Pytanie nadesłane do redakcji
Czy w wynikach badań moczu cytuję „leukocyty dość liczne” - mogą być przyczyną nadciśnienia?
Odpowiedziała
dr hab. med. Teresa Nieszporek
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Badanie moczu jest cennym badaniem pomocniczym w diagnostyce wielu chorób, a zwłaszcza w rozpoznawaniu chorób nerek. Najlepszym materiałem diagnostycznym jest mocz oddany rano, do czystego pojemnika, po wykonaniu toalety ujścia zewnętrznego cewki moczowej (tzw. strumień środkowy) i zbadany do 2 godzin od pobrania. W oddanym do badania moczu ocenia się ciężar właściwy, pH, obecność glukozy, białka, ciał ketonowych, urobilinogenu. Bardzo ważne jest też mikroskopowe badanie osadu moczu, w którym poszukuje się krwinek białych, krwinek czerwonych, bakterii, wałeczków oraz kryształów. W warunkach fizjologicznych, w badaniu mikroskopowym osadu moczu stwierdza się jedynie 1-5 leukocytów w polu widzenia, większa liczba krwinek białych nazywana jest leukocyturią.
Obecność licznych leukocytów w osadzie moczu, zwłaszcza gdy jednocześnie stwierdza się w moczu bakterie, najczęściej świadczy o zakażeniu dróg moczowych. Znacznie rzadziej zwiększona liczba leukocytów w osadzie moczu występuje łącznie z białkomoczem. Takie zmiany w badaniu moczu mogą przemawiać za chorobą zapalną nerek, np. śródmiąższowym zapaleniem nerek. Należy również wspomnieć, że obecność leukocytów w osadzie moczu może być związana z nieprawidłowym oddaniem moczu do badania (bez uprzedniej toalety), a w niektórych przypadkach może też być wynikiem infekcji dróg rodnych.
Choroby nerek mogą przyczyniać się do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Najczęściej nadciśnienie tętnicze występuje w przebiegu kłębuszkowych zapaleń nerek. W przebiegu tych chorób występuje zwykle białkomocz, a w osadzie moczu obecne są głównie krwinki czerwone. Zatem związek przyczynowy pomiędzy obecnością licznych leukocytów w osadzie moczu a nadciśnieniem tętniczym wydaje się mało prawdopodobny. W celu jednoznacznego wykluczenia choroby nerek jako przyczyny nadciśnienia należałoby poznać pozostałe parametry badania moczu, ocenić czynność wydalniczą nerek (oznaczając stężenie kreatyniny w surowicy) oraz wykonać obrazowe badanie nerek (np. USG).