Pytanie nadesłane do redakcji
Od roku leczę się na przewlekłe zapalenie trzustki, miałam ostatnio robione USG, tomografię i wszystko jest z nią w porządku. Badania: amylaza 520 w moczu, lipaza 40,5 na czczo. Jestem na diecie trzustkowej, biegunek nie mam, nie wymiotuję i proszę mi powiedzieć, czy to na pewno ta choroba, bo już sama nie wiem.
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Trudno odpowiedzieć jednoznacznie na to pytanie, ponieważ nie wiemy, jakie objawy i nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych czy obrazowych skłoniły lekarza do postawienia takiego rozpoznania. Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) może przebiegać w postaci zaostrzeń, a pomiędzy nimi bywa skąpoobjawowe.
Objawami PZT są bóle brzucha nasilające się po posiłkach, chudnięcie, biegunki (tzw. stolce tłuszczowe), objawy niedoborów witamin, cukrzyca.
Badania obrazowe (USG i tomografia komputerowa jamy brzusznej) wykazują zwapnienia w trzustce, złogi w poszerzonych i nieregularnych drogach trzustkowych, torbiele i ropnie trzustki, powiększenie trzustki i cechy zwłóknienia.
Jednak ww. objawy wystąpić mogą dopiero w postaci zaawansowanej, początkowo choroba przebiega w stadium utajonym i bardzo trudno ją wtedy rozpoznać.
Często rozpoznanie PZT bywa nadużywane, co wynika z faktu trudnej oceny trzustki w ultrasonografii, częstego zwiększenia enzymów trzustkowych, które mylnie mogą być brane za cechy podrażnienia trzustki i niespecyficznych objawów.
Dopiero stwierdzenie zwapnień w trzustce, złogów i innych nieprawidłowości przewodów trzustkowych czy występowanie torbieli potwierdza rozpoznanie. Dobrym rozwiązaniem jest wykonanie badania EUS (endoskopowa ultrasonografia), które jest bardzo pomocne w obrazowaniu trzustki.
Wartości amylazy nie są istotne w diagnostyce, ponieważ mogą być całkowicie prawidłowe. Istnieją testy czynnościowe, które wykażą cechy niewydolności trzustki (np. test sekretynowy, poziom elastazy w kale, ocena ilości tłuszczu w stolcu), jednak nie są one szeroko rozpowszechnione i niezbyt dokładne we wczesnym PZT.
Podsumowując, diagnostyka PZT jest trudna, zwłaszcza we wczesnym okresie choroby. Brak jest informacji, jakie leczenie zostało wdrożone - być może obecny brak objawów jest związany właśnie z poprawą po tym leczeniu.
