Pytanie nadesłane do redakcji
Mam 59 lat. Od 11 lat nie palę tytoniu, przedtem paliłem przez 30 lat po ok. 20 papierosów dziennie. Od kilku lat regularnie, choć niezbyt intensywnie biegam (2 x w tygodniu po 10 km). Czy jest celowe przeprowadzenie badań płuc, gdyż w czasie biegu jestem zasapany bardziej niż inni. Może mam zbyt małą pojemność płuc?
Odpowiedziała
lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego
Oczywiście, jak najbardziej zasadne jest w Pana przypadku przeprowadzania okresowych profilaktycznych badań układu oddechowego.
Według tego co Pan podaje, przepalił Pan 30 paczkolat „Paczkolata” to umowne określenie zagrożenia rozwoju chorób zależnych od dymu tytoniowego, stosowane w medycynie. Paczkolata oblicza się poprzez pomnożenie liczby wypalanych paczek papierosów na dobę przez lata nałogu, np.: 1 paczkorok oznacza wypalanie 1 paczki papierosów (20 sztuk) na dobę przez jeden rok. Wypalanie 40 sztuk papierosów (2 paczek) dziennie w ciągu jednego roku oznacza 2 paczkolata.
Powszechnie widomo, że palenie tytoniu przyczynia się do wielu chorób, a zwłaszcza (choć nie tylko) chorób płuc. Pańskie narażenie, chociaż na szczęście od 11 lat ustało, jest wystarczające, aby rozwinąć przewlekłą obturacyjną chorobę płuc – POChP, a nawet raka płuca. Stąd wniosek, że faktycznie powinien Pan co roku wykonać RTG klatki piersiowej (jako badanie pozwalające na rozpoznanie raka płuc jeszcze przed pojawianiem się objawów) i co dwa lata wykonać badanie spirometryczne pozwalające ocenić nie tylko pojemność płuc, ale także całą mechanikę układu oddechowego, co pozwoli wcześnie rozpoznać lub wykluczyć POChP.
Warto również zauważyć, że palenie tytoniu szkodzi w tej samej mierze zarówno układowi oddechowemu, jak i układowi krążenia. Jednym z pierwszych objawów niewydolności serca jest podobnie jak w chorobach płuc „zadyszka” i uczucie duszności, a stąd wniosek, że do listy swoich badań profilaktycznych powinien Pan dołączyć także EKG i jeżeli zadyszka nie ustąpi także choć raz „próbę wysiłkową”, czyli EKG podczas wysiłku na bieżni, które to badanie zleca i przeprowadza kardiolog.
Piśmiennictwo:
Antczak A. (red.): Pulmonologia. Medical Tribune POLSKA, Warszawa 2010.Chazan R. (red.): Pneumonologia praktyczna. α-medica Press, Warszawa 2005
