Pytanie nadesłane do redakcji
Moja 6-letnia córka ma uczulenie na orzechy ziemne - stopień 5. Jej IGE całkowite wynosi 670. Jaką ma szansę, że wyrośnie z tej alergii? Czytałam, że szanse mają dzieci, których IGE jest poniżej 5OOO. I drugie pytanie: czy od ilości przeciwciał IGE zależy jak gwałtowna będzie reakcja na alergen? Córka jest jeszcze uczulona na trawy - stopień 2.
Odpowiedziała
dr n. med. Grażyna Durska
Zakład Medycyny Rodzinnej
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Poradnia alergologiczna "Podgórna" w Szczecinie
Oznaczanie stężenia całkowitego IgE jest badaniem mało przydatnym w diagnostyce chorób alergicznych. Wysokie miana całkowitego IgE mogą występować między innymi w: zakażeniach pasożytniczych, chorobach hematologicznych, niektórych typach zaburzeń odporności, aspergilozie oskrzelowo-płucnej.
Prawidłowe stężenie całkowitego IgE nie wyklucza choroby alergicznej. Badaniami zalecanymi są punktowe testy z alergenami oraz oznaczenie swoistych przeciwciał IgE w surowicy krwi. Im wyższe stężenie swoistych przeciwciał IgE w surowicy tym wyższa klasa (stopień) i większe prawdopodobieństwo uczulenia na badany alergen.
Wyniki badań zawsze należy interpretować w powiązaniu z objawami klinicznymi.
Występowanie wyłącznie dodatnich wyników badań bez towarzyszących objawów chorobowych nie jest wskazaniem do włączenia terapii ani zalecenia diety eliminacyjnej.
Alergia na orzeszki ziemne przebiega w mechanizmie natychmiastowym (IgE-zależnym). Objawy mogą mieć przebieg bardzo dramatyczny - od świądu jamy ustnej, kichania, łzawienia oczu, świądu nosa i oczu, pokrzywki, skurczu krtani, skurczu oskrzeli do zatrzymania krążenia i zgonu w przebiegu wstrząsu anafilaktycznego.
Najważniejsze źródła alergenów to orzeszki, masło kakaowe z domieszką arachidów, olej arachidowy.
Do niedawna uważano, że w przypadku alergii na arachidy nigdy nie dochodzi do wytworzenia tolerancji. Wyniki nowszych badań są nieco bardziej optymistyczne, wskazują na możliwość wytworzenia tolerancji u około 20% uczulonych.
Osoby z potwierdzoną alergią na orzeszki ziemne powinny rygorystycznie przestrzegać diety eliminacyjnej. Należy pamiętać o możliwości występowania śladowych ilości alergenów orzeszków (alergeny ukryte) w wyrobach cukierniczych, niektórych preparatach witaminy D3, mieszankach mlecznych, dlatego też niezmiernie ważne jest dokładne sprawdzanie składu spożywanych pokarmów. Źródłem alergenów mogą być także kosmetyki.
Alergeny orzeszków ziemnych mogą uczulać na drodze pokarmowej, wziewnej i kontaktowej.
W związku z dużym ryzykiem wystąpienia ciężkich reakcji ogólnoustrojowych osoby z potwierdzoną alergią powinny nosić przy sobie preparat adrenaliny w postaci ampułkostrzykawki lub penu (Epipen, Fastject, adrenalina WZF itp.). W razie przypadkowego spożycia arachidów i wystąpienia objawów klinicznych lek powinien zostać podany domięśniowo w przednio-boczną powierzchnię uda.
Gwałtowność reakcji alergicznej nie zawsze koreluje z mianem swoistych przeciwciał IgE.
Piśmiennictwo:
Bartuzi Z. (red.): Alergia na pokarmy. Mediton Oficyna Wydawnicza, 2006: 23-24.Golińska B., Kurzawa R.: Alergia pokarmowa u dzieci. α-Medica Press, 1999: 60-61.
Sokolnick H.S., Conover-Walker M.K., Koerne C.B. i wsp.: The natural history of peanut allerg. J. Allergy Clin. Immunol. 2001; 107: 367-368.
Kaczmarek J., Kuna P.: Alergia pokarmowa - narastający problem w praktyce lekarskiej. Terapia. Alergologia, 2010; 4(237): 16-20.
Nowak-Węgrzyn A.: Alergia pokarmowa - epidemia XXI wieku? Alergia 2011; 3/49: 9-11.
Niedoszytko M., Gruchała- Niedoszytko M.: Inne testy diagnostyczne. [W:] Fal M. (red.): Alergia, choroby alergiczne, astma. Medycyna Praktyczna, Kraków 2010: 237-238.
Stelmach I., Majak P., Jerzyńska J.: Alergia a nietolerancja pokarmowa. Terapia. Alergologia. 2009; 3 (222): 121-125.
Wolak P. i wsp.: Zastosowanie autostrzykawek z adrenaliną w leczeniu wstrząsu anafilaktycznego. Terapia. Alergologia. 2007;4 z.1(191): 83-84.
