Co to jest i jakie są przyczyny?
Atopowe zapalenie spojówek i rogówki to ciężka choroba alergiczna narządu wzroku, występująca głównie u osób, które chorowały lub chorują na atopowe zapalenie skóry.
Jak często występuje?
Atopowe zapalenie spojówek i rogówki może dotyczyć od 25–42% osób, które chorują lub chorowały na atopowe zapalenie skóry. Częściej dotyka ono mężczyzn około 30. roku życia.
Jak się objawia?
Atopowe zapalenie spojówek cechuje się silnym świądem zarówno powiek, jak i spojówek oraz zespołem suchego oka. Często pojawia się przekrwienie spojówek, gęsta sklejająca powieki wydzielina oraz przerzedzenie rzęs i skroniowych brzegów brwi (zob. ryc. 1. A–B). Jest to groźna choroba oczu z powodu dużej oporności na leczenie oraz dużego ryzyka niebezpiecznych powikłań, takich jak:
- nadkażenia gronkowcem, wirusami i grzybami,
- uszkodzenie rogówki: owrzodzenia, wrastanie naczyń do rogówki i zmiana jej krzywizny (tzw. stożek rogówki),
- odwarstwienie siatkówki,
- wczesna zaćma.
Jak lekarz stawia diagnozę?
Atopowe zapalenie spojówek i rogówki należy podejrzewać u każdej osoby z atopowym zapaleniem skóry. Osoby te należy kierować do okulisty w celu przeprowadzenia dalszej diagnostyki i leczenia.
Należy się natychmiast zgłosić na ostry dyżur okulistyczny, jeśli u osoby ze skórą alergiczną wystąpi nagle zaburzenie widzenia i/lub ból oka. Wówczas okulista za pomocą lampy szczelinowej oceni, czy doszło do uszkodzenia rogówki.
Jakie są sposoby leczenia?
Leczenie prowadzi lekarz okulista wspólnie z dermatologiem lub alergologiem (jeśli atopowe zapalenie skóry jest aktywne i istnieje możliwość włączenia immunoterapii swoistej, czyli odczulania na alergen, który jest sprawcą zmian skórnych). Leki stosuje się zarówno do worka spojówkowego, jak i doustnie. W przypadku powikłań (odwarstwienie siatkówki, uszkodzenie rogówki) konieczne jest leczenie operacyjne.
Poza leczeniem specjalistycznym ważne w tej chorobie jest przestrzeganie zasady „ręce z dala od oczu”, ponieważ w czasie drapania i/lub pocierania łatwo nadkazić uszkodzoną skórę. Zaleca się również stałe nawilżanie spojówek kroplami sztucznych łez bez konserwantów i unikanie miejsc, w których może dochodzić do nadmiernego przesuszenia spojówek, na przykład pomieszczeń klimatyzowanych lub z intensywnym nawiewem powietrza, a także suchych, tropikalnych okolic.
Co trzeba zrobić po zakończeniu leczenia?
Atopowe zapalenie spojówek i rogówki to choroba na całe życie i nawet po wyleczeniu objawów powinno się pozostawać pod kontrolą okulisty.
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Wszyscy chorzy z atopowym zapaleniem skóry powinni: pozostawać pod kontrolą okulistyczną, unikać nadmiernego przesuszania spojówek, a także przebywania blisko nawiewu powietrza (np. wentylatory), w suchym wietrznym i gorącym klimacie oraz pomieszczeniach klimatyzowanych.
