Pytanie nadesłane do redakcji
Witam serdecznie. Odkąd pamiętam, mam problemy z żołądkiem. Mam stwierdzony refluks, już parę razy stwierdzono nadżerki przełyku i żołądka. Niestety wykryto też Helicobacter. Średnio co 4 lata "atakuje" i po odpowiedniej kuracji antybiotykowej mam spokój na kolejne 3–4 lata. Dokładnie 10 miesięcy temu miałam dodatni wynik... Oczywiście po kuracji antybiotykami wynik był ujemny. Miesiąc temu okazało się, że moja mama również ma dodatni wynik Helicobacter pylori. Czy jest możliwość że mama zaraziła mnie swoim "aktywnym" Helicobacterem?
Mam teraz częste bóle w górnej części brzucha i nie wiem, czy to może być znowu wina bakterii, czy to przez stres związany z sesją, bo choruję niestety również na zespół jelita drażliwego. Z góry bardzo dziękuję za pomoc.
Z poważaniem, Natalia S.
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Zakażenie Helicobacter pylori jest częste w Polsce i dlatego ryzyko ponownej infekcji jest duże (oceniane nawet na ponad 80% populacji). Zwłaszcza jeśli ktoś z najbliższej rodziny czy domowników jest zarażony. Zarażenie następuje drogą pokarmową, przy kontakcie z wydzielinami i wydalinami, np. występuje w ślinie, w kale. Na rozpowszechnienie zakażenia mają wpływ standard życia, warunki sanitarne, poziom higieny. Pierwsze zakażenie bardzo często ma miejsce w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym. Do transmisji infekcji dochodzi z człowieka na człowieka i ustalono, że najczęściej matka zakaża dziecko.
Może występować także przetrwała infekcja z powodu nieskutecznej eradykacji. Przyczyn nieskutecznego leczenia jest wiele, m.in. oporność bakterii czy niewłaściwe stosowanie leków. Liczne szczepy H. pylori są oporne na wiele antybiotyków. Dlatego też co jakiś czas zmieniają się schematy leczenia (różny dobór antybiotyków i czas leczenia, oporność na danym terenie).
Należy pamiętać, że nie każda infekcja H. pylori jest wskazaniem do eradykacji. Jest wiele chorób, które wymagają bezwzględnie leczenia zakażenia H. pylori, jednak nie wtedy, gdy pacjent nie ma żadnych objawów lub nie ma zmian w opisie gastroskopii lub występują tylko powierzchowne niewielkie zmiany, np. zapalenie błony śluzowej żołądka. Wyjątkiem są pewne sytuacje, np. rak żołądka w rodzinie, czy długotrwałe leczenie lekami zmniejszającymi kwaśność soku żołądkowego, kiedy musimy eradykację przeprowadzić. Jeżeli pacjent wyraża chęć przeprowadzenia leczenia, można po konsultacji z lekarzem wdrożyć leczenie.
Podobnie tylko w niektórych przypadkach wymagana jest kontrola po leczeniu, np. gdy nadal utrzymują się dolegliwości po standardowym leczeniu, u chorych po krwawieniu z przewodu pokarmowego lub z rakiem żołądka w wywiadzie rodzinnym. Ocenę skuteczności leczenia należy wykonać 4 tygodnie po zakończeniu leczenia.
Kolejną bardzo istotną kwestią jest czy nadal występuje aktywna infekcja H. pylori, lub inaczej, czy zastosowano odpowiednie testy do wykrywania tej infekcji. W niniejszym pytaniu nie podano sposobu oceny zakażenia.
Często popełnianym błędem jest kontrola po eradykacji za pomocą testów serologicznych (z krwi), które oceniają obecność przeciwciał przeciw bakterii we krwi pacjenta. Poziom przeciwciał obniża się po około pół roku od udanej eradykacji, ale może być podwyższony o wiele dłużej, sugerując infekcję. Dlatego też, aby sprawdzić czy eradykacja powiodła się, należy wykonać test ureazowy podczas badania gastroskopowego (nie należy wtedy przyjmować inhibitorów pompy protonowej przez około 14 dni przed planowaną gastroskopią), badanie histopatologiczne (wycinki), test oddechowy albo zbadać antygen H. pylori w kale.
Jeżeli rzeczywiście stwierdzamy po raz kolejny obecność H.pylori, należy zastanowić się, dlaczego leczenie nie dało rezultatów. Ważne żeby przestrzegać dokładnie zaleceń lekarskich i żeby kolejna eradykacja trwała 14 dni. Są różne schematy leczenia II i III-rzutu. Przed kolejnym etapem leczenia można przeprowadzić ocenę wrażliwości izolowanych szczepów H.pylori na antybiotyki, co pomoże nam wykluczyć antybiotyki, na które bakterie są oporne. Wtedy można zastosować terapię celowaną.
