Zespoły autoimmunologiczne
Wśród chorób towarzyszących cukrzycy typu 1 należy zwrócić uwagę szczególnie na choroby o podłożu autoimmunologicznym, w tym na najczęściej występujące limfocytarne zapalenie tarczycy (do 20–40%) oraz chorobę trzewną – celiakię (do 10%).
Autoimmunologiczne choroby tarczycy u młodocianych chorych na cukrzycę typu 1 najczęściej manifestują się niedoczynnością, przy czym często mają one przebieg subkliniczny, stąd konieczność monitorowania procesu autoimmunologicznego poprzez oznaczanie miana autoprzeciwciał, a także badania hormonalne (TSH, fT4).
Inną chorobą o podłożu autoimmunologicznym jest celiakia. Może ona również mieć przebieg skąpoobjawowy, co nakazuje systematyczne prowadzenia badań immunologicznych (przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej lub przeciwko endomysium w klasie imunoglobulin IgA lub IgG, z oznaczeniem całkowitej ilości danej klasy imunoglobulin) i ustalenia wskazań do dalszej diagnostyki.
Inne choroby u chorych na cukrzycę typu 1
Wśród chorób, o których pamiętać należy u chorych na cukrzycę wymienić należy autoimmunologiczne zapalenie żołądka. Przypuszcza się, że zakażenie Helicobacter pylori nabyte w dzieciństwie może być jedną z przyczyn przewlekłego zanikowego zapalenia żołądka. Choroba ta szczególnie często występuje u chorych na cukrzycę, u których stwierdza się równoczesne występowanie autoimmunologicznych chorób tarczycy.
Zespół metaboliczny. Jednym z zespołów chorobowych mogących towarzyszyć cukrzycy typu 1 jest zespół metaboliczny. Dawniej występowanie tego zespołu wiązano z cukrzycą typu 2, obecnie coraz częściej stwierdza się go również u chorych z cukrzycą typu 1. U podłoża tego zespołu leży otyłość brzuszna z towarzyszącą jej insulinoopornością. Stanowi bardzo poważny czynnik ryzyka występowania wielu chorób, w tym układu sercowo-naczyniowego, a także kostno-stawowego. Granica wieku, w którym rozpoznaje się zespół metaboliczny w ostatnich latach bardzo wyraźnie się obniżyła. Obecnie zespół ten rozpoznaje się już u dzieci 6-letnich. Jednym z kryteriów rozpoznania tego zespołu jest obwód talii ≥90 centyla dla wieku i płci (tab.).
Tabela. Definicja i kryteria rozpoznawania zespołu metabolicznego u dzieci według IDF | |||||
---|---|---|---|---|---|
Grupa wiekowa | Obwód talii | Triacyloglicerole | HDL | Ciśnienie tętnicze | Glikemia |
6-10 lat | ≥90. percentyla | zespół metaboliczny nie może byc rozpoznany, ale powinny zostać przeprowadzone dalsze badania, jeśli stwierdza sie dodatni wywiad rodzinny w kierunku występowania zespołu metabolicznego, cukrzycy typu 2, dyslipidemii, chorób układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienia tętniczego i/lub otyłości | |||
10-16 lat zespół metaboliczny | ≥90. percentyla lub wartości jak dla osób dorosłych, jeżeli są niższe od 90. percentyla | ≥150 mg/dl (≥1,7 mmol/l) | <40 mg/dl (<1,03 mmol/l) | skurczowe ≥130 mm Hg i/lub rozkurczowe ≥85 mm Hg | ≥100 mg/dl (≥5,6 mmol/l) lub rozpoznana cukrzyca typu 2 |
>16 lat zespół metaboliczny | Kryteria jak dla osób dorosłych: otyłość centralna (zdefiniowana jako obwód talii ≥94 cm dla Europejczyków i ≥80 dla Europejek) oraz 2 spośród 4 następujących czynników:
| ||||
Na podst.: Zimmet P., Alberti G., Kaufman F. i wsp.: The metabolic syndrome in children and adolescents. Lancet, 2007; 369: 2059-2061 |
Cukrzyca w pytaniach i odpowiedziach
Cukrzyca - czy nawet małe dziecko może zachorować? »Objawy odwodnienia »
Przyczyny częstego oddawania moczu u dzieci »
Zapotrzebowanie na płyny u dzieci »