Choć lockdowny miały jeden kluczowy cel: powstrzymać rozprzestrzenianie się SARS-CoV-2, miały również inny pozytywny wpływ na świat. W ich wyniku w wielu miastach na świecie poziom zanieczyszczenia powietrza gwałtownie zmalał. Badacze sprawdzili, czy mniejsze narażenie na zanieczyszczenie powietrza wpłynęło ostatecznie na wskaźniki śmiertelności na całym świecie.
Fot. Adobe Stock
Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie, badacze korzystający ze wsparcia finansowanego przez Unię Europejską projektu EXHAUSTION przeprowadzili badanie szacujące spadek poziomów zanieczyszczenia powietrza oraz powiązaną z nim liczbę zgonów, których udało się uniknąć w trakcie pierwszej fali pandemii koronawirusa. Wyniki przeprowadzonych przez nich badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Scientific Reports”.
Badanie analizuje wpływ określonych środków związanych z lockdownem na ograniczenie stężenia czterech zanieczyszczeń w 47 europejskich miastach. Zanieczyszczenia te to dwutlenek azotu (NO2), ozon (O3) oraz cząstki o średnicy aerodynamicznej mniejszej niż 2,5 µm (PM2.5) oraz 10 µm (PM10). Dodatkowo badacze oszacowują liczbę zgonów, których udało się uniknąć w 46 miastach w tym okresie.
Naukowcy zastosowali nowe dane poddane modelowaniu, pochodzące z usługi programu Copernicus w zakresie monitorowania atmosfery (CAMS), aby porównać stężenia zanieczyszczeń powietrza w miastach w okresie od lutego do lipca 2020 roku dla dwóch scenariuszy emisji: sytuacja bez zmian oraz lockdown. Dysponując tymi informacjami, oszacowali oni właściwe dla poszczególnych miast zmiany w dziennym stężeniu każdego typu zanieczyszczeń. Zmiany w poziomach zanieczyszczeń powiązano następnie ze stopniem zaostrzenia rygoru sanitarnego w każdym z miast.
Bardziej rygorystyczne środki, mniej zanieczyszczeń
Zgodnie z wynikami badania wspieranego przez projekt EXHAUSTION bardziej rygorystyczne zasady lockdownu przyczyniły się do skuteczniejszego ograniczenia zanieczyszczenia powietrza. Znaczne spadki poziomów NO2 były głównie powiązane ze środkami, które ograniczyły codzienne dojazdy do pracy czy szkoły. Jednakże, pomimo znaczącego spadku emisji spowodowanych transportem drogowym, odnotowano mniejsze spadki poziomów PM2.5 i PM10, jako że zanieczyszczenia te są wytwarzane również przez źródła naturalne. Zamknięcie szkół i odwołanie imprez masowych odegrało dużą rolę we wzroście stężenia O3 w okresie lockdownu. Z kolei ograniczenia dotyczące zgromadzeń publicznych przyczyniły się do spadku poziomów O3. Co ciekawe, środki zakazujące mobilności krajowej oraz podróży międzynarodowych zdały się nie mieć zbyt dużego wpływu na poziomy zanieczyszczenia w miastach.
Wyniki badania pokazują, że zaobserwowany spadek w poziomach zanieczyszczenia w miastach mógł zaowocować uniknięciem setek przedwczesnych śmierci w całej Europie. W oparciu o szacunkowe poziomy NO2, O3, PM2.5 oraz PM10 potencjalnie uniknięto, odpowiednio, 486, 37, 175 oraz 134 zgonów w 46 miastach (z wyjątkiem Prisztiny w Kosowie). Wśród sześciu miast, w których uniknięto największej liczby zgonów spowodowanych NO2 oraz PM, znalazły się Paryż, Londyn, Barcelona i Mediolan. Z kolei najwyższy współczynnik nadmiarowych zgonów spowodowanych O3 odnotowano w Londynie i Paryżu.
– Uzyskane wyniki są niezwykle ważne, jako że łączą ilościowe dowody na to, że środki wprowadzone przez rządy w związku z pandemią COVID-19 miały bezpośredni wpływ na poziomy zanieczyszczenia powietrza na wielu obszarach Europy, w szczególności na poziomy NO2 – zauważa współautor badania, dr Vincent-Henri Peuch z CAMS w komunikacie prasowym zamieszczonym w serwisie „EurekAlert!”. – Poza analizą śmiertelności w trakcie pierwszych miesięcy pandemii badanie to może również pomóc w kształtowaniu przyszłej polityki, jako że wyraźnie widoczne są korzyści dla zdrowia publicznego wynikające z ograniczenia zanieczyszczeń w naszych miastach, a także skuteczność niektórych środków.
Realizacja projektu EXHAUSTION (Exposure to heat and air pollution in EUrope – cardiopulmonary impacts and benefits of mitigation and adaptation) zakończy się w maju 2023 roku.
Więcej informacji na stronie projektu EXHAUSTION
