulsoksymetr?

Najważniejszą częścią pulsoksymetru jest klips zakładany najczęściej na palec (niektóre urządzenia składają się z samego klipsa z małym wyświetlaczem). Wewnątrz klipsa znajduje się dioda emitująca światło o określonej długości, które w różnym stopniu jest pochłaniane przez hemoglobinę związaną z tlenem i odtlenowaną.

Pulsoksymetr - kto powinien mieć go w domu?

Pulsoksymetr nie jest obowiązkowym wyposażeniem apteczki domowej, ale może być użyteczny w wielu sytuacjach. Zakup pulsoksymetru powinny rozważyć osoby z przewlekłymi chorobami układu oddechowego (zwłaszcza POChP, astmą oskrzelową, mukowiscydozą), niewydolnością układu krążenia lub częstymi oraz ciężko przebiegającymi infekcjami dróg oddechowych. Decydując się na zakup pulsoksymetru, powinniśmy wybierać przetestowane, certyfikowane urządzenia. Domowe pomiary saturacji rekomendowano podczas pandemii COVID-19, gdyż pozwalały zobiektywizować stan kliniczny chorych. Wystąpienie duszności i spadku saturacji poniżej 90% przy infekcji dróg oddechowych stanowi wskazanie do wezwania pogotowia ratunkowego. Regularne używanie pulsoksymetru może być również użyteczne u pacjentów z infekcjami układu oddechowego, u których występują spadki saturacji, a nie odczuwają oni duszności.

Pulsoksymetr dla niemowląt

Standardowych modeli pulsoksymetrów nie należy używać do pomiaru saturacji u dzieci. Większość pulsoksymetrów na palec jest przystosowanych dla dzieci powyżej 10 kg. Odpowiednim pulsoksymetrem dla niemowląt jest pulsoksymetr przenośny z zewnętrznym wymiennym czujnikiem saturacji. Pulsoksymetry dla dzieci powinny zawierać alarmy wizualne i dźwiękowe mierzonych parametrów z regulowanymi granicami alarmowymi oraz możliwością wyciszenia dźwięku. Wskazania do zakupu takiego pulsoksymetru i wybór modelu należy omówić z lekarzem prowadzącym dziecko.

Pulsoksymetry dla sportowców

Osobną grupę pulsoksymetrów stanowią urządzenia dla sportowców. Powinny one mieć dodatkowe funkcje, takie jak możliwość pomiaru w ruchu czy łączność bluetooth.

W różnych badaniach podaje się różne dane dotyczące dokładności pulsoksymetrów w zegarkach – pomiary mogą być obarczone błędem. Zwykle pomiar na nadgarstku jest dokładniejszy, im wyższa jest saturacja, tzn. w przedziale 90–100% wynik pomiaru jest bardziej wiarygodny niż przy saturacji poniżej 80%.

Nie należy mylić pulsoksymetru z pulsometrem, który często znajduje się w zegarkach sportowych i mierzy częstotliwość rytmu serca, czyli w uproszczeniu puls, a nie wysycenie krwi tlenem.

Normy dla pulsoksymetrii

Prawidłowa wartość wysycenia (saturacji) hemoglobiny tlenem (SaO2) to 95–98% (w czasie podawania tlenu wartości mogą sięgać 100%). Wartości zdecydowanie nieprawidłowe, świadczące o niewydolności oddechowej u chorego na POChP to SaO2 <90% (odpowiada to ciśnieniu parcjalnemu tlenu w gazometrii <60 mm Hg).

Badanie wykorzystuje się w przypadku podejrzenia niewydolności oddechowej u chorego na POChP (np. podczas wizyty w gabinecie lekarskim lub na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym) oraz do monitorowania tlenoterapii w warunkach szpitalnych. Na jego podstawie nie można niestety zalecić przewlekłej domowej tlenoterapii; do tego celu konieczne jest wykonanie gazometrii krwi tętniczej. Pulsoksymetria nie pozwala na ocenę zawartości dwutlenku węgla we krwi, dlatego w czasie monitorowania tlenoterapii u chorych na POChP zwykle konieczne bywa również wykonanie gazometrii.

26.02.2024
Zobacz także
  • Pulsoksymetr, koncentrator tlenu. Jak sobie pomóc?
  • Wsparcie tlenem
Wybrane treści dla Ciebie
  • Gazometria
  • Przewlekła niewydolność oddechowa
  • Ostra niewydolność oddechowa
  • Badanie zdolności dyfuzji gazów w płucach (DLCO, TLCO)
  • Hemoglobina - co to, norma, przyczyny zmniejszonego i zwiększonego stężenia hemoglobiny
  • Niewydolność oddechowa
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta