Ekspozycja na glifosat, główny składnik szeroko stosowanego herbicydu o nazwie Roundup, zwiększa ryzyko chorób nowotworowych, zwłaszcza chłoniaka nieziarniczego - informuje internetowe czasopismo „Mutation Research/Reviews in Mutation Research”.
Fot. pixabay.com
Glifosat to związek organiczny z grupy fosfonianów, stosowany zwykle w postaci soli amonowej lub sodowej jako aktywny składnik środków zwalczających chwasty – herbicydów. Hamuje on działanie enzymu – syntazy EPSPS (syntaza 5-enolopirogroniano-szikimowo-3-fosforanowa). Enzym ten jest konieczny do syntezy kwasu szikimowego, związanego z syntezą aminokwasów fenyloalaniny, tyrozyny i tryptofanu.
Glifosat został wprowadzony na rynek w roku 1974 przez firmę Monsanto jako składnik herbicydu Roundup. Ten mający postać białego proszku nieselektywny herbicyd powoduje obumieranie większości roślin. Za jego pomocą można w tani i łatwy sposób pozbyć się nawet bardzo trudnych do zwalczania chwastów – z wyjątkiem skrzypu. Stosowany jest na przykład do odchwaszczania torów kolejowych czy sadów.
W przypadku odpornych na glifosat, modyfikowanych genetycznie roślin uprawnych można je opryskiwać podczas uprawy, aby pozbyć się chwastów. Dostępnych jest wiele generycznych preparatów zawierających glifosat – to najczęściej stosowany na świecie herbicyd o szerokim spektrum działania. Jego użycie w rolnictwie gwałtownie wzrosło szczególnie od połowy 2000 r., kiedy wprowadzono "green burndown” - stosowanie herbicydów krótko przed zbiorem. W konsekwencji, uprawy prawdopodobnie mają obecnie więcej pozostałości glifosatu niż wcześniej.
Tymczasem, jak wskazują badania prof. Lianne Sheppard z University of Washington, glifosat zwiększa ryzyko niektórych nowotworów o ponad 40 proc.
Dotychczasowe badania nie dawały jednoznacznej odpowiedzi, czy związek ten wywołuje nowotwory u ludzi. Badacze przeprowadzili metaanalizę prac epidemiologicznych dotyczących ludzi oraz eksperymentów na zwierzętach opublikowanych w latach 2001 – 2018 i dotyczących oddziaływania glifosatu na zdrowie, koncentrując się na najbardziej narażonych na kontakt z nim grupach. Jedno z analizowanych badań – z roku 2018 – objęło ponad 54 000 osób pracujących jako licencjonowani aplikatorzy pestycydów.
Okazało się, że zależność pomiędzy glifosatem a chłoniakiem nieziarniczym jest silniejsza niż wcześniej zgłaszano – kontakt z herbicydami zwiększa ryzyko o 41 proc.
Jak zaznaczają autorzy, ustalenia te są zgodne z wcześniejszą oceną International Agency for Research on Cancer, która zaklasyfikowała glifosat jako "prawdopodobny czynnik rakotwórczy u ludzi" w 2015 r.
Autorzy uważają, że potrzebne są kolejne badania, aby wyjaśnić skutki zwiększonego narażenia w związku z „green burndown”, które mogły nie zostać w pełni uwzględnione w badaniach poddanych obecnemu przeglądowi.
