Wraz z zmniejszeniem liczby zgonów i hospitalizacji związanych z COVID-19 w 2022r. niektóre kraje Unii Europejskiej (UE) zweryfikowały zasady stosowania unijnego certyfikatu COVID-19 (UCC) lub nawet zrezygnowały z jego stosowania. System UCC nie utracił jednak ważności, a wiele państw nadal wymaga od podróżnych dowodu wykonania szczepienia, uzyskania statusu ozdrowieńca albo ujemnego wyniku testu w kierunku zakażenia SARS-CoV-2.
W jakich krajach uznaje się aktualnie system UCC?
| System UCC funkcjonuje obecnie na terenie całej UE oraz w kilkudziesięciu innych krajach: | ||
| Albania
Andora Armenia Benin Wyspy Zielonego Przylądka Kolumbia El Salvador Wyspy Owcze Gruzja Izrael Islandia Jordania |
Liban
Lichtenstein Malezja Mołdawia Monako Czarnogóra Maroko Nowa Zelandia Macedonia Norwegia Panama San Marino Serbia |
Singapur
Szwajcaria Tajwan Tajlandia Tunezja Togo Turcja Ukraina Zjednoczone Emiraty Arabskie Wielka Brytania Urugwaj Watykan |
Do kiedy jest ważny system UCC? Jakie są dalsze plany w zakresie funkcjonowania certyfikatów w UE i w Polsce?
System UCC zaplanowano jako rozwiązanie tymczasowe, pierwotną datą zakończenia jego funkcjonowania miał być 30 czerwca 2021 r. W lutym 2022 r. Komisja Europejska (KE) zaleciła przedłużenie działania systemu UCC do 30.06.2023 r. Decyzję tę KE umotywowała planami poszczególnych państw, zamierzających przedłużyć lokalne funkcjonowanie UCC niezależnie od rozwiązań przyjętych w UE oraz tym, że certyfikat można w szybki i wiarygodny sposób zweryfikować. 13 czerwca 2022 r. Rada UE i Parlament Europejski zatwierdziły tę propozycję. Zgodnie z informacjami Ministerstwa Zdrowia, po przyjęciu odpowiedniego aktu prawnego w UE, system UCC w Polsce będzie obowiązywał zgodnie z terminami określonymi w rozporządzeniu unijnym.
Jakie rodzaje badań diagnostycznych w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 stanowią obecnie podstawę do uzyskania UCC ze względu na ujemny wynik testu?
UCC można obecnie uzyskać po otrzymaniu ujemnego wyniku testu NAAT, w tym testów metodą RT-PCR, lub szybkiego testu antygenowego. Jako podstawa do uzyskania certyfikatu kwalifikują się wyłącznie szybkie testy antygenowe wymienione we wspólnym dla państw UE wykazie ustanowionym na mocy zalecenia Rady 2021/C 24/01 (ostatnia aktualizacja tego dokumentu – 10 czerwca 2022 r.)
Testy antygenowe muszą być przeprowadzane przez wykwalifikowany personel medyczny. Testy do samodzielnego wykonania, np. zakupione w aptece, wykonane samemu w domu nie są akceptowane w systemie UCC.
Każde państwo członkowskie UE może podjąć decyzję, czy akceptuje szybkie testy antygenowe, czy tylko testy NAAT (np. RT-PCR) dla celów systemu UCC.
Jakie rodzaje badań diagnostycznych w kierunku zakażenia SARS-CoV-2 stanowią obecnie podstawę do uzyskania UCC ze względu na status ozdrowieńca?
Od początku funkcjonowania systemu UCC do uzyskania certyfikatu ze względu na status ozdrowieńca uprawniało potwierdzenie przebycia zakażenia SARS-CoV-2 testem NAAT (RT-PCR). W lutym 2022 r. KE potwierdziła możliwość generowania UCC ze względu na status ozdrowieńca także u osób, u których COVID-19 potwierdzono testem antygenowym. Zgodnie z informacją Ministerstwa Zdrowia od dnia 26 maja 2022 r. także w Polsce istnieje możliwość uzyskania UCC z tytułu przebycia choroby również w przypadku potwierdzenia COVID-19 szybkim testem antygenowym.
Nie jest natomiast możliwe uzyskanie certyfikatu ze względu na status ozdrowieńca na podstawie dodatniego wyniku badania poziomu przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2.
Jaki jest okres ważności certyfikatów wydawanych obecnie w ramach systemu UCC?
Rekomendacje KE przewidują następujące okresy ważności UCC:
- u dorosłych po szczepieniu podstawowym – 270 dni
- u nieletnich po szczepieniu podstawowym – bezterminowo
- u osób, które otrzymały dawkę przypominającą szczepionki – bezterminowo
- u ozdrowieńców – 180 dni od dodatniego wyniku testu (od 11. dnia od daty pierwszego dodatniego wyniku testu)
- u osób, które otrzymały ujmeny wynik testu: dla testów NAAT (RT-PCR) – nie dłużej niż 72 godziny, dla szybkich testów antygenowych – nie dłużej niż 24 godziny.
Poszczególne państwa UE mogą wprowadzać własne zasady, a lokalnie uznawane okresy ważności mogą różnić się od wskazanych przez KE.
Jakie rodzaje UCC mogą obecnie otrzymywać dzieci?
Dzieci, podobnie jak osoby dorosłe, mogą otrzymać certyfikat ze względu na wykonanie szczepienia (obecnie w UE dotyczy to dzieci od ukończenia 5. roku życia), uzyskanie statusu ozdrowieńca oraz certyfikat po ujemnym teście w kierunku COVID-19.
Czy brak ubezpieczenia zdrowotnego jest przeszkodą w otrzymaniu certyfikatu?
Zgodnie z rekomendacjami KE, zarejestrowanie w systemie opieki zdrowotnej danego kraju nie jest wymagane w celu uzyskania UCC, a wydanie certyfikatu jest darmowe.
Czy szczepienie przeciwko COVID-19 jest obecnie wymagane od podróżujących w UE? Jak zweryfikować aktualne zasady wjazdu do poszczególnych państw UE?
Szczepienie przeciwko COVID-19 nie jest wymagane do przekraczania granic UE przez obytwateli krajów członkowskich, jednak w niektórych państwach brak szczepienia może nadal wiązać się z koniecznością spełnienia dodatkowych wymogów, takich jak np. wykonanie testu do 24 godzin po przekroczeniu granicy.
Aktualne zasady wjazdu do poszczególnych państw UE oraz szczegółowe informacje na temat stosowania UCC w danym kraju przedstawia serwis Re-open EU.
