15 lutego 2024 r. w Senacie obradował Szczyt Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży, zorganizowany przez wicemarszałek Magdalenę Biejat wspólnie z Akcją Uczniowską.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
- Konieczna jest zmiana polskiej szkoły, sprawienie, by była bardziej przyjazna, szybko i skutecznie reagująca na sytuacje kryzysowe, wspierająca, a nie stygmatyzująca osoby z problemami psychicznymi
- Wśród rekomendacji znalazły się m.in. postulaty obecności psychologa w każdej szkole, organizowania w szkołach warsztatów kryzysowej interwencji rówieśniczej czy finansowania z budżetu państwa telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży
- Propozycje młodzieży dotyczyły m.in. stworzenia stref ciszy w szkołach, ograniczenia podstawy programowej, szerokiej i powszechnej psychoedukacji oraz zwiększania świadomości o metodach efektywnej nauki
Otwierając spotkanie, marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska przypomniała, że już od poprzedniej kadencji Senat prowadzi rozmowy z młodymi ludźmi o najważniejszych dla nich sprawach. Jak podkreśliła, musimy jak najszybciej rozwiązać kryzys zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, przygotować skuteczne instrumenty prawne. – Wobec tych problemów nie można być obojętnym – przekonywała. – Jestem pewna, że wypracujemy dobre rozwiązania we współpracy parlamentu z młodymi ludźmi – zapewniła marszałek Senatu.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
Celem konferencji było zwrócenie uwagi na problemy związane ze zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży, a także wypracowanie sposobu poradzenia sobie z narastającym kryzysem psychiatrii dziecięcej w Polsce. W Szczycie wzięli udział przede wszystkim młodzi ludzie, którzy w otwarty sposób mówili o swoich problemach i problemach swoich rówieśników, wskazywali także sposoby ich rozwiązania. Według nich konieczna jest m.in. zmiana polskiej szkoły, sprawienie, by była bardziej przyjazna, szybko i skutecznie reagująca na sytuacje kryzysowe, wspierająca, a nie stygmatyzująca osoby z problemami psychicznymi.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
W podpisanych przez uczestników Szczytu „10 receptach zdrowia psychicznego”, zawierających m.in. Pakt Zdrowia Psychicznego, zaznaczono, że w Senacie zebrano się, by wspólnie – młodzież, przedstawiciele organizacji pozarządowych i politycy – dyskutować o rozwiązaniach na rzecz poprawy systemu opieki w zakresie zdrowia psychicznego. – Tego dnia każdy, kto miał odwagę zabrać głos, mógł przedstawić swoje oczekiwania, potrzeby i marzenia – podkreślono.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
W ocenie uczestników Szczytu administracja państwowa i samorządowa, instytucje powołane do czuwania nad ochroną praw obywateli, szkoły, rodzice powinni zapewnić dzieciom i młodym ludziom możliwość bezpiecznego i zdrowego realizowania swoich potrzeb i marzeń. – Każdy powinien wzrastać i budować poczucie własnej wartości w atmosferze poszanowania różnorodności i równości wynikających z jednakowej godności człowieka – zaapelowali uczestnicy Szczytu.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
Sygnatariusze Paktu Zdrowia Psychicznego zobowiązali się do współdziałania na rzecz dobra dzieci i młodzieży oraz kontynuowania merytorycznej debaty ponad podziałami nad zawartymi w nim postulatami. Chodzi bowiem o osiągnięcie odpowiedniego systemu opieki i promowania codziennej troski o zdrowie psychiczne najmłodszych, by tworzyć przestrzeń przyjazną, otwartą i pomocną. – Będziemy działać z zamiarem budowania dobrostanu, bezpieczeństwa, samodzielności, sprawczości, szacunku, świadomości własnej wartości młodych osób, wspierając ich pomysły i dążenia – zapewnili.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
Wśród rekomendacji „10 recept zdrowia psychicznego”, które zostały przekazane posłom i senatorom, znalazły się m.in. postulaty obecności psychologa w każdej szkole, organizowania w szkołach warsztatów kryzysowej interwencji rówieśniczej, finansowania z budżetu państwa telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży, psychoedukacji i systemowego zwiększania świadomości zdrowotnej.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
Jak stwierdził Paweł Mrozek z Akcji Uczniowskiej, zdrowie psychiczne to dla młodych ludzi „sprawa życia i śmierci”. Dlatego, wyrażając zadowolenie z deklarowanej przez dorosłych, przede wszystkim polityków, woli współpracy, zapowiedział, że młodzi będą się bacznie przyglądać realizacji rekomendacji. Najważniejsze postulaty zawarte w Pakcie sformułowano w następujący sposób: czuję się dobrze w szkole, mam w niej wsparcie; wiem, jak o siebie zadbać; psycholodzy i psychiatrzy są obok; wspierają mnie rodzice i świat; państwo się mną opiekuje.
Propozycje młodzieży dotyczyły bardzo wielu różnorodnych kwestii, m.in. stworzenia stref ciszy w szkołach, ograniczenia podstawy programowej, szerokiej i powszechnej psychoedukacji, zwiększania świadomości o metodach efektywnej nauki, dostępu do pomocy psychologicznej dla każdego ucznia od 13. roku życia bez zgody rodziców, obowiązkowych szkoleń antydyskryminacyjnych dla nauczycieli czy promocji zdrowego stylu życia w duchu ciałopozytywności.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
Inicjatorka senackiego spotkania wicemarszałek Magdalena Biejat wyraziła radość, że tak ważne wydarzenie miało miejsce właśnie w Senacie. W jej ocenie w rozwiązywaniu problemów związanych z kryzysem psychicznym dzieci i młodzieży niezwykle ważna jest wielosektorowość zaangażowanych podmiotów i współpraca między nimi. – Zależy mi na tym, aby nie była to kolejna dyskusja zakończona tylko dyskusją. Należy dokonać realnej zmiany w obszarze zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, zakończyć obecną kadencję parlamentu konkretnymi rozwiązaniami – mówiła.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
Podsumowując debatę, podkreśliła, że zaprezentowane na niej wystąpienia były niezwykle inspirujące, bo nigdy dość tłumaczenia politykom potrzeb młodych ludzi. Jak stwierdziła, kiedy patrzy na obecny resort edukacji i jego otwarcie na młodych, ma nadzieję na rozwiązanie w obecnej kadencji wielu problemów. Zdaje sobie też sprawę z ich skomplikowania i przenikania się wielu sfer, m.in. edukacji, jakości życia, budowania relacji z rówieśnikami, funkcjonowania w nietoksycznym środowisku, a ich kompleksowość stanowi największe wyzwanie, z którym będzie chciała się zmierzyć. Dlatego należy wsłuchiwać się w głos wszystkich zainteresowanych stron: rodziców, nauczycieli, specjalistów w celu wypracowania dobrych rozwiązań. – Takie spotkania dają mi poczucie, że to, co robimy, ma sens – podkreśliła Magdalena Biejat.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
Podczas konferencji prasowej zaznaczyła, że inicjatorem spotkania i jego głównym organizatorem była Akcja Uczniowska. – To było wyjątkowe wydarzenie, na którym spotkali się ludzie starsi i młodsi, od lat pracujący w temacie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży i ludzie, których na co dzień ten problem dotyczy, bo uczą się w naszych szkołach – mówiła. Zdaniem wicemarszałek uczestnicy konferencji wiele się od siebie nawzajem nauczyli. Najważniejsza jest jednak gotowość do zmian, zrozumienie, że kwestia zdrowia psychicznego to nie tylko dostępność psychologów i psychiatrów. – To nie tylko lepsza edukacja, ale to jest po prostu lepsze otoczenie dla dzieci, to wsparcie rodziców, tworzenie środowiska, w którym dzieci i młodzież mogą mieć czas na własne pasje – oceniła.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
W spotkaniu wzięła udział minister edukacji narodowej Barbara Nowacka. Jak mówiła, od 15 października 2023 r. jest to jej kolejne spotkanie z młodymi ludźmi, bowiem ich dobrostan jest niezwykle ważny dla przyszłości naszego kraju. – Są to sprawy, które łączą, dlatego powinny być wyjęte spod sporu politycznego – zaznaczyła. Zapewniła, że resort edukacji dostrzega problemy dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży na poziomie szkoły, która nie jest, niestety, bezpiecznym miejscem, ale jest też miejscem, gdzie młodzi ludzie powinni otrzymać pomoc. Dlatego powołała pełnomocniczkę ds. zdrowia psychicznego uczniów i uczennic Paulinę Piechnę-Więckiewicz, która będzie budowała wspólnie z Ministerstwem Zdrowia wspólną politykę przeciwdziałania problemom, jakie spotykają młode osoby. W ocenie Barbary Nowackiej nie można bazować tylko na dobrej woli nauczycieli i wychowawców czy na siostrzeństwie i braterstwie młodych ludzi. Dlatego musi wkroczyć państwo, organizować inicjatywy takie jak telefon zaufania czy umożliwienie pracy w szkole niezależnym od dyrekcji psychologom.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
Zdaniem prezes Fundacji Unaweza Martyny Wojciechowskiej stan zdrowia psychicznego młodych ludzi jest „alarmujący”. Przekonywała, że młode osoby, które doświadczają kryzysu psychicznego, potrzebują naszego wsparcia teraz. Poinformowała, że fundacja wdraża opracowany przez ekspertów program profilaktyczny, który jest realizowany w 1500 szkołach. Jego uczestnicy uczą się m.in., w jaki sposób mówić o swoich emocjach, stawiać granice czy bezpiecznie korzystać z nowych technologii. Program uczy, że o zdrowiu psychicznym warto rozmawiać otwarcie, a sięganie po pomoc to nie „obciach”. Martyna Wojciechowska zwróciła uwagę, że za młodych odpowiedzialność ponosi nie tylko szkoła, instytucje państwa, organizacje społeczne, odpowiadają za nich przede wszystkim rodzice. Młodych ludzi przeprosiła za wszystkie zaniechania dorosłych, które doprowadziły do obecnego kryzysu w zdrowiu psychicznym dzieci i młodzieży.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
W okrągłym stole zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży udział wzięli m.in. wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty, senator Jerzy Wcisła, poseł Grzegorz Napieralski, b. rzecznik praw dziecka Marek Michalak. Do uczestników Szczytu list skierował marszałek Sejmu Szymon Hołownia. Odbyły się 3 panele, podczas których głos zabrali eksperci, specjaliści z zakresu psychologii, psychiatrii i pedagogiki. Pierwszy dotyczył kryzysu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży i tego, co można zrobić, aby polepszyć sytuację. „Zdrowie psychiczne w szkołach. Co funkcjonuje źle?” to temat drugiego panelu, a trzeci to „Psycholodzy. Nie ma się czego bać”.
Fot. Hubert Pielas / Kancelaria Senatu
