Sposób wytwarzania szczepionek, które można przechowywać w temperaturze pokojowej, a nawet podgrzać do 100°C opracowali naukowcy w Wielkiej Brytanii. Dzięki temu będzie można je łatwo transportować do ubogich krajów i trudno dostępnych miejsc.
Fot. pixabay.com
Szczepionki są trudne w transporcie, ponieważ od momentu ich wytworzenia muszą być przechowywane w temperaturze między 2 a 8°C. W przeciwnym razie, działające w nich białka zmieniają kształt i przestają być aktywne.
Naukowcy z University of Bath oraz ich koledzy z University of Newcastle opracowali innowacyjną metodę ochrony tych białek - otaczają je cząsteczkami krzemu.
W takiej postaci, białka utrzymują swoją aktywność nawet po podgrzaniu do 100°C., a w temperaturze pokojowej można je przechowywać aż przez trzy lata.
W eksperymencie opisanym na łamach pisma „Scientific Reports” badacze zastosowali swoją metodę do ochrony typowej szczepionki przeciwko tężcowi. Wysłali ją potem tradycyjną pocztą z Bath do Newcastle, czyli w prawie pięćsetkilometrową podróż, która zajmuje ok. dwóch dni. Razem z nią wysłali szczepionkę pozbawioną dodatkowej ochrony.
Po wstrzyknięciu myszom, szczepionka z krzemowym dodatkiem wywołała pożądaną reakcję, co oznacza, że zachowała aktywność. Natomiast po podaniu zwykłej szczepionki, myszy nie zareagowały.
„To bardzo ekscytujące dane, ponieważ pokazują nam, że opakowanie w krzemie pozwala zachować nie tylko strukturę białek szczepionki, ale także ich funkcję - immunogenność” - podkreśla kierująca pracami dr Asel Sartbaeva.
„Projekt ten skupiał się na tężcu, który jest częścią szczepionki DTP (diphtheria, tetanus, pertussis - ang. błonica, tężec, krztusiec) podawanej małym dzieciom w trzech dawkach. W następnym kroku będziemy pracować nad stabilną w różnych temperaturach szczepionką przeciw błonicy i krztuścowi. Docelowo, chcemy stworzyć krzemową ochronę dla całej trójwalentnej szczepionki DTP, tak aby każde dziecko na świecie mogło otrzymać DTP bez konieczności polegania na zimnym transporcie” - wyjaśnia badaczka.
Zimny transport oznacza, że szczepionka jest ciągle chłodzona od momentu jej powstania.
Badacze podkreślają jednocześnie, że krzem to nieorganiczny, nietoksyczny materiał, a zawierające go szczepionki mogą trafić do użytku w ciągu 5-15 lat.
Mają też nadzieję, że ich metoda umożliwi ochronę wszystkich szczepionek podawanych dzieciom, a także innych, opartych na białkach preparatów. „Ostatecznie, chcemy sprawić, aby ważne leki stały się stabilne, tak aby były szeroko dostępne. Cel jest taki, aby w ubogich krajach wyeliminować choroby, którym można zapobiec z pomocą szczepień, posługując się szczepionkami stabilnymi w różnych temperaturach i uniezależniając się od zimnego transportu” - mówi dr Sartbaeva.
Obecnie ok. 50 proc. dawek szczepień jest wyrzucanych ze względu na przechowywanie w niewłaściwej temperaturze. Według WHO na świecie prawie 19,5 mln niemowląt nie otrzymało w 2018 roku chroniących życie szczepień.
Więcej informacji na stronach:
https://www.bath.ac.uk/announcements/ground-breaking-research-makes-childhood-vaccines-safe-in-all-temperatures/
https://www.nature.com/articles/s41598-020-65876-3