Pytanie nadesłane do redakcji
Mam 4-miesięcznego synka. Jest pogodny, bardzo ruchliwy, dużo gaworzy, uwielbia, gdy się do niego mówi, bawi się z nim, nie lubi przebywać w samotności. Dziecko jest pogodne, ale tylko u siebie w domu oraz przy rodzicach, w innym towarzystwie jest nerwowy, płaczliwy, napina całe ciało, zachowuje się całkiem inaczej niż w domu. Wszyscy myślą, że mamy marudne dziecko, a wcale tak nie jest, on zachowuje się tak tylko, gdy jest dużo innych osób i gdy nie zwraca się na niego zbytnio uwagi. Czy to jest powód do niepokoju? Powinniśmy udać się do neurologa?
Odpowiedziała
mgr Dorota Ponikło
psycholog
Ośrodek Wczesnej Pomocy Psychologicznej w Krakowie
Pisze Pani o swoim 4-miesięcznym synku bardzo ciepło, w uważny sposób oceniając jego zachowanie. Rozumiem, że Pani niepokój budzą opinie osób spoza najbliższego otoczenia. Sytuacja, w której niemowlak pozbawiony jest bliskiej obecności mamy jako osoby znaczącej i swego przewodnika przez życie lub taty, drugiej najbliższej mu osoby, ma prawo budzić u niego niepokój.
Nowe otoczenie, nowe osoby, nowe dźwięki, zapachy, bodźce wzrokowe, to mało zrozumiały świat dla 4-miesięcznego dziecka i kiedy ono nie czuje dotyku, zapachu mamy i nie słyszy jej głosu, to najczęściej okazuje swoje niezadowolenie. Obecność rodziców związana jest z budowaniem u dziecka poczucia jego bezpieczeństwa. To fundament naszej dorosłej odporności na wszelkie trudności z jakimi spotykamy się w całym życiu. Ta budowla rozpoczyna się w okresie prenatalnym, po urodzeniu dziecko wiąże swoje wcześniejsze doświadczenia zmysłowe z obrazem matki.
Można zobaczyć na zdjęciach z badań naukowców jak noworodek bardzo intensywnie przypatruje się twarzy matki. To na tembr głosu i jej uśmiech dziecko odpowiada uśmiechem, to z nią uczy się naprzemienności zachowania, to jej dźwięki i gesty naśladuje, to za nią podąża wzrokiem, to w ruchach jej ramion się uspokaja, to przy jej piersi czuje się spokojne, to ona jest źródłem jego sytości. Psychiczna więź jaka powstaje między matką a dzieckiem trwa przez cały jego rozwój i pozostaje do końca życia jako uczucie. Do 8.-9. roku życia dziecka obecność fizyczna mamy ma duże znaczenie w poczuciu bezpieczeństwa.
Rozwijając swoje umiejętności dziecko stopniowo uczy się, że stała obecność przy nim mamy nie jest mu niezbędna, aby dobrze się czuć. Im młodsze dziecko, tym silniej jej nieobecność odczuwa jako dotkliwą stratę.
Zachowanie Pani syna jest w tym wieku naturalne. W codzienności przy rodzicach prezentuje się jako dziecko pogodne, odpowiadające pozytywnie na kontakt. Tym zachowaniem synek pokazuje, że czuje się bezpiecznie i dobrze ze swoimi rodzicami, a to jest najważniejsze na tym etapie jego rozwoju.
