Czym są krwawienia między miesiączkami?
Większość kobiet nie skarży się na regularność swoich cykli menstruacyjnych i nie obserwuje nieprawidłowości w ich przebiegu. Prawidłowy odstęp między miesiączkami u kobiet w wieku rozrodczym wynosi 21-35 dni, a krwawienia pojawiają się regularnie. W wyniku wielu czynników może dojść do zaburzenia tej równowagi. Metrorrhagia to zaburzenie miesiączkowania polegające na pojawieniu się niespodziewanych krwawień między miesiączkami. Taki stan, szczególnie gdy powtarza się i nie można wytłumaczyć go stosowaniem antykoncepcji hormonalnej lub cyklicznym plamieniem okołoowulacyjnym (mała ilość krwi w okolicach owulacji, czyli na ok. 14 dni przed miesiączką) może być objawem poważnych chorób, dlatego wymaga konsultacji ze specjalistą.
Do najczęstszych przyczyn krwawień pojawiających się między miesiączkami należy stosowanie hormonalnych metod antykoncepcyjnych (np. tabletek antykoncepcyjnych, wkładki wewnątrzmacicznej, plastrów, zastrzyków), szczególnie w pierwszych miesiącach stosowania. Również po zażyciu antykoncepcji awaryjnej (po stosunku) może dojść do pojawienia się krwawienia lub plamienia poza terminem miesiączki. Metrorrhagia może być objawem choroby przenoszonej drogą płciową np. chlamydiozy. Niektóre kobiety miesiączkujące regularnie obserwują powtarzające się w połowie cyklu (około 14 dnia) niewielkie plamienie, które związane jest z owulacją. Krwawienie śródcykliczne może być również związane z ciążą - implantacją zarodka, poronieniem oraz ciążą pozamaciczną. Przyczyną krwawień w okresie okołomenopazalnym są natomiast zachodzące w organizmie zmiany hormonalne. Kobiety miesiączkujące, chorujące na nadczynność lub niedoczynność tarczycy, z zaburzeniami pracy jajników (np. w przebiegu zespołu policystycznych jajników) mogą doświadczać nieprawidłowości w przebiegu cyklu. Czasami do krwawienia międzymiesiączkowego dochodzi w wyniku urazu śluzówki pochwy podczas seksu, pojawienia się nadżerki na tarczy szyjki macicy oraz suchości pochwy. Łagodne zmiany, takie jak mięśniaki macicy, polipy endometrium lub szyjki macicy, a także endometrioza mogą objawiać się plamieniami lub krwawieniami śródcyklicznymi. Za każdym razem w diagnostyce nietypowych krwawień przy uwzględnieniu czynników ryzyka musi zostać wykluczony rak szyjki macicy, rak trzonu macicy oraz rak pochwy.
Jak często występują krwawienia między miesiączkami?
Wydaje się, że co najmniej jednorazowego krwawienia między miesiączkami doświadczy niemal każda kobieta w ciągu całego swojego życia. Zdecydowana większość z nich nie ma poważnej przyczyny i zdarza się w pojedynczych cyklach.
Jak objawiają się krwawienia między miesiączkami?
Krwawienie między miesiączkami mają różne oblicza. Objętość utraconej krwi jest różna - od niewielkiego plamienia do krwawień przypominających bardzo obfitą miesiączkę lub krwotok. Barwa wydzieliny z pochwy w przypadku świeżych krwawień jest jasnoczerwona, niewielka ilość krwi może zabarwiać śluz na różowo, natomiast stara, zakrzepła krew ma zwykle kolor brunatny.
Krwawieniu mogą towarzyszyć objawy dodatkowe: silny ból podbrzusza, nieprzyjemny zapach z pochwy, gorączka, dreszcze, utrata masy ciała. Takie dolegliwości powinny skłaniać do niezwłocznej wizyty u lekarza.
Co robić w przypadku wystąpienia krwawienia między miesiączkami?
Za każdym razem, kiedy dojdzie do niespodziewanego pojawienia się krwawienia międzymiesiączkowego, należy zgłosić się do ginekologa, szczególnie gdy sytuacja się powtarza i nie znamy jej przyczyny. Nigdy nie należy odwlekać wizyty aż do momentu, gdy krwawienie ustąpi samoistnie, nie przeszkadza ono w badaniu ginekologicznym. Należy pamiętać, że w przypadku rozpoczęcia stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych krwawienie śródcykliczne może trwać przez pierwsze 3 miesiące ich stosowania, jeśli czas ten się wydłuża należy skonsultować się ze swoim lekarzem.
Obfite krwawienie wymaga szczególnej uwagi i szybkiej wizyty u lekarza, szczególnie gdy towarzyszy mu silny ból, osłabienie, gorączka, nudności lub wymioty.
W jaki sposób lekarz ustala przyczynę krwawienia między miesiączkami?
Lekarz podczas wizyty w gabinecie rozmawia z pacjentką wypytując o informacje związane przede wszystkim z cyklem miesiączkowym, przebytymi ciążami, chorobami przewlekłymi, chorobami w rodzinie. Warto mieć przygotowany kalendarzyk miesiączkowy z zaznaczonymi menstruacjami oraz plamieniami i krwawieniami, które wystąpiły w środku cyklu. Na jego podstawie łatwiej będzie określić od kiedy występują nieprawidłowości, w jakim dniu cyklu pojawia się dodatkowe krwawienie, czy jest obecne każdego miesiąca i jak długo trwa. Lekarz zapyta również o ewentualnie występujące dolegliwości dodatkowe. Następnie ginekolog bada pacjentkę na fotelu ginekologicznym oglądając przy pomocy wziernika założonego do pochwy szyjkę macicy oraz wykonuje badanie dwuręczne. W przypadku braku krwawienia podczas badania pobierze badanie cytologiczne, podczas krwawienia zaplanuje je na kolejną wizytę. W kolejnym etapie ginekolog wykonuje USG przezpochwowe, umożliwiające zobrazowanie macicy oraz jajników, a także struktur je otaczających.
Dodatkowo lekarz może zalecić wykonanie testu ciążowego w celu wykluczenia ciąży wewnątrz- lub zewnątrzmacicznej, testów w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową.
Za każdym razem należy wykluczyć inne źródła krwawienia, które może pochodzić z cewki moczowej lub odbytu.
Jakie są metody leczenia krwawień między miesiączkami?
Leczenie krwawień śródcyklicznych zależy od przyczyny. Plamienie nie zawsze wymaga interwencji, na przykład w przypadku, gdy za jego powód uważa się owulację.
W terapii przydatne mogą okazać się leki regulujące stężenie hormonów, przeciwzapalne, antybiotyki. Czasami w celu diagnostyki oraz leczenia konieczne jest wykonanie zabiegu wyłyżeczkowania jamy macicy lub histeroskopii, czyli zabiegu pozwalającego na zobrazowanie za pomocą małej kamery wprowadzanej przez pochwę wnętrza jamy macicy. W przypadku mięśniaków objawowych, ciąży pozamacicznej oraz raków narządu rodnego konieczne może okazać się leczenie operacyjne.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie krwawień między miesiączkami?
Krwawienia między miesiączkami u niektórych kobiet są stałym elementem cyklu. Jeśli wiadomo, że ich przyczyną są różnego rodzaju choroby, odpowiednio dobrane leczenie przyczynowe może doprowadzić do wyleczenia. W niektórych chorobach możliwe jest jedynie zastosowanie leczenia objawowego, co zwykle oznacza, że po zakończeniu terapii krwawienia śródcykliczne mogą powrócić. Krwawienie śródcykliczne związane ze stosowaniem antykoncepcji nieustępujące po 3 miesiącach stosowania może ustąpić po zmianie metody lub przerwaniu stosowania.
Co trzeba robić po leczeniu krwawień między miesiączkami?
W kontrolowaniu prawidłowości krwawień śródcyklicznych pomaga prowadzenie kalendarzyka miesiączkowego, w którym można zapisywać terminy miesiączek oraz plamień i krwawień, które występują poza terminem menstruacji. Po odnalezieniu przyczyny krwawień i zastosowaniu leczenia ginekolog może zaplanować okresowe kontrolne wizyty oraz dodatkowe badania diagnostyczne.
