Sytuacja jest teraz lepsza niż trzy, cztery tygodnie temu, ale to nie znaczy, że jesteśmy w pełni bezpieczni – powiedział w czwartek w Sejmie minister zdrowia Adam Niedzielski. Nad całym światem wisi widmo trzeciej fali pandemii – zaznaczył.
Minister zdrowia Adam Niedzielski. Fot. Rafał Zambrzycki / Kancelaria Sejmu
Minister stwierdził, że w dyskusjach o pandemii bardzo często, niestety, mieszane są fakty z emocjami, pojawiają się fake newsy, szczególnie fake newsy kolportowane przez pseudoekspertów w internecie. Prowadzi to niestety – jak akcentował – do dezinformacji, wzmacniania lęków, obaw, niepokoju i postawy strachu.
– Podyskutujmy o faktach, o rzeczywistości takiej, jaką ona jest – stwierdził szef resortu zdrowia. Wskazał, że Polskę, tak jak cały świat, dotknęła druga fala epidemii, której szczyt przypadł na początek listopada, a która rozpoczęła się w październiku od gwałtownych przyrostów dziennej liczby zachorowań. – Robiliśmy wszystko, by liczba zakażeń była jak najbardziej ograniczona – zaznaczył minister.
Przygotowania do zwiększonej liczby zakażeń – jak mówił – obejmowały m.in. zabezpieczenie miejsc w szpitalach dla pacjentów covidowych i respiratorów. – To najważniejsze zagadnienie – zaznaczył. – Staraliśmy się cały czas pilnować tego, aby przyrost hospitalizacji był mniejszy niż przyrost bazy łóżkowej przeznaczonej dla chorych na COVID-19. Nazwaliśmy to buforem bezpieczeństwa – wyjaśniał Niedzielski.
– Od końca października do końca listopada podwoiliśmy liczbę łóżek przeznaczonych na leczenie COVID-19 – wskazał szef resortu zdrowia. Poinformował, że pod koniec października było ok. 20 tys. łóżek, a w szczytowym momencie – 40 tys. – Te 40 tys. oznaczało ok. 15 tys. miejsc wolnych łóżek. Te łóżka są oczywiście różnie regionalnie rozmieszczone – powiedział minister.
Przyznał, że zdarzały się sytuacje, gdy karetki jeździły od szpitala do szpitala. Reakcją na nie – jak zaznaczył minister – było stworzenie określonych rozwiązań. Zapewnił, że także w przypadku respiratorów pilnowano buforu bezpieczeństwa. Minister wyliczał m.in., że zorganizowano system dystrybucji tlenu czy zapewniono dostawy remdesiviru dla chorych.
– To co ważne, co pomogło nam, by fala nie trwała długo, to obostrzenia i „hamulec bezpieczeństwa”, który nacisnęliśmy, wprowadzając te najbardziej dolegliwe obostrzenia. To zahamowało wzrost zachorowań – podkreślił minister. Wskazał w tym kontekście m.in. na zamknięcie szkół, przejście na zdalne nauczanie, ograniczenie handlu i ograniczenie podróży.
– Sytuacja jest teraz lepsza niż trzy, cztery tygodnie temu, ale to nie znaczy, że jesteśmy w pełni bezpieczni. Niestety widmo trzeciej fali wisi nad całym światem, nie tylko nad Polską. I to widmo w niektórych miejscach na świecie się materializuje, chociażby w Japonii – powiedział Niedzielski.
Szef resortu zdrowia akcentował, że wszystkie decyzje o luzowaniu obostrzeń muszą być decyzjami rozważnymi. Chodzi o to – jak wyjaśniał – by nie powtórzyć np. doświadczeń Czechów, którzy luzując obostrzenia, z lidera walki z pandemią stali się liderem w liczbie zachorowań w przeliczeniu na 100 tys. ludności.
– Wszystkie kroki, które będziemy wykonywali, będą rozważane, muszą być rozważne. Pojawiło się światełko w tunelu – szczepienia, których polski rząd zakontraktował blisko 62 mln dawek, co zabezpiecza wszystkie potrzeby zaszczepienia dorosłych Polaków – podał Niedzielski.
Zaznaczył, że szczepionki będą sukcesywnie trafiały do Polski. – Proces zaszczepienie Polaków będzie procesem czasochłonnym, który – jeśli można tak powiedzieć – będzie patronował rokowi 2021 – mówił minister. Przypominał, że szczepienia będą dobrowolne.
– Miejmy nadzieję, że zarówno nasze zachowanie w najbliższym czasie, jak i systematyczne wdrażanie szczepień doprowadzi do tego, że nie zderzymy się z trzecia falą pandemii – dodał szef resortu zdrowia, zaznaczając, że Polska jest przygotowana na taki wariant.
Minister wskazywał, że szpitale tymczasowe, które zostały zbudowane w ostatnim czasie, są postawione w stan gotowości – niektóre z nich nie są uruchamiane, ale nie są też zamykane. – One mają być naszym zabezpieczeniem, czwartą linia obrony, jeśli chodzi o ryzyko pojawienia się trzeciej fali – zaznaczył Niedzielski.
Szef resortu, odpowiadając na pytania posłów, wyraził przekonanie, że dyskusja o koronawirusie od początku stała się polityczna. Akcentował, że stara się oddzielać politykę od pandemii, bo – jak mówił – COVID-19 nie ma barw politycznych.
– Przekrój państwa pytań i komentarzy pokazuje jak kompleksowym zagadnieniem jest walka z pandemią – wskazał Niedzielski, zwracając uwagę, że działania dotyczą nie tylko ochrony zdrowia, ale też wielu obszarów życia społecznego i gospodarczego.
– Chciałbym, żebyśmy w tej politycznej debacie jeden temat potraktowali w sposób niepolityczny – zgony. To zagadnienie (…) jest w tej chwili najważniejsze, to priorytet priorytetów – powiedział minister.
Niedzielski podnosił, że pandemia przyczyniła się do zgonów nie tylko w sposób bezpośredni, ale również w sposób pośredni – z powodu ograniczenia dostępności do systemu opieki. Szef MZ zapewnił, że problem był wnikliwie analizowany i podjęto konkretne działania.
– Od mniej więcej dwóch tygodni zostały zmienione wytyczne dla zespołów ratownictwa medycznego, dotyczące zabierania pacjentów z saturacją poniżej 94. (…) Do tej pory liczba odmów była niepokojąco duża – wskazał minister. Obecne zalecenia jednoznacznie nakazują zabieranie pacjentów z saturacją poniżej 94, by ograniczyć przypadki zbyt późnego transportu chorych do szpitala.
Szef MZ przypominał, że powstał też specjalny system informatyczny, który pokazywał, ile jest zajętych łóżek w poszczególnych szpitalach. Dane pomagali aktualizować m.in. żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej.
Niedzielski wskazywał też, że uruchomiono program Domowej Opieki Medycznej, umożliwiający monitorowanie stanu zdrowia zakażonych, m.in. przy użyciu pulsoksymetrów. – To będzie masowy program niespotykany w skali europejskiej – przekonywał. Minister podał, że objętych programem jest obecnie ok. 30 tys. pacjentów.
Niedzielski odniósł się do pytań o wycenę szpitali tymczasowych. – Porównujmy jabłka z jabłkami, a nie jabłka z gruszkami – stwierdził. Jak wyjaśniał, szpitale tymczasowe są finansowane tylko z tzw. stawek dziennych. I nie można tego porównywać z innymi szpitalami, które oprócz stawki za pacjenta otrzymują długą listę innych przychodów z NFZ.
Emocje wokół walki z epidemią podczas sejmowej debaty
Brak strategii w walce z epidemią, spóźnione działania, wzrost śmiertelności Polaków i brak współpracy z opozycją – to główne zarzuty wobec rządu kierowane przez posłów KO, Lewicy, Koalicji Polskiej i Konfederacji. Zdaniem PiS w walce z epidemią rządowi „nie można odmówić kompetencji”.
Podczas debaty Tomasz Latos (PiS) ocenił, że rządowi „nie można odmówić kompetencji i racjonalnego działania”. Podkreślił, że w walce z epidemią COVID-19 potrzeba zgodnego działania koalicji rządzącej i opozycji. – Tu nie ma co być mądrzejszym, tu nie ma co szukać zysku politycznego, a do takiej sytuacji, niestety, często dochodzi – mówił Latos.
Jako przykład, Latos przedstawił padające ze strony opozycji zarzuty wobec rządu, że podczas wakacji nie przygotowano się do drugiej fali pandemii i nie tworzono wówczas szpitali tymczasowych. – Trudno było tworzyć na tamtym etapie zachorowań szpitale polowe – stwierdził.
Szef klubu KO Cezary Tomczyk zwracał uwagę na znaczący wzrost zgonów w porównaniu z analogicznym okresem w 2019 r. Wskazywał, że w samym listopadzie mamy o 30 tys. więcej zgonów niż w roku 2019, czy w roku 2018. – To są zgony, które wynikają z tego, że zaniedbaliście przygotowania Polski do czasu epidemii, nie poradziliście sobie z tym i doprowadziliście tych ludzi do śmierdzi. W 2020 r. zmarło o 30 proc. więcej osób powyżej 90. roku życia niż w roku 2019 – mówił Tomczyk.
– W październiku 2020 r. zmarło o 83 proc. więcej osób w województwie podkarpackim niż w październiku 2019 r. To są ofiary tego rządu. To są ludzie, którzy nie musieli umrzeć. To są ludzie, którzy umarli dlatego, że system ochrony zdrowia nie był przygotowany – oświadczył poseł KO. Wskazywał, że w województwie małopolskim śmiertelność wzrosła o 67 proc., a w województwie świętokrzyskim – o 63 proc.
– Bez względu na to, ile razy powiecie, że wygraliście z wirusem, na koniec roku ofiar koronawirusa w Polsce będzie ponad 60 tys. Polaków. Tę najsmutniejszą liczbę od końca II wojny światowej będziemy wam przypominać już do końca, bo to jest wasza odpowiedzialność, wy za to odpowiadacie i wy za to będziecie rozliczeni – oświadczył Tomczyk.
Marek Rutka (Lewica) ocenił, że działania polskich władz ws. epidemii COVID-19 były spóźnione i nieprofesjonalne. Polityk wskazywał, że choć rząd apeluje o zjednoczenie ws. koronawirusa, to gdy posłowie Lewicy wraz z innymi członkami komisji zdrowia deklarowali chęć rzeczywistej pomocy, nikt z nich nie został zaproszony do współpracy.
Dariusz Klimczak z klubu Koalicji Polskiej przyznał, że obecny minister zdrowia Adam Niedzielski podchodzi poważnie do epidemii COVID-19, czego nie może powiedzieć o jego poprzednikach, którzy wręcz bagatelizowali problem.
– Teraz, kiedy nowy minister zabrał się do pracy, to tak naprawdę rząd nie miał żadnej strategii. Świadczy o tym chociażby załamanie się systemu dostaw i dystrybucji gazów medycznych, przede wszystkim tlenu – podkreślił poseł Koalicji Polskiej. – Ten brak schematu działań dotknął nie tylko pacjentów, ale i całe życie społeczne i polską gospodarkę.
Poseł Konfederacji Dobromir Sośnierz zwracał uwagę, że Polska dogoniła Włochy, jeśli chodzi o liczbę zakażeń, a jeśli chodzi o wskaźnik zgonów – przegoniliśmy Austrię, Niemcy, Słowację czy Danię.
W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie informacji. Do głosowania nad wnioskiem Sejm przystąpi na następnym posiedzeniu izby.
