Pytanie nadesłane do redakcji
12-letnia córka, 150 cm wzrostu, 34 kg, nie choruje, nie ma problemu z oddychaniem, nie męczy się przy wysiłku, biega, co sobota basen, ma lekkie KZN, bierze 0,625 mg Piramil oraz 25 mg Xartan, po tych lekach brak białka w moczu. Ciśnienie 110x70. Wyniki darmowych badań spirometrycznych:
FEV1 – 70%, FVCEX – 72%, MEF25 – 45%, MEF50 – 57%, FEV1%FVC – 91%.
Badania powtórzył pulmonolog – wyniki podobne. Jeden lekarz pulmonolog twierdzi, że wartości zmniejszone, ale wszystko jest OK, drugi natomiast, że wyniki są krytyczne i zaleca leki steroidowe. Proszę o opinię w tej sprawie – którego pulmonologa słuchać?
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie
Badanie spirometryczne jest badaniem dodatkowym stosowanym w diagnostyce chorób płuc. Wynik powinien być interpretowany w powiązaniu z objawami klinicznymi występującymi u badanej osoby.
W przypadku występowania kaszlu świszczącego oddechu lub innych symptomów choroby układu oddechowego wskazana jest dalsza diagnostyka lub ocena efektów próbnego podania leków wziewnych.
U Pani córki nie ma objawów sugerujących patologię układu oddechowego. Nie ma więc wskazania do podawania steroidów – NIE LECZY SIĘ WYNIKÓW TYLKO CHOREGO.
Na podstawie podanych przez Panią wyników nie jestem w stanie ocenić poprawności wykonania badania. Nie podała Pani wielkości parametru FET – (czas trwania wydechu: u dzieci powinien wynosić co najmniej 3 sekundy, u młodzieży i dorosłych minimum 6 sekund). Istotne są również wartości szczytowego przepływu wydechowego – PEF i szczytowego przepływu wdechowego – PIF.
Warto byłoby także przyjrzeć się samemu wykresowi krzywej przepływ-objętość. Sprawdzić czy pętla wdechowa i wydechowa tworzą zamkniętą pętlę. Czy uzyskano powtarzalność badań tzn. czy 2 najwyższe wartości FEV1, FVC nie różnią się od siebie o więcej niż 200 ml lub 5%.
W przedstawionych wynikach obniżone są parametry pierwszosekundowej objętości wydechowej (FEV1, oraz natężonej pojemności płuc (FVCEX).
Parametry MEF25 – (maksymalny przepływ wydechowy dla 25% FVC pozostałych w płucach) oraz MEF50 – (maksymalny przepływ powietrza dla 50% FVC pozostałych w płucach) w ostatnich latach uznano za nieistotne, w związku z czym nie są one brane pod uwagę przy interpretacji wyników badania.
Przed kilkunastu laty uważano, że wskazują na obturację tzw. drobnych oskrzeli.
Gdyby Pani córka była moją pacjentką, zaleciłabym kontrolne badanie spirometryczne za 3-6 miesięcy po wcześniejszej nauce prawidłowej techniki badania. (oczywiście przy założeniu, że nie ma żadnych objawów wskazujących na chorobę układu oddechowego).
Piśmiennictwo:
Emeryk A., Czerwińska-Pawluk I., Bartkowiak-Emeryk M.: Badania spirometryczne u dzieci. Praktyczne Zasady Kwalifikacji, Wykonywania i Interpretacji Spirometrii u Dzieci. ISBN 83-913845-3-5.Lubiński W., Zielonka T.M., Gutkowski P.: Badanie spirometryczne. Zasady wykonywania i interpretacji. W. Górnicki Wydawnictwo Medyczne. 2010.
Kuziemski K., Jassem E.: Ocena czynności układu oddechowego w codziennej praktyce lekarskiej. Via Medica 2005.