Dieta paleolityczna u chorych na cukrzycę – czy jest korzystna?

Dieta paleolityczna to sposób żywienia, zgodnie z którym należy spożywać żywność typową dla naszych przodków z okresu paleolitu, tzn. bazujący na warzywach (z wyjątkiem strączkowych), owocach, mięsie, rybach, owocach morza, jajach, orzechach i pestkach, z jednoczesnym wykluczeniem z diety wszystkich zbóż, ziemniaków, nabiału i produktów przetworzonych (słodycze, cukier, sól, oleje).

Czy taki sposób odżywiania jest właściwy dla ogólnej populacji?

Z pewnością korzystne dla zdrowia jest to, że dieta paleolityczna niejako wymusza większe spożycie warzyw i owoców oraz eliminację żywności wysoko przetworzonej, bogatej w sód i cukier rafinowany oraz dodatki do żywności, jednak jednocześnie eliminacja zbóż, bogatych w błonnik pokarmowy i witaminy z grupy B oraz niektóre składniki mineralne, sprzyja nadmiernemu spożyciu białka i tłuszczów. Zalecenia towarzystw dietetycznych, aby spożywać około 50% energii pochodzącej z węglowodanów, są niemalże niemożliwe do zrealizowania przy stosowaniu współczesnej wersji diety paleolitycznej.

Czy dieta paleolityczna jest korzystna dla osób chorych na cukrzycę?

W badaniach na niewielkich grupach pacjentów z cukrzycą stwierdzono, że na skutek wdrożenia diety paleolitycznej poprawa parametrów gospodarki węglowodanowej oraz wrażliwości na insulinę była większa, niż po zastosowaniu diety rekomendowanej przez Amerykańską Akademię Dietetyki, opartej na pełnoziarnistych produktach zbożowych, warzywach, owocach, chudym mięsie i nabiale. Przyczyną takiego oddziaływania najprawdopodobniej był niższy indeks glikemiczny diety oraz mniejsze spożycie energii, które skutkuje większą utratą masy ciała. Nie ma jednak jednoznacznych badań, które określałyby pożądaną ilość węglowodanów w diecie chorych na cukrzycę. Kontrola glikemii poposiłkowych wydaje się więc najlepszą metodą określania indywidualnej reakcji organizmu na stosowaną dietę.

W najnowszych zaleceniach Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego Standards of Medical Care in Diabetes 2017 różne diety: śródziemnomorska, DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) czy diety oparte na produktach roślinnych (wegetariańskie i wegańskie) są akceptowane w terapii cukrzycy. Jednocześnie eksperci podkreślają, że preferowanym źródłem węglowodanów są m.in. produkty zbożowe, warzywa (w tym strączkowe) i owoce, więc poniekąd wykluczają dietę paleolityczną z rekomendowanych dla osób chorych na cukrzycę.

Nie dysponujemy obecnie badaniami, które sprawdzałyby długookresowe skutki diety paleolitycznej w kontekście ogólnego funkcjonowania organizmu. Wiadomo jednocześnie, że diety, w których eliminuje się całe grupy produktów spożywczych, niosą duże ryzyko niedoborów pokarmowych, dlatego dieta paleolityczna i pokrewne diety niskowęglowodanowe nie są rekomendowane przez towarzystwa wydające zalecenia dla chorych na cukrzycę.