W Polsce odsetek osób z nieprawidłową tolerancją glukozy (IGT) wynosi 16,5% , jest największy w Europie i 4 na świecie. Przewiduje się, że w 2035 roku odsetek ten wyniesie 19,3% i będzie największy na świecie. Tymczasem ryzyko rozwoju chorób układu krążenia u osób z IGT jest o 70% większe niż u osób bez tych zaburzeń, a ryzyko rozwoju cukrzycy 6-krotnie większe w porównaniu z osobami z prawidłowym metabolizmem glukozy.
Plakat Światowej Organizacji Zdrowia przygotowany na Światowy Dzień Zdrowia "Beat Diabetes!"
7 kwietnia jest obchodzony Światowy Dzień Zdrowia, w tym roku pod hasłem „Pokonaj cukrzycę”. W związku z rosnącym rozpowszechnieniem cukrzycy Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) już w grudniu 2006 roku uznała cukrzycę za epidemię XXI wieku. Jednocześnie w ramach kampanii na rzecz cukrzycy przyjęto za symbol tej choroby koło z błękitnym okręgiem. Znaczenie koła jest zdecydowanie pozytywne, symbolizuje ono życie i zdrowie, a okrąg jedność, tak potrzebną w skali globalnej do zatrzymania pandemii cukrzycy. Kolor niebieski odzwierciedla z kolei kolor nieba i flagę Organizacji Narodów Zjednoczonych, jedynej organizacji, która może sygnalizować rządom na całym świecie, że nadszedł czas, aby walczyć z cukrzycą, jej powikłaniami i przedwczesną śmiercią chorych.
W 2015 roku liczba chorych na świecie osiągnęła 415 mln, przy czym 46% nie było świadomych swojej choroby. Cukrzyca, jak każda epidemia, wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością. W 2015 roku z powodu cukrzycy zmarło na świecie 5,0 mln osób. Porównując – w 2013 roku z powodu HIV/AIDS zmarło 1,5 mln, z powodu gruźlicy 1,5 mln, z powodu malarii 0,6 mln.
W Europie liczba chorych osiągnęła 59,8 mln, zanotowano 627 tys. zgonów z powodu cukrzycy. W Polsce, według pierwszych wiarygodnych danych, liczba chorych na cukrzycę wyniosła w 2013 roku około 2,73 mln, w tym 26% nie było świadomych choroby. Zdecydowanie mniejsza liczba chorych niezdiagnozowanych w porównaniu ze światową populacją to niewątpliwie zasługa wczesnego wykrywania cukrzycy prowadzona w gabinetach lekarzy POZ.
Film Światowej Organizacji Zdrowia przygotowany z okazji Światowego Dnia Zdrowia 2016, poświęconego cukrzycy
Nie należy jednak spoczywać na laurach. W Polsce odsetek osób z nieprawidłową tolerancją glukozy (IGT) wynosi 16,5% , jest największy w Europie i 4 na świecie. Przewiduje się, że w 2035 roku odsetek ten wyniesie 19,3% i będzie największy na świecie. Tymczasem ryzyko rozwoju chorób układu krążenia u osób z IGT jest o 70% większe niż u osób bez tych zaburzeń, a ryzyko rozwoju cukrzycy 6-krotnie większe w porównaniu z osobami z prawidłowym metabolizmem glukozy. Najwyższa więc pora, aby podjąć działania mające na celu nie tylko wczesne rozpoznanie cukrzycy, ale w miarę możliwości eliminację czynników ryzyka i skuteczne leczenie wszystkich zaburzeń mających wpływ na jej rozwój.
W Światowym Dniu Zdrowia należy zwrócić uwagę na problem jakości życia chorych na cukrzycę. Według badania przeprowadzonego przez CBOS w 2014 roku swój stan zdrowia jako dobry („brak problemów”) określa blisko 2-krotnie mniej osób chorych na cukrzycę niż w populacji osób bez cukrzycy. Najgorzej oceniany jest obszar dyskomfortu – jedynie co piąty chory na cukrzycę nie wykazuje problemów. Jakość życia szczególnie obniżyła się u pacjentów stosujących insulinoterapię, otyłych i z niewyrównaną glikemią.
Cukrzyca to również poważny problem finansowy dla budżetu państwa. Szacuje się, że kosztuje ona Polaków co najmniej 7 mld złotych rocznie. Składają się na to koszty medyczne bezpośrednie oraz pośrednie. Bezpośrednie koszty to finansowanie leczenia szpitalnego, ambulatoryjnej opieki medycznej, podstawowej opieki zdrowotnej oraz świadczeń kontraktowanych odrębnie – refundacja pomp insulinowych. Pośrednie koszty związane są z utratą wydajności (spowodowanej wcześniejszym przechodzeniem na rentę z powodu cukrzycy, rezygnacji z aktywności zawodowej, śmierci chorego), nieobecnością pracownika w miejscu pracy w związku z cukrzycą, zmniejszeniem wydajności pracownika obecnego w miejscu pracy z powodu odczuwania objawów cukrzycy (prezenteizm). Porównując, w 2013 roku refundacja leków i wyrobów medycznych wyniosła ponad 1,1 mld złotych, a koszty związane z prezenteizmem ponad 2,7 mld złotych.
Tak więc cukrzyca to nie tylko problem pacjentów i służby zdrowia, to problem społeczny w wymiarze ogólnokrajowym, nad którym pochylić się musi najwyższy decydent, czyli państwo polskie. Warto o tym pamiętać nie tylko w Światowym Dniu Zdrowia.
