OB - normy
- dla mężczyzn – 3–15 mm/h
- dla kobiet – 1–10 mm/h
- po 65. rż. – dla obojga płci <20 mm/h
Co to jest OB?
Odczyn Biernackiego jest badaniem, prostym, tanim, łatwo dostępnym, ale jednocześnie mało precyzyjnym. Pozwala na ocenę proporcji stężeń poszczególnych białek, jak również właściwości erytrocytów. Badanie polega na pobraniu krwi do probówki z substancją przeciwkrzepliwą (cytrynian sodu lub wersenian potasu) i ocenie szybkości opadu czerwonych krwinek po godzinie od pobrania.
Zasada działania OB polega na tym, że w środowisku zewnętrznym o obniżonej temperaturze, jakim jest probówka, erytrocyty ulegają „zlepieniu” (aglomeracji) dzięki rozmaitym białkom występujących we krwi – powstałe aglomeraty krwinek opadają na dno probówki.
Białka sprzyjające aglomeracji erytrocytów to m.in. fibrynogen, immunoglobuliny i inne białka ostrej fazy, z kolei białka hamujące aglomerację erytrocytów to albuminy. Z przyspieszonym opadem będziemy mieli w związku z tym do czynienia albo w przypadku, kiedy białek aglomerujących (aglomeryny) będzie zbyt wiele bądź białek hamujących aglomerację zbyt mało lub erytrocytów będzie zbyt mało (prawidłowa ilość aglomeryn wystarczy wówczas do ich całkowitej, szybkiej aglomeracji).
Odczyn Biernackiego (OB) – kiedy się wykonuje?
Lekarz może zlecić badanie OB przy podejrzeniu różnych chorób, zwłaszcza przebiegających z nasilonym stanem zapalnym. Do sytuacji takich należą:
- podejrzenie choroby zapalnej – zakażenia, choroby tkanki łącznej
- monitorowanie procesu zapalnego.
Jakie są przeciwwskazania do badania OB?
Do wykonania OB wystarcza pobranie niewielkiej ilości krwi, dlatego nie ma przeciwwskazań do wykonania tego badania.
OB – jak przygotować się do badania?
Wykonanie badania OB nie wymaga specjalnych przygotowań. Nie trzeba być na czczo.
Odczyn Biernackiego – przyspieszone (podwyższone) OB
Przyczyny przyspieszonego opadania krwinek, czyli zwiększonego OB:
- zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze (ostre i przewlekłe)
- układowe choroby tkanki łącznej – reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie stawów o innej etiologii (np. dna, reaktywne zapalenie stawów), toczeń rumieniowaty układowy, zapalenie wielomięśniowe, polimialgia reumatyczna i inne
- nowotwory złośliwe (szpiczak plazmocytowy i in.)
- niedokrwistości (hemolityczna, z niedoboru żelaza, aplastyczna)
- makroglobulinemia
- hipergammaglobulinemia
- krioglobulinemia
- zabiegi operacyjne i urazy
- zawał serca
- zaburzenia czynności tarczycy
- zespół nerczycowy
- zatrucie metalami ciężkimi (np. ołowiem).
Należy pamiętać o tym, że każde (z wyjątkiem okresu ciąży, połogu, miesiączki oraz wieku do 6. mż.) zwiększenie wartości OB wiąże się z występowaniem choroby, natomiast wartość prawidłowa jej nie wyklucza. Ponadto, „trójcyfrowa” wartość OB zawsze powinna nas skłonić do wizyty u lekarza.
Niskie OB
Niskie OB - spowolnienie opadania krwinek czerwonych występuje w przypadku:
- objawowych nadkrwistości i czerwienicy prawdziwej – z powodu zwiększenia liczby erytrocytów
- niedokrwistości sierpowatej – z powodu nieprawidłowej budowy erytrocytów
- niedoborów fibrynogenu.