Powikłania miejscowe po szczepieniu przeciwko gruźlicy

Pytanie nadesłane do redakcji

Mój synek ma już 3,5 miesiąca. Przeciw gruźlicy szczepiony był w szpitalu, kiedy miał ponad tydzień - brał jeszcze antybiotyk ze względu na podejrzenie paciorkowca, którego ja jestem nosicielką. Teraz ma spory guzek, nabrzmiały i siny. Przy ostatnim szczepieniu lekarz powiedział, że czekamy do następnego szczepienia (za miesiąc) i jeśli do tej pory nie zniknie, to dopiero wtedy do chirurga. Czy to nie za późno? Synek nie gorączkuje i ma dobre samopoczucie, karmię piersią, ale ten guz naprawdę mnie niepokoi. Ma niecałe dwa centymetry średnicy i jest naprawdę brzydki. Bardzo proszę o informację, co mogę zrobić sama i czy niezależnie od zdania pediatry do chirurga udać się wcześniej? Synek jest już duży, a według większości przeczytanych opinii do tej pory nie powinno być już śladu po szczepieniu, ewentualnie blizna, a nie coś takiego.

Odpowiedziała

lek. med. Izabela Tarczoń
specjalista pediatrii, konsultant ds. szczepień ochronnych;
kierownik Specjalistycznej Poradni Medycznej "Przylądek Zdrowia"

Zmiany miejscowe pojawiające się w okolicy, gdzie podana była szczepionka przeciwko gruźlicy, występują powszechnie (u ok. 95%) zaszczepionych dzieci. Mogą mieć charakter:

1. tzw. poronnego odczynu Kocha (pojawiające się pomiędzy 2.-7. dobą po podaniu szczepionki nacieczenie, przechodzące później w owrzodzenie gojące się przez 2-4 mies.);
2. pęcherzyka ropnego lub owrzodzenia o średnicy powyżej 10 mm u noworodków i powyżej 20 mm u dzieci starszych;
3. keloidu.

Pojawić się mogą również zmiany w obrębie okolicznych węzłów chłonnych, przebiegające najczęściej jako ich powiększenie.

Lokalne owrzodzenie i powiększenie węzłów chłonnych są najczęściej występującymi objawami.

Utrzymywać się mogą nawet do kilkunastu miesięcy u osób z prawidłową odpornością. Uważa się, że obecność takich zmian, przy braku jakichkolwiek innych symptomów, nie wymaga żadnej diagnostyki ani leczenia.

Z powyższego opisu wynika, że nacieczenie nie przekracza 20 mm, a dziecko nie ma żadnych innych objawów chorobowych. Wydaje się więc, że wskazana jest w tym przypadku obserwacja. Konsultację chirurgiczną należałoby rozważyć w sytuacji znacznego powiększania się zmiany czy też powstania ropnia o charakterze zapalnym, na co wskazywałyby objawy bolesności, zaczerwienienia, czy nadmiernego ocieplenia ramienia.