×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Choroby towarzyszące cukrzycy typu 1

, prof. dr hab. med. Przemysława Jarosz-Chobot*
* Katedra i Klinika Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Zespoły autoimmunologiczne

Wśród chorób towarzyszących cukrzycy typu 1 należy zwrócić uwagę szczególnie na choroby o podłożu autoimmunologicznym, w tym na najczęściej występujące limfocytarne zapalenie tarczycy (do 20–40%) oraz chorobę trzewną – celiakię (do 10%).

Autoimmunologiczne choroby tarczycy u młodocianych chorych na cukrzycę typu 1 najczęściej manifestują się niedoczynnością, przy czym często mają one przebieg subkliniczny, stąd konieczność monitorowania procesu autoimmunologicznego poprzez oznaczanie miana autoprzeciwciał, a także badania hormonalne (TSH, fT4).

Inną chorobą o podłożu autoimmunologicznym jest celiakia. Może ona również mieć przebieg skąpoobjawowy, co nakazuje systematyczne prowadzenia badań immunologicznych (przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej lub przeciwko endomysium w klasie imunoglobulin IgA lub IgG, z oznaczeniem całkowitej ilości danej klasy imunoglobulin) i ustalenia wskazań do dalszej diagnostyki.

Inne choroby u chorych na cukrzycę typu 1

Wśród chorób, o których pamiętać należy u chorych na cukrzycę wymienić należy autoimmunologiczne zapalenie żołądka. Przypuszcza się, że zakażenie Helicobacter pylori nabyte w dzieciństwie może być jedną z przyczyn przewlekłego zanikowego zapalenia żołądka. Choroba ta szczególnie często występuje u chorych na cukrzycę, u których stwierdza się równoczesne występowanie autoimmunologicznych chorób tarczycy.

Zespół metaboliczny. Jednym z zespołów chorobowych mogących towarzyszyć cukrzycy typu 1 jest zespół metaboliczny. Dawniej występowanie tego zespołu wiązano z cukrzycą typu 2, obecnie coraz częściej stwierdza się go również u chorych z cukrzycą typu 1. U podłoża tego zespołu leży otyłość brzuszna z towarzyszącą jej insulinoopornością. Stanowi bardzo poważny czynnik ryzyka występowania wielu chorób, w tym układu sercowo-naczyniowego, a także kostno-stawowego. Granica wieku, w którym rozpoznaje się zespół metaboliczny w ostatnich latach bardzo wyraźnie się obniżyła. Obecnie zespół ten rozpoznaje się już u dzieci 6-letnich. Jednym z kryteriów rozpoznania tego zespołu jest obwód talii ≥90 centyla dla wieku i płci (tab.).

Tabela. Definicja i kryteria rozpoznawania zespołu metabolicznego u dzieci według IDF
Grupa wiekowaObwód taliiTriacylogliceroleHDLCiśnienie tętniczeGlikemia
6-10 lat≥90. percentylazespół metaboliczny nie może byc rozpoznany, ale powinny zostać przeprowadzone dalsze badania, jeśli stwierdza sie dodatni wywiad rodzinny w kierunku występowania zespołu metabolicznego, cukrzycy typu 2, dyslipidemii, chorób układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienia tętniczego i/lub otyłości
10-16 lat
zespół metaboliczny
≥90. percentyla lub wartości jak dla osób dorosłych, jeżeli są niższe od 90. percentyla≥150 mg/dl (≥1,7 mmol/l)<40 mg/dl (<1,03 mmol/l)skurczowe ≥130 mm Hg i/lub rozkurczowe ≥85 mm Hg≥100 mg/dl (≥5,6 mmol/l) lub rozpoznana cukrzyca typu 2
>16 lat
zespół metaboliczny
Kryteria jak dla osób dorosłych: otyłość centralna (zdefiniowana jako obwód talii ≥94 cm dla Europejczyków i ≥80 dla Europejek) oraz 2 spośród 4 następujących czynników:
  • zwiększone stężenie triacylogliceroli: ≥150 mg/dl (≥1,7 mmol/l) lub leczenie tego zaburzenia lipidowego
  • zmniejszone stężenie HDL: <40 mg/dl (<1,03 mmol/l) u mężczyzn i <50 mg/dl (1,29 mmol/l) u kobiet lub leczenie tego zaburzenia lipidowego
  • podwyższone ciśnienie tętnicze: skurczowe ≥130 mm Hg lub rozkurczowe ≥85 mm Hg lub leczenie rozpoznanego wcześniej nadciśnienia tętniczego
  • zwiększone stężenie glukozy na czczo ≥100 mg/dl (≥5,6 mmol/l) lub wcześniej rozpoznana cukrzyca typu 2
Na podst.: Zimmet P., Alberti G., Kaufman F. i wsp.: The metabolic syndrome in children and adolescents. Lancet, 2007; 369: 2059-2061

12.10.2012
Zobacz także
  • Otyłość i zespół metaboliczny u dzieci i młodzieży
  • Inne choroby związane z zaburzeniem metabolizmu węglowodanów
  • Powikłania cukrzycy
  • Leczenie cukrzycy typu 1
  • Celiakia u dzieci
Wybrane treści dla Ciebie
  • Cukrzyca typu 1 – LADA
  • Niedoczynność tarczycy w ciąży
  • Dieta bezglutenowa
  • Zapalenie opryszczkowate skóry
  • Szczegółowe zalecenia dietetyczne w stanie przedcukrzycowym
  • Celiakia
  • Niedoczynność tarczycy
  • Dieta i suplementacja w chorobie Hashimoto
  • Dieta w niedoczynności tarczycy
  • Hashimoto a celiakia - jakie badania wykonać, aby wykluczyć nietolerancję glutenu?
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta