Pytanie nadesłane do redakcji
Rok temu zdiagnozowano u mnie torbiel trzustki (dokładnie na pograniczu trzonu i ogona). W badaniu TK wykryto policykliczną, hipodensyjną zmianę gęstości 15–20 j. H. o śr. 40 mm, podzieloną na trzy zbiorniki; w EUS – kilkukomorową torbiel o nierównych zarysach bez łączności z przewodem trzustkowym; wynik CEA i CA 19–9 dobry, morfologia dobra, lipaza oraz amylaza raz w normie, a raz przekroczone trzykrotnie wartości. Z ostatniego USG wynika, że przez ponad rok torbiel nie urosła. Czy to może być nowotwór? Nie mam biegunek ani większych bóli. Bardzo się boję i proszę o odpowiedź.
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Istnieją różne rodzaje torbieli trzustki – zarówno o charakterze nowotworowym, jak i pozapalnym, pourazowym itd. Różnicowanie torbieli trzustki jest bardzo trudne. W diagnostyce różnicowej bierze się pod uwagę wiele czynników: objawy, przebyte ostre zapalenie trzustki (OZT), współistnienie przewlekłego zapalenia trzustki oraz obraz torbieli w badaniach, zwłaszcza w tomografii komputerowej (TK) i endoskopowej ultrasonografii (EUS).
W EUS za złośliwością zmiany przemawiają: pogrubienie ściany torbieli ponad 3 mm, wewnątrztorbielowate przedziały ponad 10 mm, śródścienne nacieki i guzki, torbielowate poszerzenie przewodu trzustkowego ponad 15 mm.
Na podstawie obrazu EUS nie ustala się ostatecznego rozpoznania. Przydatne jest wykonanie biopsji cienkoigłowej podczas badania EUS, jednak decyzję o jej wykonaniu trzeba dokładnie rozważyć. Czasami przeszkodę stanowi właśnie torbiel wielokomorowa.
Trzykrotnie przekroczone wartości amylazy i lipazy mogą wskazywać na przebyte ostre zapalenie trzustki. Jednak nie musi to świadczyć o torbieli pozapalnej, ponieważ niektóre zmiany nowotworowe współwystępują z OZT.
Czasami ostateczna diagnoza jest możliwa dopiero po chirurgicznym usunięciu torbieli. Zawsze w przypadkach podejrzanych o charakter złośliwy należy rozważyć zabieg chirurgiczny. Decyzja o postępowaniu zachowawczym lub operacyjnym powinna być podjęta przez lekarza prowadzącego i chirurga, najlepiej specjalizującego się w operacjach trzustki.