Pytanie nadesłane do redakcji
Byłam dzisiaj w przychodni z 9-miesięczną córeczką. Okazało się, że wśród pacjentów było dziecko chore na ospę. Moja córeczka jest jeszcze za mała na szczepionkę przeciwko ospie. Czy jest jakiś sposób, żeby nie dopuścić do jej zachorowania na ospę albo chociaż osłabienie objawów choroby, kiedy one wystąpią? Czy jest coś, co mogłabym zrobić już teraz?
Odpowiedział
dr n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii i Chorób Zakaźnych
Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Rzeczywiście szczepionka przeciwko ospie wietrznej została dopuszczona do stosowania od ukończenia 9. miesiąca życia, pozostają, zatem inne metody profilaktyki poekspozycyjnej. Decyzja wymaga spokojnego rozważenia korzyści i ryzyka. Chociaż Pani córeczka z racji wieku należy do grupy zwiększonego ryzyka ciężkiego przebiegu ospy wietrznej, choroba ta nadal u większości niemowląt przebiega łagodnie. Ponadto nie wszystkie osoby skontaktowane zarażają się ospą wietrzną. Nie ma pewności, że Pani córeczka uległa zakażeniu. Prawdopodobieństwo zakażenia można szacować na około 50–60%.
W przypadku chorych z zaburzeniami odporności rekomendacje amerykańskie (Red Book 2012) zalecają po kontakcie z ospą wietrzną profilaktyczne stosowanie acyklowiru (od 7. dnia po kontakcie, przez 7 dni). Tej profilaktyki nie stosuje się u osób ogólnie zdrowych. Proponuję, zatem czujnie obserwować dziecko i przy pierwszych objawach zachorowania na ospę wietrzną (pęcherzykowa wysypka, która wystąpi po 2–3 tygodniach po kontakcie) rozważyć wspólnie z lekarzem zastosowanie doustne acyklowiru. Im szybciej rozpocznie się ewentualne leczenie przeciwwirusowe, tym lepsze będą jego efekty. Zwykle stosowanie acyklowiru zawęża się do dzieci >12. roku życia, przewlekle chorych (np. choroby płuc, w tym mukowiscydoza, schorzenia skóry, np. atopowe zapalenie skóry) oraz dzieci z kontaktu domowego (intensywny, długotrwały kontakt z chorym prowadzi do częstszego występowania powikłań).
Podsumowując, nie ma pewności, że Pani córeczka zachoruje. Jeżeli córeczka zachoruje na ospę wietrzną, to można rozważyć zastosowanie leku przeciwwirusowego, acyklowiru. Ostateczną decyzję podejmie Pani lekarz. Jeżeli tym razem nie zachoruje, proponuję ją uodpornić za pomocą szczepienia.
Piśmiennictwo:
CDC: Varicella (Chickenpox): Unprotected StoryCDC: Yellow Book. Chapter 3: Infectious Diseases Related To Travel, Varicella.
Charakterystyka Produktu Leczniczego Varilrix
Gershon A.A.: Varicella-zoster virus infections. Pediatr. Rev., 2008; 29: 5-11.
Marin M., Guris D., Chaves S.S. i wsp.: Prevention of varicella: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep. 2007 Jun 22; 56 (RR-4): 1–40.
Mayers M. i wsp.: Varicella-zoster virus. [W:] Nelson Textbook of Pediatrics. Wyd. 18, 2007: 1366–1372.
PubMed: Chickenpox (Varicella)
Wikipedia: Chickenpox