×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Prawdopodobieństwo zakażenia HBV, HCV, HIV przy wykonywaniu tatuażu

dr hab. med. Ernest Kuchar
Klinikia Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym WUM
Aktualizacja: lek. Magdalena Wiercińska

Pytanie nadesłane do redakcji

Jakiś czas temu robiłem swój pierwszy tatuaż i od tamtej pory nie daje mi to spokoju. Wybrałem renomowane studio, które raczej nie narażałoby swojej opinii lekkomyślnością i oszczędzaniem na materiałach - kierowałem się jakością, a nie ceną. Zwracam uwagę na takie rzeczy, poza tym spodziewam się profesjonalizmu przy tego typu zabiegach, więc wiem, że myto ręce, rękawiczki zmieniano co chwilę, igły były nowe (rozpakowane przy mnie) itp. Niestety w pewnym momencie, już pod koniec "operacji", zauważyłem, że pan wykonujący tatuaż bawi się metalowym pokrętłem od regulacji maszynki - bez zdejmowania i zmiany rękawiczek, którymi wciera wazelinę podczas zabiegu. Zwróciłem mu uwagę, że chyba nie powinno się tak robić, bo przenosi przy tym krew z ewentualnymi dodatkami w postaci wirusów i bakterii. Usłyszałem, "żebym się nie martwił, bo on to robił przez cały czas, tylko nie widziałem, po każdym kliencie maszynka jest starannie dezynfekowana i nie ma ryzyka zakażenia, a maszynka nie była używana co najmniej od 12 godzin". Na pewno nie jest do "dezynfekowania" używany autoklaw (przy czym dobiła mnie ignorancja i nieznajomość tego terminu), użyto terminu "mydło chirurgiczne", cokolwiek to jest i o ile to prawda. Nie ukrywam, że wcale mi się to nie podoba i od tamtej pory nie daje mi spokoju. Czy jest szansa (i jak duża), że zostałem zarażony czymś poważnym (HBV, HCV, HIV, inne, których nazw nie znam?), nawet zakładając pesymistycznie, że maszynka wcale nie była czyszczona? Jakie badania i po jakim czasie powinienem wykonać? Żadnych objawów poza oczywistym stresem nie ma.

Odpowiedź

Pana obawy są słuszne i ma Pan rację, zwracając uwagę na niedopuszczalny niedostatek staranności ze strony osoby wykonującej zabieg. Zabrudzone rękawiczki jednorazowe przestają odgrywać swoją rolę i już nie chronią przed zakażeniem. Gdyby pokrętło od maszynki było skażone i krew pochodziła od osoby zakażonej, to ryzyko infekcji jest szacowane zgodnie z WHO na około 6-60% w przypadku WZW B, 2% WZW C oraz poniżej 0,1-0,3% w odniesieniu do HIV. Ryzyko zależy od ilości zakażonej krwi, która dostała się do Pana organizmu. Szacuje się, że do zakażenia WZW B wystarcza śladowa ilość krwi, natomiast zakażenie WZW CHIV wymaga orientacyjnie około 0,1 ml zakażonej krwi. W opisanej przez Pana sytuacji mogło zatem dojść do zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV). Wirus ten jest stosunkowo odporny na warunki środowiska zewnętrznego i w temperaturze pokojowej przeżywa na skażonych powierzchniach ponad 7 dni.

Najważniejszym Pana problemem jest zatem zakażenie HBV, bo jest to jedyne zakażenie prawdopodobne po opisanej ekspozycji. Jeżeli był Pan uprzednio szczepiony przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B), to najprawdopodobniej jest Pan zabezpieczony – wówczas wykonuje się badanie antygenu HBs oraz stężenie przeciwciał anty-HBs, jeśli nie było badane po szczepieniu podstawowym. Jeżeli nie był Pan szczepiony, należy jak najszybciej wykonać badania (antygen HBs, przeciwciała anty-HBs, próby wątrobowe). Ponieważ WZW B ma długi okres wylęgania, pierwsze badania pozwolą ustalić wyjściowy stan sprzed ekspozycji (czy nie był Pan już wcześniej zakażony HBV i nic o tym nie wiedział). Kolejne badania należy wykonać po 6 miesiącach od ekspozycji (zakażenie HBV może wylęgać się maksymalnie do pół roku). Dopiero prawidłowe wyniki po 6 miesiącach pozwalają na wykluczenie zakażenia w następstwie doznanej ekspozycji. Jeżeli obawia się Pan podobnych sytuacji w przyszłości, sugeruję uodpornienie się za pomocą szczepień przeciwko WZW typu B, które są bardzo skuteczne.

Więcej na temat badań antygenu HBs i przeciwciała anty-HBs dowiesz się w artykule: Markery wirusowego zapalenia wątroby: antygen HBs, antygen HCV, antygen HAV

Szczęśliwie pozostałe wirusy przenoszone droga krwiopochodną: wirusy zapalenia wątroby typu C (HCV), jak też HIV są stosunkowo mało zaraźliwe. Nawet styczność z zakażoną krwią zwykle nie wystarcza do zakażenia. Na przykład wśród pracowników służby zdrowia, którzy zranili się przez skórę igłą lub innym ostrym przedmiotem skażonym krwią pacjenta zakażonego HCV, ryzyko zakażenia i serokonwersji anty-HCV (we krwi pojawiają się dotąd nieobecne przeciwciała anty-HCV) wynosiło średnio 0,2%. W jednym z badań wykazano, że do zakażenia dochodziło tylko na skutek zranienia igłą do wstrzyknięć, która jest pusta w środku i przenosi więcej krwi. Zgodnie z dostępnym piśmiennictwem nie odnotowano zakażenia HCV/HIV po zabrudzeniu krwią skóry (zdrowej lub uszkodzonej). Ryzyko zmniejsza też epidemiologia HCV i HIV w Polsce - niewielki odsetek populacji jest zakażony (ok. 0,06% Polaków jest zakażonych HCV, zakażenie HIV dotyczy około 0,05% Polaków). Do diagnostyki HCV i HIV także służą badania serologiczne: anty-HCV oraz anty-HIV. Można je wykonać przy okazji diagnostyki WZW typu B, chociaż jak wspomniałem ryzyko tych zakażeń w Pana przypadku jest znikome.

Proponuję by zwrócił Pan pracownikom salonu uwagę na problem, tak by w przyszłości sytuacja się nie powtórzyła.

25.08.2023
Wybrane treści dla Ciebie
  • Ostre wirusowe zapalenie wątroby (WZW)
  • Zakażenie HIV
  • Żółtaczka wszczepienna - czy jest bardzo zaraźliwa
  • Rak wątroby (nowotwory złośliwe wątroby): rodzaje, objawy, leczenie i rokowanie
  • HBV i przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B
  • Szczepienie przeciwko WZW typu A
  • WZW typu C i przewlekłe zapalenie wątroby
  • Ostre wirusowe zapalenie wątroby u dziecka
  • Szczepienie przeciwko WZW typu B
Inne pytania
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta