Pytanie nadesłane do redakcji
Czy roczne dziecko z przetrwałym przewodem tętniczym (Botalla) i powiększoną grasicą może podróżować samolotem? Zaniepokojona babcia
Odpowiedziała
dr n. med. Jolanta Oko-Łagan
specjalista kardiologii dziecięcej, specjalista chorób dzieci
Klinika Kardilogii Dzieciecej Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego CM UJ w Krakowie
W pytaniu zawarte są dwa niezależne od siebie problemy: przetrwały przewód tętniczy Botalla i powiększona grasica.
Przewód tętniczy Botalla to naczynie drożne w okresie życia płodowego. Ponieważ płód, przebywając w macicy nie oddycha, krew omija nieczynne płuca płodu przez przewód tętniczy. Jest to połączenie pomiędzy tętnicą płucną a aortą. Po urodzeniu u większości noworodków dochodzi do samoistnego obkurczenia i zamknięcia się tego naczynia w ciągu kilku pierwszych dni życia. U niektórych jednak nie następuje fizjologiczne zamknięcie przewodu i nadal on funkcjonuje. Zbędny przepływ przez szeroki przewód tętniczy obciąża niepotrzebnie serce, co skutkuje objawami niewydolności krążenia u niemowląt, jak np. duszność, szybkie męczenie się przy karmieniach, nadmierna potliwość. Wykrycie dużego drożnego przewodu jest bezpośrednią kwalifikacją do jego natychmiastowego zamknięcia (chirurgicznego lub interwencyjnego).
Nie każdy jednak przewód jest szeroki. Niekiedy jest wąski lub śladowy, a przy małym przecieku pacjent jest bezobjawowy. Wówczas zwykle zapada decyzja o obserwacji dziecka, ponieważ zdarza się, że przewód zamyka się samoistnie w późniejszym okresie.
Grasica to gruczoł limfatyczny umiejscowiony w klatce piersiowej, tuż za mostkiem. Powiększa się do 2. roku życia, w okresie dojrzewania ulega stopniowemu zanikowi. Jej właściwe funkcjonowanie w dzieciństwie warunkuje prawidłowy rozwój układu odpornościowego, czyli wykształcenia się mechanizmów koniecznych do zwalczania infekcji. U dzieci duża grasica widoczna jest, np. na zdjęciach rentgenowskich klatki piersiowej i jest to zjawiskiem normalnym. Natomiast u dorosłych jej pozostałości nawet w czasie zbiegów operacyjnych w obrębie klatki piersiowej są trudne do znalezienia.
Zdarza się, że terminem „powiększona grasica” lekarz ocenia prawidłową, tj. dużą grasicę u niemowlęcia. Nie jest to zjawisko chorobowe.
Podsumowując, przypuszczam, że dziecko o które pyta Babcia ma niewielki przewód tętniczy, nie zostało bowiem zoperowane po wykryciu nieprawidłowości, a ma już rok życia. Babcia nie wspomina też aby otrzymywało nasercowe leczenia farmakologiczne.
Wnuczek/a z niewielkim drożnym przewodem tętniczym i dużą grasicą może podróżować samolotem.
