Pytanie nadesłane do redakcji
Czy GGTP=421 oraz Ca 19-9=48,0 wskazuje na obecność raka?
Odpowiedział
dr n. med. Wojciech Wysocki
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Krakowie
Podstawą zasadą wstępnej diagnostyki lekarskiej jest oparcie się na badaniu fizykalnym i badaniach obrazowych. Wszystkie inne badania, w tym tak zwane markery nowotworowe, mają charakter uzupełniający i dodatkowy, a ich interpretacja jest możliwa wyłącznie w świetle danych klinicznych – takich danych zabrakło w pytaniu.
Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) to wskaźnik laboratoryjny ulegający częstemu podwyższeniu u chorych z cholestazą (czyli zastojem żółci w drogach żółciowych). W większości przypadków przyczyny zastoju żółci są nienowotworowe. Enzym GGTP nie jest w żaden sposób swoisty dla nowotworów złośliwych, aczkolwiek jego stężenie może być zwiększone u chorych na nowotwory wątroby (wskutek uszkodzenia i rozpadu komórek wątroby) oraz w przypadku alkoholowej choroby wątroby.
Odnośnie do roli Ca 19.9 – marker ten wykorzystuje się między innymi w przypadku chorych na raka trzustki do obserwacji po leczeniu, ale wartość tego oznaczenia jest ograniczona. Ponadto Ca 19.9 nie jest swoisty dla raka trzustki (np. zwiększone stężenie Ca 19.9 obserwuje się często u chorych z żółtaczką, a także w przypadku raka dróg żółciowych).
Podsumowując, rola oznaczenia GGTP oraz CA 19-9 jest jedynie pomocnicza w stosunku do innych badań, powinna być interpretowana jedynie w takim kontekście i w żadnym wypadku nie można jedynie na podstawie podniesionych ich wartości wnioskować o obecności procesu nowotworowego.