×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Kinezyterapia – ćwiczenia czynne

dr Andrzej Markowski, Magdalena Markowska

Ćwiczenia czynne odnoszą się do samodzielnej kontroli napięcia mięśniowego przez pacjenta, które może powodować ruch w stawie lub też świadome napięcie mięśni z intencją ruchu bez jego wykonania (ćwiczenia izometryczne).

W ćwiczeniach czynnych opór w celu wykonania ruchu jest stawiany przez:

  • ciężar własnego ciała (ćwiczenia czynne wolne),
  • terapeutę, którego pacjent nie może pokonać (ćwiczenia izometryczne),
  • terapeutę, który utrudnia ruch pacjenta lub stosowanie dodatkowych ciężarków, taśm gumowych, ekspanderów (ćwiczenia czynne z oporem).

W wyniku prowadzonych ćwiczeń zwiększa się liczba kurczących się włókien mięśniowych, co przyczynia się do zwiększenia wydajności pracy pompy mięśniowej. Aktywna pompa mięśniowa zwiększa krążenie krwi, limfy i płynów tkankowych, przez co poprawia się odżywienie tkanek, a w przypadku odniesionego urazu przyspiesza gojenie uszkodzonych tkanek.

W trakcie wykonywania ćwiczeń czynnych poprawia się koordynację nerwowo-mięśniową (stymulacja czucia głębokiego, kinestezji), wpływa się na rozprzestrzenianie się bodźców nerwowych do dalszych obszarów ciała (nie tylko tych bezpośrednio ćwiczonych), dzięki czemu aktywizuje się osłabione mięśnie.

Prowadzenie ćwiczeń czynnych polega na przestrzeganiu poszczególnych faz ruchu: pozycja wyjściowa, ruch w kierunku pozycji końcowej, powrót do pozycji wyjściowej z pozycji końcowej. Krótka przerwa na końcu jednego powtórzenia ruchu usprawnia dopływ krwi, która zaopatruje w substancje odżywcze osłabione i uszkodzone tkanki, przyspieszając jednocześnie ich regenerację. Zwiększeniu efektywności ćwiczeń czynnych sprzyja prawidłowy kontakt werbalny fizjoterapeuty z pacjentem, dzięki któremu zapewniona jest stała kontrola nad prawidłowo wykonywanym ćwiczeniem.

Wyróżnia się następujące rodzaje ćwiczeń czynnych:

  • ćwiczenia czynne wolne
  • ćwiczenia czynne z oporem
  • ćwiczenia czynne w odciążeniu (ćwiczenia czynno-bierne, ćwiczenia czynne wspomagane [prowadzone] i samowspomagane)
  • ćwiczenia czynne w odciążeniu z oporem
  • ćwiczenia rozciągające
  • ćwiczenia manipulacyjne
  • ćwiczenia sensomotoryczne
  • ćwiczenia izometryczne

Ogólne efekty ćwiczeń czynnych:

  • normalizacja napięcia mięśniowego poprzez torowanie prawidłowej impulsacji nerwowej do mięśni,
  • poprawa siły i wytrzymałości mięśniowej,
  • utrzymanie bądź zwiększenie zakresu ruchu w stawie, przez systematyczne rozciąganie i skracanie więzadeł, torebki stawowej i mięśni,
  • wzmocnienie i uelastycznienie włókien kolagenowych aparatu torebkowo-więzadłowego stawów,
  • poprawa odżywiania tkanek (trofiki) poprzez uruchomienie pompy mięśniowej,
  • zwiększenie wydolności układu krążeniowo-oddechowego.

Przeciwwskazaniami do ćwiczeń czynnych są:

  • konieczność bezwzględnego unieruchomienia części ciała,
  • silne odczucia bólowe,
  • ostre stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych,
  • pacjenci bezpośrednio po urazach lub operacjach,
  • znacznego stopnia niewydolność krążeniowa i oddechowa,
  • zapalenia zakrzepowe żył i zagrożenie zatorami,
  • niestabilny lub ogólnie ciężki stan pacjenta.
22.02.2017
Zobacz także
  • Ćwiczenia izometryczne
  • Ćwiczenia sensomotoryczne
  • Ćwiczenia manipulacyjne
  • Ćwiczenia rozciągające
  • Ćwiczenia czynne w odciążeniu
  • Ćwiczenia czynne z oporem
  • Ćwiczenia czynne wolne
Wybrane treści dla Ciebie
  • Rehabilitacja słuchu
  • Pacjent po amputacji kończyny – postępowanie i powikłania
  • Rehabilitacja głosu
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta