Hydrochlorothiazide Aurovitas - tabletki

Substancją czynną preparatu jest hydrochlorotiazyd, lek moczopędny o budowie sulfonamidowej z grupy diuretyków tiazydowych. Działanie leków moczopędnych polega na zwiększeniu objętości wydalanego moczu. Preparat powoduje zahamowanie zwrotnego transportu jonów sodu w kanalikach nerkowych, co skutkuje nasileniem wydalania sodu z moczem i zwiększeniem objętości wydalanej wody. Zwiększonemu wydalaniu sodu towarzyszy zwiększone wydalanie potasu, magnezu i chloru, natomiast zmniejsza się wydalanie wapnia. Działanie tiazydów prowadzi także do rozszerzenia naczyń krwionośnych i zmniejszenia oporu naczyniowego. Tiazydy stosowane są jako leki obniżające ciśnienie tętnicze oraz w leczeniu obrzęków o różnej etiologii.

Po przyjęciu pojedynczej dawki hydrochlorotiazydu działanie moczopędne rozpoczyna się po 2 godzinach od przyjęcia leku, jest najsilniejsze po 3–6 godzinach i utrzymuje się 6–12 godzin. Początek działania obniżającego ciśnienie tętnicze występuje po 3–4 dniach stosowania preparatu.

Preparat jest wskazany do stosowania u dorosłych w leczeniu:

• obrzęków pochodzenia sercowego lub nerkowego

• obrzęków pochodzenia wątrobowego, zwykle w połączeniu z lekiem moczopędnym oszczędzającym potas

• nadciśnienia tętniczego.

Niestety, nawet jeżeli istnieją wskazania do stosowania preparatu, nie zawsze można go stosować. Nie możesz stosować preparatu, jeżeli jesteś uczulony (wykazujesz nadwrażliwość) na którykolwiek składnik preparatu lub na inne sulfonamidy.

Nie stosować, jeżeli występuje:

• ciężkie zaburzenia czynności nerek (klirens kreatyniny mniejszy niż 30 ml/min)

• bezmocz.

Preparatu nie wolno stosować w ciąży (z wyjątkiem rzadkich przypadków, gdy lekarz uzna to za bezwzględnie konieczne i nie można zastosować innych leków). Preparat jest przeciwwskazany w okresie karmienia piersią.

Niektóre choroby i inne okoliczności mogą stanowić przeciwwskazanie do stosowania lub wskazanie do zmiany dawkowania preparatu. W pewnych sytuacjach może okazać się konieczne przeprowadzanie określonych badań kontrolnych.

Hydrochlorotiazyd może mieć działanie fotouczulające; wraz ze wzrostem dawki hydrochlorotiazydu rośnie ryzyko nieczerniakowego raka skóry (raka podstawnokomórkowego i raka płaskonabłonkowego). Należy regularnie kontrolować stan skóry i niezwłocznie konsultować z lekarzem wszelkie podejrzane zmiany skórne. W przypadku podejrzanych zmian skórnych zalecana jest biopsja i badanie histologiczne. Należy ograniczyć ekspozycję na światło słoneczne i promienie UV oraz stosować odpowiednią ochronę przeciwsłoneczną. Jeżeli kiedykolwiek wcześniej wystąpił już nieczerniakowy rak skóry, przed zastosowaniem preparatu należy skonsultować się z lekarzem.

Hydrochlorotiazyd bardzo rzadko może powodować zespół ostrej niewydolności oddechowej (ang. ARDS). Obrzęk płuc może rozwinąć się w ciągu kilku minut lub kilku godzin po przyjęciu preparatu. Początkowo objawy obejmują: duszność, gorączkę, osłabioną czynność płuc i niedociśnienie tętnicze. W przypadku podejrzenia ARDS, należy przerwać stosowanie hydrochlorotiazydu i wdrożyć odpowiednie leczenie. W przypadku potwierdzenia ARDS, nie należy w przyszłości ponownie stosować hydrochlorotiazydu.

Nie zaleca się stosowania preparatu u chorych z obustronnym zwężeniem tętnicy nerkowej, u chorych z jedną czynną nerką ani u chorych z hipokaliemią (zmniejszenie stężenia potasu we krwi).

Hydrochlorotiazyd jest sulfonamidem i nie można wykluczyć reaktywności krzyżowej (np. z innymi sulfonamidami stosowanymi przeciwbakteryjnie).

Należy zachować ostrożność w przypadku występowania ciężkich zaburzeń czynności wątroby lub postępującej choroby wątroby, ponieważ nawet niewielkie zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej spowodowane działaniem leków moczopędnych, mogą sprzyjać wystąpieniu encefalopatii wątrobowej lub zespołu wątrobowo-nerkowego, zwłaszcza gdy tiazydy stosowane są w leczeniu wodobrzusza u chorych z marskością wątroby.

Tiazydy mogą powodować reakcje nadwrażliwości na światło; w razie jej wystąpienia konieczna jest konsultacja lekarska i zmiana sposobu leczenia. Jeżeli lek moczopędny będzie w przyszłości ponownie stosowany, należy chronić skórę narażoną na działanie promieni słonecznych lub promieni UVA.

Preparat może zaburzać równowagę wodno-elektrolitową i powodować niedobory sodu, potasu, magnezu, chloru oraz zwiększenie stężenia wapnia. W okresie stosowania preparatu lekarz zaleci regularną kontrolę stężenia tych jonów.

Preparat może powodować hiponatremię (zmniejszenie stężenia sodu we krwi). Lekarz zaleci kontrolę stężenia sodu we krwi przed rozpoczęciem stosowania leku i dalsze regularne badania w trakcie leczenia. Przed rozpoczęciem stosowania tiazydów, wszelkie niedobory sodu powinny zostać wyrównane. Ryzyko hiponatremii jest zwiększone u osób w podeszłym wieku, zwłaszcza niedożywionych oraz u osób z marskością wątroby; w tych grupach chorych należy częściej kontrolować stężenie sodu. Hiponatremia może początkowo przebiegać bezobjawowo. Hiponatremia może prowadzić do odwodnienia i do objawowego niedociśnienia. Mogą także wystąpić objawy neurologiczne (nudności, narastająca dezorientacja, apatia). Monitorowanie stężenia sodu jest szczególnie istotne u chorych z wodobrzuszem w wyniku marskości wątroby oraz u chorych z obrzękiem w wyniku zespołu nerczycowego.

Tiazydowe leki moczopędne mogą powodować hipokaliemię (zmniejszenie stężenia potasu we krwi). Szczególnie narażone są osoby, u których występuje marskość wątroby z obrzękiem i wodobrzuszem, choroba wieńcowa, niewydolność serca oraz osoby w podeszłym wieku, niedożywione lub stosujące równolegle wiele leków. Należy zachować ostrożność, jeżeli współwystępuje choroba mogąca powodować znaczną utratę potasu (np. choroba nerek z utratą soli, zaburzenia czynności nerek pochodzenia kardiogennego). Hipokaliemia zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca (w tym zagrażających życiu zaburzeń typu torsades de pointes) oraz może nasilać toksyczne działania glikozydów naparstnicy na serce. W grupie zwiększonego ryzyka znajdują się zwłaszcza chorzy z wydłużonym odstępem QT w zapisie EKG. W okresie stosowania preparatu należy regularnie kontrolować stężenie potasu we krwi (pierwsze badanie należy wykonać w ciągu pierwszego tygodnia leczenia, następnie po 3–4 tygodniach), a w razie wystąpienia niedoborów potasu należy je uzupełnić. Hipokaliemia z towarzyszącą hipomagnezemią powinna zostać skorygowana przed rozpoczęciem stosowania tiazydowych leków moczopędnych.

Preparat może powodować zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi i wystąpienie napadu dny moczanowej.

Preparat zmniejsza wydalanie wapnia w moczu i może powodować niewielkie zwiększenie stężenia wapnia we krwi (hiperkalcemię). Jeżeli w trakcie leczenia wystąpi hiperkalcemia, lekarz zaleci przerwanie stosowania preparatu. Znaczna hiperkalcemia może być skutkiem nierozpoznanej nadczynności przytarczyc. W przypadku znacznej hiperkalcemii, należy wykonać badania oceniające czynność przytarczyc. Przed wykonaniem badań czynnościowych przytarczyc, należy przerwać stosowanie preparatu (tylko po konsultacji z lekarzem i na jego zalecenie).

Hydrochlorotiazyd zmniejsza tolerancję glukozy i może ujawnić się utajona cukrzyca. W okresie stosowania preparatu, chorzy na cukrzycę powinni zachować ostrożność i monitorować stężenie glukozy. Hydrochlorotiazyd może zmniejszyć skuteczność doustnych leków przeciwcukrzycowych oraz insuliny i może być konieczne dostosowanie ich dawkowania przez lekarza.

Preparat może powodować zwiększenie stężenia cholesterolu i trójglicerydów we krwi.

Preparat jest w pełni skuteczny, jeżeli czynność nerek jest prawidłowa lub tylko nieznacznie zaburzona.

Na początku leczenia może wystąpić przemijająca czynnościowa niewydolność nerek (zwiększenie stężenia kreatyniny i mocznika we krwi). U osób z zaburzoną czynnością nerek może to spowodować dalsze nasilenie już istniejących zaburzeń.

W okresie stosowania preparatu może wystąpić wysięk naczyniówkowy z ubytkiem pola widzenia, przemijająca krótkowzroczność i ostra jaskra z zamkniętym kątem przesączania. Objawy obejmują nagłe pogorszenie ostrości wzroku i ból oka. Mogą wystąpić już w ciągu kilku godzin od rozpoczęcia stosowania leku lub w późniejszym czasie. Konieczne może być leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne. Czynniki ryzyka rozwoju ostrej jaskry mogą obejmować alergię na sulfonamidy lub penicylinę.

Zaleca się zmniejszenie dawki podczas stosowania z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi, przynajmniej na początku. Równoległe stosowanie preparatu z inhibitorami konwertazy angiotensyny (ACE), antagonistami receptora angiotensyny lub bezpośrednimi inhibitorami reniny zwiększa ryzyko nagłego niedociśnienia tętniczego. W związku z tym należy zachować ostrożność i ściśle przestrzegać zaleceń lekarza.

Hydrochlorotiazyd może wywołać wystąpienie tocznia rumieniowatego układowego lub nasilać jego objawy.

Wystąpienie reakcji nadwrażliwości na hydrochlorotiazyd jest bardziej prawdopodobne u osób ze skłonnością do alergii i/lub astmą.

Informacje dodatkowe o pozostałych składnikach preparatu:

• preparat zawiera laktozę; osoby z nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy–galaktozy, nie powinny stosować tego preparatu;

• informacja dla sportowców: substancja czynna preparatu może powodować pozytywny wynik testu antydopingowego.

Czy ten preparat ma wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów?

Preparat może wywierać umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń/maszyn. Może powodować działania niepożądane, takie jak np. zawroty głowy, zaburzenia widzenia czy niedociśnienie tętnicze, które mogą upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń/maszyn.

Należy wziąć to pod uwagę zwłaszcza na początku leczenia, w przypadku zmiany dawkowania oraz równoległego stosowania innych leków lub spożywania alkoholu.

Preparat ma postać tabletek do stosowania doustnego. Nie przekraczaj zaleconych dawek, ponieważ nie zwiększy to skuteczności działania leku, a może zaszkodzić Twojemu zdrowiu i życiu. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące stosowania preparatu, skonsultuj się z lekarzem.

Lekarz indywidualnie ustali dawkowanie w zależności od stanu chorego i jego reakcji na leczenie. Preparat można przyjmować niezależnie od posiłków popijając wystarczającą ilością płynu. Dawkę dobową można przyjmować w dawce pojedynczej lub w 2 dawkach podzielonych.

Dorośli:

Obrzęki: początkowo 50–100 mg na dobę; dawka maksymalna wynosi 200 mg na dobę. Lekarz ustali najmniejszą skuteczną dawkę. Dawka podtrzymująca wynosi 25–50 mg na dobę lub co 2. dzień.

Nadciśnienie tętnicze: początkowo 12,5–25 mg na dobę. Działanie maksymalne dla danej dawki uzyskiwane jest w ciągu 3–4 tygodniach stosowania. Jeżeli dawka 25 mg na dobę nie wystarcza do kontroli ciśnienia tętniczego, lekarz zaleci skojarzone stosowanie innych leków przeciwnadciśnieniowych. Przed równoległym zastosowaniem inhibitora ACE, antagonisty receptora angiotensyny lub inhibitora reniny, należy uzupełnić niedobór sodu i płynów. W przeciwnym razie konieczny jest ścisły nadzór lekarza.

Szczególne grupy chorych:

U osób z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek nie ma konieczności dostosowania dawkowania. U chorych z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek lub z bezmoczem stosowaniem preparatu jest przeciwwskazane.

U osób z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby nie ma konieczności dostosowania dawkowania. U chorych z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby należy zachować ostrożność.

U chorych po 65. roku życia należy wziąć pod uwagę możliwe zaburzenia czynności nerek.

U chorych z ciężką dekompensacją serca wchłanianie hydrochlorotiazydu może być znacząco ograniczone.

Nie należy stosować preparatu u dzieci i młodzieży.

W okresie ciąży nie stosuj żadnego leku bez konsultacji z lekarzem!

Bardzo ważne jest, aby przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku w okresie ciąży lub w okresie karmienia piersią skonsultować się z lekarzem i wyjaśnić ponad wszelką wątpliwość potencjalne zagrożenia i korzyści związane ze stosowaniem danego leku. Jeżeli jesteś w ciąży lub planujesz ciążę, poinformuj o tym lekarza przepisującego receptę na ten lek.

Hydrochlorotiazyd przenika przez łożysko i może mieć szkodliwy wpływ na przebieg ciąży, rozwój płodu i noworodka. Nie stosować w przypadku obrzęku ciążowego, nadciśnienia ciążowego lub stanu przedrzucawkowego. Nie należy stosować preparatu w leczeniu samoistnego nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży, z wyjątkiem rzadkich sytuacji, gdy lekarz uzna to bezwzględnie konieczne i żadne inne leczenie nie może być zastosowane.

Nie stosować w okresie karmienia piersią.

Poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych ostatnio lekach, również o tych, które są wydawane bez recepty.

Ze stosowaniem preparatu może być związana hipokaliemia (zmniejszenie stężenia potasu we krwi), która zwiększa ryzyko wystąpienia zagrażających życiu zaburzeń rytmu serca typu torsade de pointes. Należy zachować ostrożność, jeżeli preparat jest stosowany równolegle z lekami wpływającymi na stężenie potasu we krwi, takimi jak np.: kortykosteroidy, tetrakozaktyd, amfoterycyna B, niektóre środki przeczyszczające, leki moczopędne nieoszczędzające potasu ze względu na ryzyko nasilenia hipokaliemii.

Hipokaliemia nasila toksyczność glikozydów nasercowych (ryzyko wystąpienia poważnych zaburzeń rytmu serca). U chorych przyjmujących glikozydy nasercowe (np. digoksyna) należy zachować ostrożność i kontrolować stężenie potasu i magnezu oraz wykonywać badania EKG.

Należy zachować ostrożność, jeżeli preparat jest stosowany równolegle z lekami zmniejszającymi stężenie sodu we krwi, takimi jak np.: leki moczopędne, desmopresyna, leki przeciwdepresyjne hamujące wychwyt zwrotny serotoniny, karbamazepina i okskarbazepina, ze względu na ryzyko hiponatremii.

Preparat zwiększa stężenie litu we krwi i nasila jego toksyczne działania. Należy unikać równoległego stosowania litu, a w razie konieczności takiego leczenia skojarzonego, należy kontrolować stężenie litu we krwi; w razie potrzeby lekarz dostosuje dawkowanie litu.

Należy zachować ostrożność, jeżeli preparat jest stosowany równolegle z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (w tym np. kwas acetylosalicylowy w dużych dawkach, ibuprofen, wybiórcze inhibitory COX-2); możliwe zmniejszenie przeciwnadciśnieniowego działania preparatu i ryzyko zaburzenia czynności nerek, w tym ostrej niewydolności nerek; należy kontrolować czynność nerek i zapewnić odpowiednie nawodnienie chorego.

Ze względu na ryzyko objawowej hiponatremii nie zaleca się równoległego stosowania preparatu z karbamazepiną; jeśli to możliwe należy zastosować lek moczopędny z innej grupy. W przeciwnym razie konieczne jest ścisłe monitorowanie kliniczne chorego.

Żywice jonowymienne wiążące kwasy żółciowe, takie jak cholestyramina, mogą zmniejszać wchłanianie preparatu i osłabiać jego działanie. Ogólnie, żywicę i inne leki należy przyjmować z zachowaniem odstępu dłuższego niż 2 godziny.

Leki moczopędne oszczędzające potas (amiloryd, spironolakton, triamteren) – ryzyko hipokaliemii lub hiperkaliemii (szczególnie u chorych na cukrzycę lub z niewydolnością nerek); należy kontrolować stężenie potasu i wykonywać badania EKG.

Jeżeli konieczne jest równoległe zastosowanie inhibitorów ACE lub antagonistów receptora angiotensyny, zwiększa się ryzyko nagłego niedociśnienia tętniczego oraz ostrej niewydolności nerek. Należy monitorować czynność nerek. U chorych z nadciśnieniem tętniczym lekarz zaleci:

• zaprzestanie stosowania leku moczopędnego na kilka dni przed rozpoczęciem stosowania inhibitorów ACE lub antagonistów receptora angiotensysny, a następnie, jeżeli to konieczne, powrót do przyjmowania leku moczopędnego nieoszczędzającego potasu

lub

• rozpoczęcie leczenia inhibitorami ACE lub antagonistami receptora angiotensyny od małych dawek, a następnie stopniowe ich zwiększanie.

U chorych z zastoinową niewydolnością serca, lekarz rozpocznie leczenie od bardzo małych dawek inhibitora ACE lub antagonisty receptora angiotensyny, jeżeli to możliwe po zmniejszeniu dawki leku moczopędnego nieoszczędzającego potasu.

Należy zachować ostrożność, wyrównać hipokaliemię, kontrolować stężenie elektrolitów i EKG oraz pozostawać pod ścisłą obserwacją kliniczną, jeżeli konieczne jest stosowanie preparatu równolegle z lekami, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia torsade de pointes, takimi jak np.:

• leki przeciwarytmiczne klasy Ia i III (jak np. chinidyna, hydrochinidyna, dizopiramid, amiodaron, dronedaron, sotalol, dofetylid, ibutylid, bretylium)

• niektóre leki przeciwpsychotyczne: pochodne fenotiazyny (np. chlorpromazyna, cyjamemazyna, lewomepromazyna, flufenazyna, pipotiazyna, tiorydazyna, trifluoperazyna), benzamidy (np. amisulpiryd, sulpiryd, sultopryd, tiapryd), pochodne butyrofenonu (np. droperydol, haloperydol, pipamperon), inne leki przeciwpsychotyczne (np. pimozyd, flupentyksol, zuklopentyksol)

• inne leki, takie jak np.: beprydyl, cisapryd, prukalopryd, domperydon, dyfemanil, dolasetron, erytromycyna (dożylnie), spiramycyna, pentamidyna, toremifen, wandetanib, winkamina (dożylnie), metadon, leki przeciwdepresyjne (np. citalopram, escitalopram), leki przeciwhistaminowe (np. terfenadyna, astemizol, hydroksyzyna, mizolastyna, mekwitazyna), leki przeciwmalaryczne (chlorochina, artenimol, halofantryna, lumefantryna, piperachina), fluorochionolony (np. sparfloksacyna, lewofloksacyna, moksyfloksacyna).

Lekarz oceni, czy możliwe jest zastosowanie środków kontrastujących zawierających jod – ze względu na ryzyko rozwoju ostrej niewydolności nerek, przed zastosowaniem takich środków kontrastujących, należy zapewnić odpowiednie nawodnienie chorego.

Jeżeli preparat stosowany jest równolegle z lekami przeciwnadciśnieniowymi lub innymi lekami mogącymi obniżać ciśnienie tętnicze, takimi jak np.:

• alfa-blokery stosowane w leczeniu zaburzeń urologicznych lub w leczeniu nadciśnienia tętniczego (alfuzosyna, doksazosyna, prazosyna, sylodosyna, tamsulozyna, terazosyna)

• azotany

• inhibitory fosfodiesterazy typu 5 (stosowane np. w leczeniu zaburzeń erekcji)

• niektóre leki przeciwdepresyjne

• leki przeciwpsychotyczne, pochodne fenotiazyny

• lewodopa, agoniści dopaminy

• baklofen

• amifostyna

• leki nasenne, uspokajające,

może wystąpić niedociśnienie tętnicze, zwłaszcza niedociśnienie ortostatyczne.

W okresie leczenia hydrochlorotiazdydem konieczne może być dostosowanie dawki insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych.

Równoległe stosowanie z cyklosporyną może powodować zwiększenie stężenia kreatyniny oraz kwasu moczowego we krwi i zwiększać ryzyko napadu dny moczanowej.

Równoległe stosowanie witaminy D lub soli wapnia zwiększa ryzyko wystąpienia hiperkalcemii (zwiększonego stężenia wapnia we krwi).

Jak każdy lek, również Hydrochlorothiazide Aurovitas, może powodować działania niepożądane, chociaż nie wystąpią one u wszystkich chorych stosujących ten preparat. Pamiętaj, że oczekiwane korzyści ze stosowania leku są z reguły większe, niż szkody wynikające z pojawienia się działań niepożądanych.

Bardzo często: hipokaliemia (zmniejszenie stężenia potasu we krwi) oraz zwiększenie stężenia lipidów (cholesterolu, trójglicerydów) we krwi.

Często: hiperurykemia (zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi), hiponatremia (zmniejszenie stężenia sodu we krwi), hipomagnezemia (zmniejszenie stężenia magnezu we krwi), niedociśnienie ortostatyczne (które może być nasilone przez spożywanie alkoholu lub przyjmowanie niektórych leków), wymioty, nudności, biegunka, ból brzucha, zaburzenia funkcji seksualnych (impotencja), pokrzywka, wysypka i inne reakcje skórne.

Niezbyt często: ostre zaburzenie czynności nerek.

Rzadko: zmniejszenie liczby płytek krwi (małopłytkowość), plamica, hiperkalcemia (zwiększenie stężenia wapnia we krwi), hiperglikemia (zwiększenie stężenia glukozy we krwi), wydalanie glukozy z moczem (glukozuria), zaostrzenie cukrzycy, nieodpowiednia kontrola cukrzycy, zaburzenia snu, depresja, bóle głowy, zawroty głowy, uczucie mrowienia lub drętwienia (parestezje), zaburzenia widzenia, zaburzenia rytmu serca, dyskomfort w jamie brzusznej, zaparcia, wewnątrzwątrobowy zastój żółci (cholestaza wewnątrzwątrobowa), żółtaczka, nadwrażliwość na światło.

Bardzo rzadko: zaburzenia hematologiczne (w tym zmniejszenie liczby krwinek białych [leukopenia], znaczne zmniejszenie liczby granulocytów [agranulocytoza], niedokrwistość hemolityczna, zahamowanie czynności szpiku kostnego), zespół ostrej niewydolności oddechowej (ang. ARDS), zapalenie trzustki, alkaloza metaboliczna (hipochloremiczna), toczeń rumieniowaty układowy i jego nasilenie, martwicze zapalenie naczyń, reakcje nadwrażliwości i ciężkie reakcje skórne, w tym martwica toksyczna rozpływna naskórka.

Częstość nieznana: nieczerniakowy rak skóry (rak podstawnokomórkowy, rak płaskonabłonkowy), niedokrwistość aplastyczna, zaburzenia oka (wysięk naczyniówkowy, zaburzenia widzenia, krótkowzroczność, ostra jaskra z zamkniętym kątem przesączania), rumień wielopostaciowy, skurcze mięśni, zaburzenia czynności nerek, astenia, gorączka.