Lewotyroksyna

Lewotyroksyna jest otrzymywanym na drodze syntezy analogiem tyroksyny, będącej jednym z hormonów tarczycy.
Istnieją zaburzenia, w których dochodzi do zbyt małej produkcji hormonów tarczycy w stosunku do potrzeb organizmu. Rozwija się wtedy niedoczynność tarczycy objawiająca się m.in.: zmęczeniem, sennością, uczuciem ciągłego zimna, przyrostem masy ciała, zaburzeniami pamięci, a czasem nawet depresją. Łagodna niedoczynność może nie dawać żadnych objawów i rozwijać się podstępnie. Wydzielanie hormonów tarczycy: trijodotyroniny i tyroksyny jest regulowane przez przysadkę mózgową uwalniającą hormon tyreotropowy (TSH). TSH pobudza tarczycę do produkcji hormonów. Gdy stężenie hormonów tarczycy jest zwiększone, dochodzi do zmniejszenia wydzielana TSH, a kiedy jest zmniejszone – wydzielanie TSH rośnie. Oznaczanie stężenia TSH we krwi jest wstępnym badaniem oceniającym czynność tarczycy. Przyczyną niedoczynności tarczycy może być: choroba Hashimoto, będąca zapaleniem tarczycy o podłożu autoimmunologicznym, stan po leczeniu jodem promieniotwórczym, stan po operacyjnym usunięciu tarczycy, stosowanie niektórych leków, choroba przysadki (wtedy niedoczynność tarczycy może się rozwinąć wtórnie) oraz zapalenia tarczycy o podłożu innym niż w chorobie Hashimoto. Zmniejszenie wytwarzania hormonów tarczycy może być także konsekwencją niedoboru jodu, będącego składową ich cząsteczek.
Hormony tarczycy mają wpływ na wzrost i rozwój organizmu, w tym na rozwój mózgu. W sytuacji ich niedoboru we wczesnym dzieciństwie dochodzi do rozwoju kretynizmu. Kretynizm objawia się niskim wzrostem, krótkimi kończynami, opóźnionym rozwojem umysłowym; dziecko jest apatyczne i nieaktywne. Hormony tarczycy powodują zwiększenie zużycia tlenu przede wszystkim przez serce, mięśnie szkieletowe, wątrobę i nerki. Wywierają wpływ na przemianę materii. Pobudzają przemianę cholesterolu do kwasów żółciowych i zwiększają wiązanie tzw. „złego cholesterolu”, czyli LDL przez komórki wątroby dzięki czemu jest go mniej we krwi. Hormony tarczycy wpływają na czynność serca. W niedoczynności tarczycy obserwuje się zmniejszoną częstość rytmu serca, natomiast w nadczynności – zwiększoną.
Lewotyroksyna wykazuje podobne działanie do hormonów tarczycy. Wpływa na produkcję i wykorzystanie związków wysokoenergetycznych, zwiększa podstawową przemianę materii, przyspiesza procesy spalania, zwiększa komórkowe zużycie tlenu i temperaturę ciała, przyspiesza metabolizm tłuszczów, białek i węglowodanów. Lewotyroksyna zmniejsza osoczowe stężenie cholesterolu, fosfolipidów i triglicerydów (poprzez przyspieszenie ich przemiany), zwiększa osoczowe stężenie glukozy i wolnych kwasów tłuszczowych, przyspiesza podziały komórkowe, wzrost, różnicowanie i dojrzewanie komórek. Działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy, zwiększa częstość rytmu serca oraz jego kurczliwość mięśnia sercowego, rozszerza naczynia krwionośne skóry, zwiększa objętość krwi krążącej, jak również przesączanie kłębuszkowe i wydalanie moczu, przy zmniejszonym wydalaniu substancji mineralnych: sodu, potasu, wapnia i fosforanów.
Lewotyroksyna jest wskazana w leczeniu zastępczym w niedoczynności tarczycy, w leczeniu wola obojętnego, jak również w leczeniu supresyjnym raka tarczycy. Lek stosuje się w zapobieganiu nawrotom po chirurgicznym usunięciu wola obojętnego, w zależności od stopnia zachowanej czynności tarczycy po operacji. Innym wskazaniem do stosowania leku jest suplementacja skojarzona ze stosowaniem leków przeciwtarczycowych w trakcie leczenia nadczynności tarczycy. Lewotyroksyna znalazła także zastosowanie diagnostyczne w testach zahamowania czynności tarczycy.
Lek podaje się doustnie, na czczo, co najmniej 30 minut przez śniadaniem. Dawka jest dobierana indywidualnie. W większości wskazań leczenie trwa zwykle całe życie. Dawki terapeutyczne hormonów tarczycy nie powodują zmniejszenia masy ciała, dlatego ich stosowanie w tym celu nie jest uzasadnione; większe dawki tyroksyny mogą stanowić poważne zagrożenie zdrowia.
Po podaniu doustnym wchłania się z przewodu pokarmowego w ok. 80%. Posiłek, żywice jonowymienne, flora jelitowa zmniejszają wchłanianie. Lewotyroksyna wiąże się w 80% z białkami osocza. Biologiczny okres półtrwania zależy od stanu czynnościowego gruczołu tarczowego i wynosi: w niedoczynności tarczycy 9–10 dni; w przypadku prawidłowej funkcji hormonalnej tarczycy 3–7 dni; w nadczynności tarczycy 3–4 dni. Działanie terapeutyczne rozpoczyna się po 1–2 tyg. leczenia, a utrzymuje się do 3 tyg. po jego przerwaniu. Hormony tarczycy słabo przenikają przez łożysko i do pokarmu kobiecego.
Lewotyroksyna jest dostępna w postaci tabletek. Dostępne są także preparaty złożone, w których w jednej tabletce obok lewotyroksyny występuje jod lub liotyronina, będąca hormonem tarczycy.

Przeczytaj też artykuły

• Guzki tarczycy
• Niedoczynność tarczycy
• Nowotwory złośliwe tarczycy (rak tarczycy)
• Rak tarczycy

Preparaty na rynku polskim zawierające lewotyroksyna

Zobacz substancje złożone zawierające lewotyroksyna

• lewotyroksyna + liotyronina