Bactrim - tabletki

Jest to preparat złożony zawierający 2 substancje czynne: sulfametoksazol i trimetoprim. Zawarte w preparacie skojarzenie tych substancji w stosunku 5:1 znane jest jako kotrimoksazol. Obie substancje mają działanie przeciwdrobnoustrojowe, którego mechanizm polega na hamowaniu aktywności wybranych enzymów bakteryjnych. Obie substancje czynne w skojarzeniu (kotrimoksazol) mają silniejsze działanie bakteriobójcze niż każda z substancji osobno. Dodatkowo kotrimoksazol często działa skutecznie na bakterie oporne na jedną z jego substancji składowych. Bactrim jest lekiem stosowanym w leczeniu zakażeń powodowanych zarówno przez bakterie Gram–ujemne jak i Gram–dodatnie. Spektrum jego działanie obejmuje: pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae, Vibrio cholerae, Listeria, Bordetella pertussis, Haemophilus influenzae, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Proteus vulgaris, Serratia spp., Shigella spp. Yersinia enterocolitica, Staphylococcus (wrażliwość stwierdzana także wśród szczepów metycylinoopornych), Nocardia, Burkholderia cepacia, Xanthomonas (Stenotrophomonas) maltophilia; Pneumocystis jiroveci (dawniej Pneumocystis carinii). Mniejsza aktywność wobec paciorkowców, w tym Streptococcus pneumoniae oraz meningokoków, niewielka wobec Enterococcus. Wśród szczepów klinicznych występują szczepy oporne; przed włączeniem do leczenia konieczne jest określenie wrażliwości. Wśród szczepów powodujących zakażenie układu moczowego dość duży jest odsetek szczepów wrażliwych (E. coli). Drobnoustroje oporne: Mycobacterium tuberculosis, Treponema pallium, Mycoplasma spp.

Preparat jest wskazany w leczeniu zakażeń wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na kotrimoksazol:
• zakażenia dróg oddechowych – w przypadku zaostrzenia przewlekłego zapalenia oskrzeli, gdy istnieją powody przemawiające za przewagą zastosowania kotrimoksazolu nad leczeniem pojedynczym antybiotykiem
• zapalenie ucha środkowego, gdy istnieją powody przemawiające za przewagą zastosowania kotrimoksazolu nad leczeniem pojedynczym antybiotykiem
• leczenie i profilaktyka zapalenia płuc wywołanego przez Pneumocystis carinii u dorosłych i dzieci
• zakażenia układu moczowego i wrzód miękki (weneryczny)
• zakażenie przewodu pokarmowego, w tym dur brzuszny i biegunka podróżnych.

Niestety, nawet jeżeli istnieją wskazania do stosowania preparatu, nie zawsze można go stosować. Nie możesz stosować preparatu jeżeli jesteś uczulony (wykazujesz nadwrażliwość) na którykolwiek składnik preparatu lub na sulfonamidy. Przeciwwskazaniem do stosowania preparatu jest także ciężka niewydolność nerek (kiedy nie można monitorować stężenia leku we krwi), istotne uszkodzenie miąższu wątroby, stosowanie dofetylidu. Preparatu nie można stosować u dzieci poniżej 6. tygodnia życia.

Niektóre choroby i inne okoliczności mogą stanowić przeciwwskazanie do stosowania lub wskazanie do zmiany dawkowania preparatu. W pewnych sytuacjach może okazać się konieczne przeprowadzanie określonych badań kontrolnych. Dlatego przed zastosowaniem preparatu powinieneś skonsultować się z lekarzem jeżeli podejrzewasz lub zdiagnozowano u Ciebie:
• astmę oskrzelową
• ciężką alergię
• zaburzenia czynności nerek
• zaburzenia czynności wątroby
• poważne zaburzenia hematologiczne
• fenyloketonurię
• niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej
• porfirię
• zaburzenia czynności tarczycy
• inne choroby przewlekłe
a także,
• jeżeli stosujesz równolegle inne leki
• jeżeli jesteś osobą w podeszłym wieku.
W powyższych przypadkach należy zachować szczególną ostrożność. U tych osób istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych o dużym nasileniu. W razie pojawienia się wysypki lub innych ciężkich działań niepożądanych należy natychmiast przerwać stosowanie leku. Ciężkie działania niepożądane takie jak: nieprawidłowości w składzie krwi, ciężka postać wysiękowa rumienia wielopostaciowego (zespół Stevensa i Johnsona), martwica toksyczna rozpływna naskórka, piorunująca martwica wątroby mogą stanowić zagrożenie życia i mogą zakończyć się zgonem. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych stosowanie preparatu powinno trwać jak najkrócej, szczególnie w przypadku osób w podeszłym wieku.
W przypadku pojawienia się wysypki skórnej lub innych ciężkich działań niepożądanych, należy natychmiast przerwać stosowanie leku i skonsultować się z lekarzem.
Osoby, które muszą stosować preparat przez dłuższy czas powinny regularnie wykonywać badania krwi. Jeżeli wystąpi znaczące zmniejszenie się wartości któregokolwiek z elementów krwi należy przerwać leczenie. Nie zaleca się stosowania preparatu u osób z poważnymi zaburzeniami hematologicznymi. Sporadycznie, u niektórych osób w okresie leczenia może wystąpić zaburzenie hematologiczne polegające na zmniejszeniu liczby krwinek czerwonych, krwinek białych i płytek krwi (pancytopenia).
U osób w podeszłym wieku, z niewydolnością nerek lub u osób z wcześniej istniejącym niedoborem kwasu foliowego mogą wystąpić działania niepożądane związane z niedoborem kwasu foliowego. Po uzupełnieniu niedoboru objawy te ustępują.
Osoby stosujące preparat długotrwale, szczególnie osoby z niewydolnością nerek powinny regularnie wykonywać badania moczu oraz czynności nerek. W okresie leczenia należy przyjmować dużo płynów aby zapewnić wydalanie właściwej ilości moczu i zapobiec krystalurii (powstawaniu kryształków w moczu).
Stosowanie preparatu o osób z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej jest możliwe tylko po ocenieniu przez lekarza w każdym przypadku stosunku ryzyka do korzyści. U tych osób istnieje ryzyko hemolizy (nieodwracalnego uszkodzenia krwinek). W przypadku stosowania preparatu u tych osób należy stosować minimalne dawki leku i zachować ostrożność (obserwować czy nie występują objawy hemolizy wykonując odpowiednie badania laboratoryjne).
W przypadku osób z niewydolnością nerek lekarz zaleci odpowiednio dostosowane dawkowanie.
Preparat zaburza metabolizm fenyloalaniny; nie ma to istotnego znaczenia u chorych na fenyloketonurię pod warunkiem, że stosują oni odpowiednią dietę.
Niektóre osoby mogą mieć większą skłonność do indywidualnej nadwrażliwości na sulfonamidy (np. tzw. grupa osób „wolno acetylujących”).
Preparat może wpływać na wyniki badań diagnostycznych (może powodować zawyżenie wyniku pomiaru stężenia kreatyniny we krwi o ok. 10%, zafałszowanie oznaczenia stężenia metotreksatu we krwi).
Informacje dodatkowe o pozostałych składnikach preparatu:
--preparat w postaci syropu zawiera sorbitol; osoby z nietolerancją fruktozy nie powinny stosować tego preparatu.

Czy ten preparat ma wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów?
Nie ma danych dotyczących wpływu preparatu na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych.

Preparat ma postać tabletek lub syropu. Syrop zalecany jest przede wszystkim dla dzieci poniżej 12. roku życia. U dzieci powyżej 12. roku życia i u dorosłych można stosować preparat w postaci tabletek. Preparat przeznaczony jest do stosowania doustnego. Stosuj preparat zgodnie z zaleceniami lekarza. Nie przekraczaj zaleconych dawek ponieważ nie zwiększy to skuteczności działania leku a może zaszkodzić Twojemu zdrowiu i życiu. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące stosowania preparatu skonsultuj się z lekarzem.
Zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli, zapalenie ucha środkowego, gdy istnieją przesłanki przemawiające za przewagą zastosowania kotrimoksazolu nad leczeniem antybiotykiem. Zakażenia układu moczowego. Zakażenia przewodu pokarmowego, w tym dur brzuszny i biegunka podróżnych.
Dorośli i dzieci po 12. roku życia.
800 mg sulfametoksazolu + 160 mg trimetoprimu co 12 godzin. W ciężkich zakażeniach lekarz rozważy zwiększenie dawki do 1200 mg sulfametoksazolu + 240 mg trimetoprimu co 12 godzin. Dawka minimalna w przypadku leczenia dłuższego niż 14 dni – 400 mg sulfametoksazolu + 80 mg trimetoprimu co 12 godzin.
Dzieci do 12. roku życia.
30 mg/kg masy ciała na dobę sulfametoksazolu + 6 mg/kg masy cała na dobę trimetoprimu w 2 dawkach podzielonych.
W przypadku ostrych zakażeń leczenie należy kontynuować co najmniej 5 dni lub co najmniej 2 dni po ustąpieniu objawów zakażenia. W przypadku braku poprawy po 7 dniach leczenia należy skontaktować się z lekarzem.
Niepowikłane ostre zapalenie dróg moczowych u kobiet.
Dorośli. Jednorazowa dawka 1600–2400 mg sulfametoksazolu + 320–480 mg trimetoprimu, najlepiej wieczorem.
Wrzód weneryczny.
Dorośli. 800 mg sulfametoksazolu + 160 mg trimetoprimu 2 ×/dobę. W przypadku braku poprawy po 7 dniach leczenia lekarz rozważy podawanie leku przez kolejnych 7 dni.
Leczenie zapalenia płuc wywołanego przez P. jiroveci (dawniej P. carinii).
Maksymalnie 100 mg/kg masy ciała na dobę sulfametoksazolu i 20 mg/kg masy ciała na dobę trimetoprimu w 4 dawkach podzielonych podawanych co 6 godzin przez 14 dni.
Profilaktyka (pierwotna i wtórna) zapalenia płuc wywołanego przez P. jiroveci (dawniej P. carinii).
Dorośli i młodzież.
800 mg sulfametoksazolu + 160 mg trimetoprimu 1 raz na dobę; u chorych zakażonych wirusem HIV wykazano skuteczność dawki 400 mg sulfametoksazolu + 80 mg trimetoprimu 1 raz na dobę.
Dzieci.
750 mg/m² powierzchni ciała na dobę sulfametoksazolu + 150 mg/m² powierzchni ciała na dobę trimetoprimu w 2 dawkach podzielonych przez 3 kolejne dni tygodnia; dawka maksymalna wynosi 1600 mg sulfametoksazolu + 320 mg trimetoprimu na dobę.

Preparat należy stosować doustnie, najlepiej po posiłku. U osób z zaburzeniami czynności nerek lekarz zaleci zmniejszenie dawki: u osób z klirensem kreatyniny 15–30 ml/minutę– 1/2 standardowej dawki dobowej; u osób z klirensem kreatyniny poniżej 15 ml/minutę lek nie jest zalecany. U osób poddawanych hemodializie po podaniu zwykłych dawek nasycających należy podawać co 24–48 godzin 1/2 lub 1/3 dawki początkowej. Nie ma potrzeby modyfikowania dawki u osób w podeszłym wieku z prawidłową czynnością nerek.

W okresie ciąży nie stosuj żadnego leku bez konsultacji z lekarzem!
Bardzo ważne jest, aby przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku w okresie ciąży lub karmienia piersią skonsultować się z lekarzem i wyjaśnić ponad wszelką wątpliwość potencjalne zagrożenia i korzyści związane ze stosowaniem danego leku. Jeżeli jesteś w ciąży lub planujesz ciążę poinformuj o tym lekarza przepisującego receptę na ten lek.
Przed zastosowaniem preparatu w ciąży lub w okresie karmienia piersią skonsultuj się z lekarzem. Stosowanie preparatu w ciąży jest możliwe jedynie w przypadku, gdy lekarz uzna, że korzyści z leczenia przeważają nad potencjalnym ryzykiem dla płodu. W takim przypadku zaleca się stosowanie kwasu foliowego według wskazań lekarza. Należy unikać stosowania preparatu w ostatnim okresie ciąży ze względu na ryzyko wystąpienia uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego u noworodka (żółtaczka jąder podkorowych mózgu).
Nie należy stosować preparatu w okresie karmienia piersią.

Poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych ostatnio lekach, również o tych, które są wydawane bez recepty. W szczególności poinformuj lekarza jeżeli stosujesz lub stosowałeś ostatnio:
• leki moczopędne (szczególnie tiazydy)
• digoksynę
• leki przeciwzakrzepowe (np. warfarynę)
• fenytoinę
• cyklosporynę
• leki przeciwdepresyjne
• metotreksat
• pirymetaminę
• doustne leki przeciwcukrzycowe
• indometacynę
• amantadynę
• dofetylid.
Równoległe stosowanie leków moczopędnych (szczególnie tiazydowych) u osób w podeszłym wieku zwiększa ryzyko wystąpienia małopłytkowości (zmniejszenie liczby płytek krwi). Preparat może powodować zwiększenie stężenia we krwi równolegle stosowanej digoksyny, zwłaszcza u osób w podeszłym wieku; zaleca się kontrolowanie stężenia digoksyny we krwi. Preparat nasila działanie leków przeciwzakrzepowych; należy zachować ostrożność i w przypadku ich stosowania ponownie oznaczyć czas krzepnięcia. Preparat może nasilać działanie fenytoiny, istnieje ryzyko wystąpienia objawów toksycznych fenytoiny. Równoległe stosowanie preparatu z cyklosporyną może powodować przemijające pogorszenie czynności nerek (wzrost stężenia kreatyniny we krwi). Preparat może zmniejszać skuteczność działania trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych. Preparat może zwiększać toksyczność metotreksatu (zwłaszcza u osób w podeszłym wieku, z nieprawidłową czynnością nerek, z zaburzeniami układu krwiotwórczego lub jeśli metotreksat stosowany jest w dużych dawkach) i powodować wystąpienie niepożądanych objawów hematologicznych (ryzyko pancytopenii–ostrego zmniejszenia liczby krwinek czerwonych, białych i płytek krwi). Równoległe stosowanie pirymetaminy (profilaktyka malarii) może zwiększać ryzyko wystąpienia niedokrwistości megaloblastycznej. Preparat nasila działanie doustnych leków przeciwcukrzycowych, istnieje ryzyko wystąpienia ciężkiej hipoglikemii (należy częściej kontrolować stężenie glukozy we krwi). Indometacyna może nasilać działanie preparatu. Po równoległym stosowaniu z amantadyną może wystąpić delirium. Preparatu nie wolno stosować z dofetylidem (możliwe ciężkie arytmie komorowe).

Jak każdy lek, również Bactrim może powodować działania niepożądane, chociaż nie wystąpią one u wszystkich chorych stosujących ten preparat. Pamiętaj, że oczekiwane korzyści ze stosowania leku są z reguły większe, niż szkody wynikające z pojawienia się działań niepożądanych. Do najczęstszych działań niepożądanych należą: nudności, wymioty, skórne reakcje alergiczne, bóle brzucha. Rzadko: biegunka, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zakażenia grzybicze, hiperkaliemia (zwiększenie stężenia potasu we krwi), hiponatremia (zmniejszenie stężenia sodu we krwi), hipoglikemia (zmniejszenie stężenia glukozy we krwi), bardzo rzadko rzekomobłoniaste zapalenie jelit, ostre zapalenie trzustki, zapalenie wątroby, podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych (AST, ALT) i stężenia bilirubiny, zastój żółci (cholestaza), martwica wątroby. Do rzadko występujących działań niepożądanych należą zaburzenia hematologiczne:, leukopenia (zmniejszenie liczby leukocytów w morfologii krwi), granulocytopenia (zmniejszenie liczby granulocytów w morfologii krwi). Bardzo rzadko możliwa agranulocytoza (silny niedobór granulocytów w morfologii krwi), niedokrwistość aplastyczna, niedokrwistość hemolityczna, niedokrwistość megaloblastyczna, pancytopenia (zmniejszenie liczy krwinek białych i czerwonych oraz płytek krwi) i methemoglobinemia. Do bardzo rzadkich ale ciężkich działań niepożądanych należą reakcje nadwrażliwości typu anafilaktycznego (obrzęk naczynioruchowy) oraz rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa i Johnsona, martwica toksyczna rozpływna naskórka, plamica, choroba posurowicza. Możliwe guzkowe zapalenie tętnic, alergiczne zapalenie mięśnia sercowego i objawy podobne do eozynofilowego zapalenia płuc (kaszel, zadyszka). Bardzo rzadko omamy, neuropatia obwodowa, parestezje, aseptyczne zapalenie opon mózgowych, drgawki, szumy uszne, zawroty głowy, bóle stawów i mięśni, sporadycznie rabdomioliza (uszkodzenie mięśni). U osób zakażonych wirusem HIV niektóre działania niepożądane mogą występować częściej i mieć inny obraz kliniczny.