Spacery z małym dzieckiem

Prof. dr hab. Jacek Grygalewicz
Klinika Pediatrii, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

Spacery, a później zabawy na świeżym powietrzu, stanowią ważny element pielęgnacji dzieci. Są one korzystne w każdej porze roku zarówno dla starszych dzieci, jak i niemowląt.


Fot. pixabay.com

Kiedy wyjść z dzieckiem na pierwszy spacer?

W zasadzie nie ma przeszkód, aby wyjść na spacer już w 1. tygodniu życia dziecka, o ile pozwalają na to warunki klimatyczne (ciepła pora roku) i stan zdrowia noworodka.

Pierwsze spacery w chłodnej porze roku powinny być krótkie – na ogół 10—15-minutowe.

Możesz je poprzedzić 1—2 dniami aklimatyzacji w pomieszczeniu. Ubierz dziecko tak jak na spacer, a następnie otwórz szeroko okno na kilkanaście minut. Czynność tę możesz powtórzyć kilka razy w ciągu jednego dnia.

Zapamiętaj

Już od pierwszych tygodni życia codziennie przebywaj z dzieckiem na świeżym powietrzu. Jeśli na pierwsze spacery z noworodkiem wychodzisz w chłodnej porze roku, wydłużaj je stopniowo.

Czy mogę wyjść na spacer z dzieckiem przy ujemnej temperaturze powietrza?

Ujemna temperatura powietrza w Polsce może się utrzymywać nawet przez 3—4 miesiące w roku, dlatego wychodzenie na spacer z dzieckiem w takich warunkach jest wręcz konieczne. Nie można jednak jednoznacznie ustalić dolnej granicy temperatury, poniżej której nie należy wychodzić na spacer. Na ogół uważa się, że jest to -10°C. Spacer w ciągu dnia, zwłaszcza słonecznego, zapewni wyższą temperaturę powietrza i więcej pozytywnych wrażeń dla dziecka.

Jak długi powinien być spacer?

Przy temperaturach powyżej zera możesz wychodzić z dzieckiem na spacer nawet kilka razy dziennie, a w mroźne dni 1—2 razy.

Szybko zauważysz, że czas spaceru będzie zależał przede wszystkim od Twojej organizacji dnia. Czas pobytu dziecka na świeżym powietrzu jest również uwarunkowany temperaturą powietrza oraz ruchliwością Twojej pociechy. Nawet w zimne dni ruchliwe i odpowiednio ubrane dziecko może przebywać na spacerze dłużej.

Pamiętaj, aby na spacer zabrać pieluszkę lub ręczniczek do wytarcia dziecka, pieluchę na zmianę i kocyk do okrycia dziecka (zależnie od pory roku), a starszym dzieciom lub niemowlętom, które nie są karmione piersią, także coś do jedzenia i picia (szczególnie w upalne dni).

W czym zabrać dziecko na spacer?

Fot. 1. Wózek głęboki - dla noworodków i małych niemowlątFot. 2. Starsze niemowlęta preferują wózki spacerowe, które pozwalają im obserwować otoczenie.Fot. 3. Jeden ze sposobów wiązania dziecka w chuście, tzw. kieszonka

Należy tu rozważyć dwa aspekty: „środek transportu” oraz ubiór dziecka. Małe dzieci są wożone w wózkach lub noszone w specjalnych nosidłach.

Wózek może być pożyczony, podarowany, używany lub nowy, ale kupiony za rozsądną cenę. Przede wszystkim powinien jednak być użyteczny, a nie na pokaz. Dziecko będzie go używać stosunkowo krótko (zwłaszcza wózek głęboki), dlatego warto starannie przemyśleć taką inwestycję. Wózek jest najwygodniejszym środkiem transportu podczas dłuższych wypraw.

Noworodki i małe niemowlęta należy wozić w wózkach głębokich (tzw. gondolach lub uniwersalnych; fot. 1) w pozycji leżącej na plecach. Dno wózka powinien całkowicie pokrywać izolujący podkład (materacyk), aby chronić dziecko przed utratą ciepła i wychłodzeniem, co jest szczególnie istotne w okresie od późnej jesieni do wczesnej wiosny. Tego typu wózek zapewnia także dobrą osłonę przed wiatrem.

Starsze niemowlęta (w drugim półroczu życia, gdy już pewnie siedzą) i dzieci po 1. roku życia preferują wózki spacerowe, które pozwalają im obserwować otoczenie - taki spacer doskonale stymuluje rozwój dziecka i uczy (fot. 2). Wybierając wózek tego typu, zwróć uwagę, aby jego oparcie można było rozłożyć do pozycji leżącej, co pozwoli dziecku wygodnie spać.

W sprzedaży dostępnych jest wiele chust i nosideł dla dzieci w różnym wieku. Małe niemowlę możesz nosić „na sobie” z przodu w specjalnej chuście (fot. 3), zwłaszcza gdy wybierasz się na krótką wyprawę (np. na zakupy w sklepie, do którego trudno wjechać wózkiem) lub masz kłopot ze zniesieniem wózka z mieszkania. W chuście dziecko przebywa w pozycji siedzącej, dlatego - aby zapewnić mu wygodę i ułatwić utrzymanie takiej postawy - zwróć uwagę, by była ona dobrze dociągnięta.

Starsze dzieci, potrafiące już dobrze utrzymać pozycję wyprostowaną (czyli od ok. 6.—8. mż.), można także nosić w nosidełkach ergonomicznych, w których dziecko siedzi (z przodu [fot. 4] lub na plecach rodzica [fot. 5]); na dalsze wyprawy w góry można również skorzystać z nosidła turystycznego.

Wychodząc na spacer, ubierz malucha tak, aby go zabezpieczyć przed wychłodzeniem (zmarznięciem) w chłodne dni i przegrzaniem w dni ciepłe (zobacz: Ubranie i temperatura otoczenia).

W chłodne dni, a zwłaszcza mroźne, bardzo przydatny jest ocieplany, luźny śpiwór z kapturem lub kombinezon. Obowiązkowo załóż dziecku czapkę zakrywającą uszy (małżowiny uszne są słabo ukrwione, dlatego bardzo szybko się wychładzają i marzną) oraz rękawiczki z jednym palcem zabezpieczone przed zsuwaniem się. Przy ujemnych temperaturach powietrza warto także nałożyć cienką warstwę kremu ochronnego na skórę buzi (zobacz: Jakie preparaty stosować do pielęgnacji skóry niemowlęcia i małego dziecka).

Fot. 4. Dziecko potrafiące już siedzieć (6.–8. mż.) możesz nosić „na sobie” z przodu w miękkim nosidełku, ale musi być ono dobrze dopasowane, aby maluch się nie zsuwał.

Z czasem nabierzesz wprawy w doborze ubioru i zaobserwujesz, że właściwie zabezpieczone przed chłodem dziecko śpi spokojnie na spacerze, nie płacze, wraca ze spaceru z ciepłymi rączkami i stopami, jest pogodne i często wyspane.

Niemowląt i małych dzieci raczej nie powinno się wozić na saneczkach - nawet grubo opatulonych, ponieważ siedząc w czasie spaceru nieruchomo, szybko marzną na zimnym wietrze. Zimowe spacery na sankach znacznie lepiej służą dzieciom nieco starszym, spędzającym większość czasu w ruchu, na własnych nogach.

W ciepłe dni ubieraj malucha lekko, także w wózku lub nosidle (w razie nagłego spadku temperatury lub gdy będzie mu chłodno zawsze możesz dodać jeszcze jedno wierzchnie okrycie - zabierz je ze sobą), oraz chroń przed nadmiernym nasłonecznieniem (zobacz: Ochrona przed słońcem).


Fot. 5. Sposób noszenia dziecka na plecach w miękkim nosidle (źródło: www.noszaki.pl

Zarówno w wózku, jak i w nosidle czy chuście zawsze dobrze zabezpiecz dziecko przed wypadnięciem!

Jak chronić dziecko przed nadmiernym nasłonecznieniem?

Zawsze chroń dziecko przed nadmiernym, silnym nasłonecznieniem:

  • chowaj je w cieniu w godzinach od 11.00 do 15.00
  • jeśli jest to niemożliwe, zakrywaj skórę ubraniem (lekka, bawełniana koszulka, czapka z daszkiem lub kapelusz)

Kiedy dziecko skończy 6. miesiąc życia, przed wyjściem na spacer smaruj je odpowiednim kosmetykiem z filtrem przeciwsłonecznym (SpF >15).

Nadmierne narażenie na światło słoneczne prowadzi do uszkodzenia skóry przez promienie ultrafioletowe i zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu skóry. Delikatna skóra dzieci jest na nie szczególnie podatna. Jedno oparzenie słoneczne (zaczerwienienie skóry z pęcherzami) w dzieciństwie nawet dwukrotnie zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwór skóry, a kolejne uszkodzenia się kumulują. Aż 80% całkowitej ekspozycji człowieka na światło słoneczne w życiu ma miejsce w dzieciństwie (dzieci więcej przebywają na zewnątrz), dlatego chroniąc dziecko przed nadmiernym nasłonecznieniem i oparzeniem słonecznym, można znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór skóry w wieku dorosłym.

Najskuteczniejsze jest unikanie ekspozycji dziecka na silne słońce. W naszych warunkach klimatycznych słońce najsilniej operuje między godziną 11.00 a 15.00, dlatego w tym czasie przebywaj z dzieckiem w cieniu (wykorzystaj przymocowaną do wózka budkę lub parasolkę), albo spaceruj w zacienionych miejscach (np. pośród drzew rzucających cień lub w cieniu parasola). Takie postępowanie jest szczególnie ważne w 1. roku życia, gdy skóra dziecka jest bardzo delikatna i wrażliwa.

Fot. 6. Chroń dziecko przed nadmiernym nasłonecznieniem (przebywanie w cieniu, odpowiednie ubranie, nakrycie głowy).

Gdy Twój maluch już biega, osłoń jego ciało (zwłaszcza ramiona, twarz i uszy oraz kark) przewiewnymi, niekrępującymi ruchów ubrankami z gęstego materiału (np. gęsto tkana bawełna) i lekkimi nakryciami głowy (czapeczka, najlepiej z daszkiem osłaniającym twarz, lub lekki kapelusz z rondem; fot. 6).

Kiedy Twoje dziecko skończy 6. miesiąc życia, dodatkowo smaruj go kremami zawierającymi filtry przeciwsłoneczne, chroniące przed promieniowaniem ultrafoletowym (UV). Pokryj nimi odkryte okolice skóry (pamiętaj także o małżowinach usznych) co najmniej 20—30 minut przed wyjściem na spacer, a potem powtarzaj tę czynność co 2 godziny podczas przebywania na zewnątrz. Jeśli Twoje dziecko ma ciemną karnację, stosuj preparat z filtrem (SPF) 15—25, a w przypadku jasnej karnacji – 50 lub 50+. Kupuj kosmetyki, które chronią zarówno przed promieniami B (UVB), jak i A (UVA). Smarując kremem twarz dziecka, omijaj powieki i uważaj, aby się on nie dostał do oczu. Podczas zabaw w basenie lub w innych akwenach smaruj dziecko kremem z filtrem po każdym wyjściu z wody – żaden preparat nie jest całkowicie wodoodporny.

Gdy stosujesz preparat z filtrem pierwszy raz, nanieś go najpierw próbnie na małą powierzchnię skóry dziecka (np. na udzie lub plecach) i obserwuj reakcję. Jeśli nie zauważysz zaczerwienienia, bąbli lub pęcherzy, możesz go bezpiecznie używać.

Ochrona małego dziecka przed nadmiernym nasłonecznieniem nie zwiększa ryzyka niedoboru witaminy D i rozwoju krzywicy (Zobacz: Witaminy w diecie dziecka).

Gdzie najlepiej spacerować?

Celem spaceru jest kontakt ze świeżym i czystym powietrzem, zatem najlepszymi miejscami są parki lub tereny zalesione, łąki położone z dala od dużych dróg i zakładów przemysłowych. Hałas nie pozwala odpowiednio wypocząć ani dziecku, ani Tobie. Zwróć uwagę, czy w wybrane miejsce możesz wygodnie i bezpiecznie dojechać wózkiem.

Gdy maluch nauczy się raczkować i chodzić, może niechętnie spędzać czas w wózku. Podczas ciepłych dni pozwól mu na raczkowanie po trawie czy piasku, zbieranie patyków i kamyków (zwracaj uwagę, aby nie były szczególnie brudne lub ostre). Unikaj wtedy miejsc uczęszczanych przez zwierzęta. Dzieci w tym wieku chętnie wkładają wszystko do buzi, dlatego przygotuj się na to, że niekiedy będziesz musiała szybko zainterweniować.

Przed posiłkiem na spacerze i po powrocie do domu zawsze umyj dziecku ręce. Na spacerach świetnie do tego celu nadają się wilgotne chusteczki.



Artykuł pochodzi z przewodnika dla rodziców Pierwsze 2 lata życia dziecka wydanego przez Medycynę Praktyczną, Kraków 2012

03.10.2012
Zobacz także
  • Podróżowanie z małym dzieckiem
  • Jak ubierać małe dziecko?
  • Higiena rąk
Wybrane treści dla Ciebie
  • Wszawica u dzieci
  • Kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci
  • Alergia pokarmowa u dzieci
  • Padaczka u dziecka
  • Choroby pasożytnicze układu oddechowego
  • Odma opłucnowa u dzieci
  • Zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży
  • Schizofrenia u dzieci i młodzieży
  • Odwarstwienie siatkówki u dzieci
  • Obrzęk naczynioruchowy u dziecka
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta