Pytanie nadesłane do redakcji
Mój syn ma 11 miesięcy. Jest chory na WZW typu C. Zaraził się od matki przy porodzie. Lekarz zlecił badania AST, ALT, bilirubinę całkowitą. AST – 115, ALT – 197, bilirubina całkowita 0,50, co to oznacza?
Odpowiedź
Wirusowe zapalenie wątroby jest chorobą przewlekłą. Naturalny przebieg zakażenia u dzieci jest powolny i wieloletni. Pacjenci przez dziesiątki lat pozostają bezobjawowi, a do rozwoju powikłań może dochodzić późno, zwykle po 20–30 latach. Do tego czasu choroba przebiega skrycie i zwykle bezobjawowo. Ostatnio opracowano przełomowe terapie przeciwwirusowe, które pozwalają trwale wyleczyć zakażenie HCV, jednak są one refundowane u osób dorosłych (inhibitory proteaz i RNA-zależnej polimerazy). Oznacza, to, że jeśli to możliwe do leczenia kwalifikujemy głównie pacjentów dorosłych.
Co ważne, choć większość dzieci pozostanie zakażona przewlekle, zdarza się samoistna eliminacja HCV, stąd nie należy zbytnio przyśpieszać diagnostyki. Przyjęto, że najważniejszym testem diagnostycznym jest badanie anty-HCV, które powinno zostać wykonane w wieku 18 miesięcy lub później, gdy w organizmie dziecka nie ma już przeciwciał odmatczynych.
Trwa poważna dyskusja na temat przydatności badania HCV-RNA w pierwszym roku życia. Zwolennicy wczesnej diagnostyki argumentują, że zastosowanie bardzo czułego testu PCR-RNA na wczesnym etapie życia może zwiększyć odsetek wykrywanych zakażonych niemowląt, a wynik negatywny uspokaja rodziców, podczas gdy wynik dodatni pomaga wcześniej zidentyfikować zakażenie HCV.
Polecamy: Markery wirusowego zapalenia wątroby: antygen HBs, antygen HCV, antygen HAV
Przeciwnicy twierdzą, że wczesne badanie nie zmienia potrzeby powtarzania badań w wieku 18 miesięcy lub później. Ponadto oznaczanie HCV RNA jest droższe niż test oparty na swoistych przeciwciałach anty-HCV i nie ma żadnej interwencji ani leczenia, które możemy zaoferować dzieciom przed ukończeniem 3. roku życia, co wynika z braku leków dla tej grupy wiekowej, jak też możliwość samoistnego ustąpienia zakażenia.
Dzieci zakażone HCV kontrolujemy później co 3–6 miesięcy. Kontrole służą ocenie progresji choroby, dlatego ważnymi elementami badania są rozwój dziecka i występujące dolegliwości. Badania laboratoryjne mają znaczenie pomocnicze. Miernie zwiększona, falująca („raz więcej raz mniej”) aktywność aminotransferaz (ALAT, AspAT) jest typowa. Zakażenie zwykle przebiega bez żółtaczki, dlatego stężenie bilirubiny pozostaje prawidłowe. Dokładnie takie wyniki ma Pana synek. Dobrym wskaźnikiem aktywności choroby jest wiremia (viral load, tj. stężenie wirusa HCV we krwi), która jest proporcjonalna do intensywności mnożenia się wirusów. Znaczenie ma też genotyp (odmiana) wirusa HCV (wyróżniono 6 genotypów ponumerowanych od 1 do 6).
Leczenie przeciwwirusowe jest możliwe od 3. roku życia (sofosbuwir z welpataswirem lub glekaprewir z pibrentaswirem).
Wirusowe zapalenie wątroby typu C nie przenosi się przez przypadkowy kontakt i w związku z tym dzieci zakażone HCV nie stanowią zagrożenia dla innych dzieci i mogą uczestniczyć w zajęciach szkolnych, sportowych oraz wszelkich innych regularnych grupowych aktywnościach bez ograniczeń.
Konieczne jest zachowanie środków ostrożności w szkole i w domu w przypadku narażenia na krew dziecka zakażonego HCV. Należy unikać wspólnego korzystania ze szczoteczek do zębów, maszynek do golenia i obcinaczy do paznokci oraz używać rękawiczek i rozcieńczonego wybielacza do czyszczenia krwi z podłogi i skażonych przedmiotów.
Dziecko powinno pozostawać pod opieką hepatologa lub lekarza chorób zakaźnych.
