Czy jednego dnia mogę zaszczepić dziecko przeciwko meningokokom i pneumokokom? Nie będzie to za dużo wirusów na raz?
Fot. pixabay.com
Zarówno szczepienia przeciwko pneumokokom, jak i meningokokom to szczepienia przeciwko chorobom bakteryjnym. Zawierają one jedynie cząsteczki charakterystyczne dla konkretnych bakterii (antygeny), dzięki którym organizm uczy się je rozpoznawać i jest przygotowany w razie inwazji prawdziwych bakterii. Żadna wymieniona szczepionka nie zawiera wirusów ani innych patogenów chorobotwórczych. Na co dzień dziecko spotyka się z całą masą antygenów pochodzących z otoczenia – wkładając ręce do buzi, będąc całowane itd. Pojedyncze cząsteczki zawarte we współczesnych szczepionkach wykorzystują zaledwie kroplę z morza możliwości immunologicznych układu odpornościowego dziecka.
Szczepienie przeciwko pneumokokom to szczepienie obowiązkowe, realizowane w ramach Programu Szczepień Ochronnych. Szczepienia przeciwko meningokokom to szczepienia zalecane – warto poszerzyć o nie kalendarz szczepień ochronnych dziecka. Jeśli zrealizujemy wymienione poniżej szczepienia – zabezpieczymy dziecko przed wszystkimi najczęstszymi przyczynami sepsy i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych:
- szczepienie obowiązkowe przeciwko H. influenzae typu B,
- szczepienie obowiązkowe przeciwko pneumokokom,
- szczepienie zalecane przeciwko meningokokom grupy B,
- szczepienie zalecane przeciwko meningokokom grupy C lub grup A,C,W,Y (możliwości podania tych szczepionek różnią się w zależności od wieku dziecka).
Jedyną spośród wymienionych powyżej szczepionek, którą zaleca się podawać w czasie odrębnej wizyty szczepionkowej jest szczepionka przeciwko meningokokom grupy B.
Jest to szczepionka, po której często występuje wysoka gorączka i/lub odczyny miejscowe (ból i zaczerwienienie w miejscu wkłucia). W takiej sytuacji można bezpiecznie zastosować okłady miejscowe i/lub doustne leki przeciwbólowe (paracetamol). Co ciekawe, w Wielkiej Brytanii, gdzie wszystkie wymienione powyżej szczepienia ochronne są obowiązkowe i refundowane – szczepionkę przeciwko meningokokom grupy B podaje się w czasie tej samej wizyty, co inne szczepienia i rutynowo stosuje się paracetamol po szczepieniu. Być może doświadczenia Brytyjczyków przyniosą zmiany także i w pozostałych krajach. Niemniej jednak, aktualna charakterystyka produktu leczniczego (ChPL) szczepionek przeciwko meningokokom grupy B co prawda pozwala na jej podanie z innymi szczepionkami, ale zaleca rozważenie podania podczas odrębnej wizyty.
Meningokoki grupy B są obecnie odpowiedzialne za 65–70% zachorowań na ostrą sepsę meningokokową w Polsce we wszystkich grupach wiekowych, dlatego korzyści ze szczepienia znacznie przewyższają ryzyko ewentualnych opisanych odczynów poszczepiennych.
Pozostałe szczepionki można podawać w czasie tej samej wizyty. Jest to zalecane postępowanie, dzięki któremu dziecko szybciej zyskuje ochronę przeciwko większej liczbie groźnych bakterii. Ograniczamy także w ten sposób liczbę wizyt u lekarza – dzięki łączeniu szczepień podczas jednej wizyty dużo łatwiej jest się zorganizować, a wiadomo, że każde wyjście z domu z małym dzieckiem to wyzwanie. Jednocześnie jest to bezpieczne i sprawdzone postępowanie. Pomiędzy szczepionkami przeciwko pneumokokom i meningokokom wszystkich wymienionych grup można zastosować dowolny odstęp czasu.
Piśmiennictwo:
• KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 25 października 2018 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2019• Charakterystyka produktu leczniczego Prevenar 13
• Charakterystyka produktu leczniczego Synflorix
• Charakterystyka produktu leczniczego Bexsero
• Charakterystyka produktu leczniczego NeisVac C
• Charakterystyka produktu leczniczego Nimenrix
• Charakterystyka produktu leczniczego Menveo
• Charakterystyka produktu leczniczego Meningitec
• Inwazyjna choroba meningokokowa (IChM) w Polsce w 2017 roku Dane KOROUN, Warszawa 2018
• Vaccine Recommendations and Guidelines of the ACIP: Timing and Spacing of Immunobiologics https://www.cdc.gov/vaccines/hcp/acip-recs/general-recs/timing.html
• National Health Service: https://www.nhs.uk/conditions/vaccinations/