Leczenie śródmiąższowego zapalenia pęcherza

Pytanie nadesłane do redakcji

Mam problem z oddawaniem moczu. Często przechodzę zapalenie pęcherza. Półtora miesiąca temu poszłam do lekarza z dolegliwościami, takimi jak zawsze, czyli częste oddawanie moczu po kropelce i ból pęcherza. Furagin już na mnie nie działa, więc przepisano mi antybiotyk Cipronex. W trakcie przyjmowania nie było żadnej ulgi. Kiedy skończyłam brać ten antybiotyk, nie mogłam zasnąć, bo co pięć minut czuję potrzebę oddania moczu i tak jest przez półtora miesiąca. Co pół godziny chodzę do toalety, w nocy przed zaśnięciem 20 razy odwiedzam WC. Nie mogę normalnie pracować ani funkcjonować. Miałam USG pęcherza – jest prawidłowe, bakterii też nie mam w moczu! Co jest więc ze mną?

Odpowiedział

dr n. med. Robert Drabczyk
specjalista chorób wewnętrznych
nefrolog
Oddział Nefrologii i Stacja Dializ
Szpital Wojewódzki, Bielsko-Biała

Z informacji zawartych w pytaniu wynika, że bardzo nasilone i uciążliwe dolegliwości dyzuryczne pod postacią częstego parcia na mocz występują u kobiety, u której w przeszłości występowały częste zakażenia układu moczowego (zapalenie pęcherza). Wykonany posiew moczu nie wskazuje na bakteryjne zakażenie układu moczowego, a badanie USG układu moczowego nie wykazało nieprawidłowości. Leczenie przeciwbakteryjne lekiem (cyprofloksacyna) o dużej skuteczności w zakażeniach układu moczowego było nieskuteczne.

Przewlekłe lub bardzo często nawracające dolegliwości dyzuryczne u kobiety najczęściej spowodowane są zakażeniem dolnego odcinka układu moczowego.

W takich sytuacjach w pierwszej kolejności należy potwierdzić lub wykluczyć zakażenie układu moczowego, jako przyczynę dolegliwości. W tym celu należy wykonać badanie ogólne moczu oraz posiew moczu.

Jeżeli wyniki tych badań potwierdzą obecność zakażenia, to należy przyjmować lek przeciwbakteryjny dobrany na podstawie wyniku antybiogramu. Ustąpienie dolegliwości i prawidłowy wynik badania moczu po zakończeniu leczenia potwierdzą prawidłowe rozpoznanie i skuteczność leczenia.

Jeżeli posiewy moczu nie potwierdzą zakażenia układu moczowego, to dolegliwości dyzuryczne są spowodowane niebakteryjnym zapaleniem pęcherza, rzadziej zapaleniem cewki moczowej. Część przypadków to przenoszone drogą płciową zakażenie wywołane przez chlamydie (C. trachomatis) lub mikobakterie i odpowiednie leczenie przeciwdrobnoustrojowe może prowadzić do ustąpienia dolegliwości.

W większości przypadków przyczyna pozostaje nieznana i rozpoznaje się śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego.

Typowe objawy to dolegliwości dyzuryczne o różnym charakterze:

• częsta potrzeba oddania moczu, również w nocy
• ból różnie umiejscowiony (w cewce moczowej, różnych partiach sromu, nadłonowo lub nawet w okolicy krzyżowej). Ból zwykle nasila się w miarę wypełniania pęcherza i zmniejsza po oddaniu moczu.
• mogą występować inne dolegliwości, jak trudności z rozpoczęciem mikcji, uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza, kurcze pęcherza w trakcie mikcji, nasilenie dolegliwości w trakcie stosunku płciowego i po nim.
• nasilenie dolegliwości po spożyciu niektórych pokarmów lub płynów (np. ostre przyprawy, cytrusy, czekolada, alkohol, napoje zawierające kofeinę)
• dolegliwości dyzuryczne mogą być tak nasilone, że upośledzają funkcjonowanie w pracy i społeczeństwie (stała konieczność przebywania w pobliżu ubikacji).

Tradycyjnie śródmiąższowe zapalenie pęcherza rozpoznaje się po wykonaniu cystoskopii i badań urodynamicznych oraz wykluczeniu innych przyczyn, jak choroby narządu rodnego (konieczne badanie ginekologiczne) oraz czynnościowe zaburzenia pęcherza (pęcherza nadreaktywny).

Leczenie jest problematyczne, gdyż przyczyna jest nieznana. Sposoby leczenia, w przypadku których wykazano skuteczność u części pacjentów to:

• eliminacja z diety produktów, które nasilają objawy
• amitryptylina (25–100 mg doustnie). Jest to lek przeciwpadaczkowy i zmniejszający nasilenie bólów neuropatycznych
• wielosiarczan pentosanu (pentosan polysulfate; 3x 100 mg doustnie). Lek ma korzystnie wpływać na błonę śluzową pęcherza
• hydroksyzyna (2x 10–25 mg doustnie). Lek przeciwhistaminowy i uspokajający
• oksybutynina (2–3x 5 mg doustnie). Lek przeciwcholinergiczny pomocny w stanach nadreaktywności pęcherza
• interwencje urologiczne (wypełnienie pęcherza płynem w celu jego rozciągnięcia lub wprowadzenie do pęcherza leku znieczulającego [roztwór lidokainy] może u części osób dawać czasową poprawę).

U części osób dolegliwości ustępują samoistnie po jakimś czasie.