Pytanie nadesłane do redakcji
Mam 66 lat, od 24 lat mam problemy z żołądkiem (stwierdzony refluks). Gastroskopię miałam co kilka lat - wynik - reflux biliaris. Przez prawie 20 lat zażywałam leki typu Ranigast lub podobne dostępne bez recepty. Lekarze interniści nic innego nie proponowali. Od 4 lat choroba się nasiliła. Przez 2 lata piekło mnie gardło i na ściance pod „języczkiem” utworzyły się grudki. Wizyta u laryngologa nic nie dała, ponieważ uważał, że jest to przewlekły refluks. Mój lekarz gastrolog przez ten czas przepisywał mi Controloc 20 mg 2 razy dziennie, ale poprawy nie było. Wierzyłam lekarzowi, że to jest długie leczenie. Dopiero na forum w internecie dowiedziałam się, że przy refluksie żołądkowo-przełykowym powinnam zażywać Controloc 40 mg i tak zażywam do dzisiaj na noc. Dzisiaj jest poprawa, ale nie do końca, czuję pieczenie w mostku, gardło piecze mnie od czasu do czasu. Miesiąc temu zrobiłam gastroskopię i wynik: „Wpust o nieregularnej granicy nabłonków na wysokości fałdów żołądka, pobrano materiał do badania hist. pat./but2. W inwersji widoczny wpust luźno opina endoskop. cechy przepukliny rozworu przełykowego. Błona śluzowa dna żołądka bez zmian makroskopowych. W świetle żołądka obecna duża ilość treści śluzowej zabarwionej żółcią. Błona śluzowa żołądka o prawidłowych fałdach w okolicy przedodźwiernikowej poletkowana - pobrano materiał do badania hist. pat./but1/” Otrzymałam wyniki badania hist. pat 1. gastritis chronica levis, 2. Obraz mikroskopowy odpowiada przełykowi Baretta. Co dalej?
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista gastroenterolog
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
W opisanym przypadku prawdopodobnie mamy do czynienia z kilkoma schorzeniami, których objawy łączą się i nakładają na siebie. Występuje refluks treści żółciowej do żołądka, ale także do przełyku. Sprzyja temu nieszczelność połączenia żołądkowo-przełykowego (tzw. przepuklina rozworu przełykowego).
Powikłaniem refluksu żołądkowo-przełykowego może być zapalenie gardła, i inne problemy laryngologiczne, a także tzw. przełyk Barretta. To ostatnie rozpoznanie wymaga jednak potwierdzenia, ponieważ opis endoskopowy jest niejasny - nie określono dokładnie położenia linii Z (samo stwierdzenie „nieregularnej granicy nabłonków na wysokości fałdów żołądka” nie upoważnia do rozpoznania przełyku Barretta, nawet jeśli badanie histopatologiczne je potwierdza).
Refluks żółci do żołądka może być przyczyną zapalenia żółciowego. Jednak często rozpoznanie żółciowego zapalenia jest nadużywane do określenia samej obecności treści żółciowej w żołądku. Jej obecność podczas badania gastroskopowego jest częsta, jest zjawiskiem normalnym i nie musi świadczyć od razu o uszkodzeniu błony śluzowej. Dopiero tapetowanie żółcią ścian żołądka i istnienie wyraźnych cech stanu zapalnego potwierdza rozpoznanie. Ta sytuacja w praktyce najczęściej ma miejsce u chorych po operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego.
Leczenie polega na stosowaniu leków rozrzedzających żółć, czyli preparatów kwasu ursodezoksycholowego. Czasami pomocne są leki wpływające na motorykę górnego odcinka przewodu pokarmowego. Przydatny bywa sulpiryd - lek blokujący receptory adrenergiczne D2. Inhibitory pompy protonowej (tutaj Controloc) nie łagodzą samego refluksu żółciowego, ale wpływają na refluks kwaśny. Czasami mamy do czynienia równocześnie z nadprodukcją kwasu solnego i np. refluksem mieszanym. Należy pamiętać, że leki z tej grupy stosujemy pół godziny przed posiłkami, nie zaś na noc, jak to jest opisane w pytaniu!
Innymi pomocnymi lekami są: itopryd stosowany przed posiłkami, cholestyramina - żywica wiążąca kwasy żółciowe albo sukralfat - lek osłaniający błonę śluzową, środki alkalizujące zawierające kwas alginowy (Gealcid, Gaviscon), czasami skuteczne bywają leki stosowane w psychiatrii: trójpierścieniowe leki antydepresyjne i hamujące zwrotny wychwyt serotoniny.
Dieta powinna być lekkostrawna, wysokobiałkowa, a posiłki regularne, ale niezbyt obfite.
U chorych, u których zapalenie żółciowe jest skutkiem przebytych zabiegów dotyczących żołądka czy dróg żółciowych, konieczne może okazać się leczenie chirurgiczne.
