×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Terapia pompowa nie zwalnia z myślenia o cukrzycy

Agnieszka Krupa
Kurier MP

Możliwości, jakie daje pompa insulinowa i precyzja zmian, które możemy wprowadzić do insulinoterapii jest ogromnym krokiem w kierunku optymalizacji i indywidualizacji leczenia cukrzycy – mówi Oliwia Janota, trener pompowy.


Oliwa Janota. Fot. arch. wł.

Agnieszka Krupa: Co to jest pompa insulinowa i jak działa?

Oliwia Janota: Jest to niewielkie urządzenie pozwalające na ciągły podskórny wlew insuliny przy pomocy specjalnego zestawu infuzyjnego, tzw. wkłucia. Pacjent zmienia wkłucia co 2-3 dni zamiast wykonywać wielokrotne w ciągu dnia podskórne wstrzyknięcia za pomocą wstrzykiwaczy, tzw. penów. To znacząco poprawia komfort życia chorych na cukrzycę.

W pompie insulinowej jest możliwość bardzo dokładnej modyfikacji dawki insuliny, zarówno bolusów doposiłkowych, jak i przepływów godzinowych, tzw. bazy, z uwzględnieniem okresów wyższego i niższego zapotrzebowania na insulinę w ciągu doby.

Dodatkowe opcje, np. kalkulator bolusa, czyli algorytm wyliczający potrzebną dawkę insuliny w oparciu o aktualną wartość glikemii i wielkość spożytego posiłku czy możliwość podaży bolusa przedłużonego lub złożonego celem pokrycia spożytych białek, tłuszczy czy węglowodanów ułatwiają codzienna samokontrolę.

Część pomp insulinowych posiada również funkcję jednoczesnego monitorowania glikemii przy użyciu kompatybilnego sensora i nadajnika, a także częściową automatyzację podaży insuliny w zależności od aktualnego trendu i poziomu glikemii.

Możliwości, jakie daje pompa insulinowa i precyzja zmian, które możemy wprowadzić do insulinoterapii jest ogromnym krokiem w kierunku optymalizacji i indywidualizacji leczenia cukrzycy.

Jaka jest historia pomp insulinowych?

Pierwsze pompy insulinowe na świecie pojawiły się w latach 80. XX wieku. W Polsce w 2001 roku rozpoczął się pierwszy program leczenia dzieci chorych na cukrzycę typu 1 z wykorzystaniem pomp insulinowych. Był to program realizowany przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy, który obejmował najmłodszych pacjentów – do 10. roku życia.

Jak wygląda pierwsze użycie pompy przez pacjenta?

Pacjent bez względu na to, czy dostaje pompę w ramach refundacji w ośrodku dedykowanym, czy kupuje ją samodzielnie, zawsze przed pierwszym użyciem musi wykonać dwa kroki. Pierwszy to konsultacja lekarska (lekarz planuje insulinoterapię), a drugi to szkolenie, podczas którego wprowadza się pacjenta we wszystkie technologiczne aspekty działania urządzenia i terapii pompowej, a jest to dość skomplikowane. Technologia stale ewoluuje, pompy się zmieniają, dlatego przy każdej zmianie modelu urządzenia pacjent wymaga przeszkolenia.

Droga, którą przeszedł każdy diabetyk od momentu rozpoznania choroby do podłączenia pierwszej pompy insulinowej nie jest prosta. Cukrzyca jest nieuleczalną chorobą, myślimy o niej codziennie, planując posiłek, aktywność czy pracę zawodową. Chorzy nie są w stanie wszystkiego przewidzieć, poziom cukru zależy od wielu czynników. Jest to obciążające psychicznie, szczególnie jak ma się świadomość ryzyka powikłań i wieloletnią perspektywę chorowania. Naprzeciw tym obawom i trudnościom wychodzą nowoczesne technologie – to nadzieja na poprawę jakości życia chorego.

Każdy pacjent, którego miałam okazję szkolić tę nadzieję wyrażał. I choć żaden model pompy nie zwalnia z myślenia o cukrzycy, stosowanie tych urządzeń jest obecnie najlepszym sposobem na optymalizację leczenia. Pompy pozwalają zindywidualizować model insulinoterapii – dostosować go do potrzeb, oczekiwań i do trybu życia pacjenta. Wobec tego pacjent świadomie wykorzystujący nowoczesne rozwiązania, z odpowiednią motywacją do leczenia oraz wspierany przez zespół terapeutyczny i rodzinę, może osiągnąć nie tylko zadowalające wyrównanie metaboliczne, ale także utrzymać wysoką jakość życia.

Czy wiadomo ilu chorych na cukrzycę korzysta z pomp insulinowych?

Ostatni raport NFZ wskazał, że w 2018 roku z terapii pompowej korzystało niemal 19 tys. pacjentów, a ich liczba w ostatniej dekadzie systematycznie rośnie.

Jakie są przeciwwskazania do używania pompy?

Podejmując decyzję o rozpoczęciu terapii osobistą pompą insulinową pacjent musi mieć świadomość, że nie jest to sztuczna trzustka, która zwolni z myślenia o cukrzycy. Ten sposób insulinoterapii, choć nowoczesny i wygodny, wciąż wymaga od pacjenta dużej wiedzy i motywacji do leczenia. Jeżeli pacjent nie osiąga wyrównania metabolicznego, nie akceptuje swojej choroby mimo otrzymywania wsparcia zespołu terapeutycznego, nie odbywa regularnych wizyt u diabetologa lub nie zgadza się na taką formę leczenia, pompa nie jest zalecana jako optymalne rozwiązanie.

Ponadto brak możliwości całodobowej, samodzielnej i bezpiecznej obsługi urządzenia przez pacjenta spowodowana przez chorobę psychiczną, zaburzenia odżywiania czy uzależnienie również stanowią przeciwwskazania do używania pompy.

Kolejnym przeciwwskazaniem są zmiany skórne uniemożliwiające regularne korzystanie z wkłuć, które całodobowo przyklejone są do skóry. W końcu regularne przebywanie w polu magnetycznym, z uwagi na niekorzystny wpływ pola na działanie pompy, np. w warunkach zawodowych pacjenta, są czynnikami wykluczającymi terapię pompową.

Jaki jest koszt urządzenia i jak wygląda refundacja?

Aktualnie pompy insulinowe są refundowane przez NFZ dla chorych na cukrzycę typu 1 do 26. roku życia. Ponadto Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy prowadzi program wsparcia osobistymi pompami insulinowymi dla ciężarnych chorych na cukrzycę. Program umożliwia wypożyczenie pompy na okres planowania i/lub ciąży, w celu optymalizacji leczenia cukrzycy typu 1 i ograniczenia rozwoju powikłań zarówno u matki, jak i u dziecka.

Koszt pompy waha się od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.

Pani również choruje na cukrzycę. Czy dlatego wybrała Pani zawód trenera pompowego?

Zdecydowanie. Zachorowałam w wieku 2 lat. W 1998 roku pompy insulinowe nie były jeszcze szeroko dostępne, więc do 7. roku życia byłam leczona za pomocą wielokrotnych wstrzyknięć. W 2003 roku otrzymałam swoją pierwszą pompę insulinową w ramach wspomnianego programu WOŚP.

Aktualnie korzystam z pompy insulinowej wraz z ciągłym monitoringiem glikemii i automatyzacją podawania insuliny, a w 23-letniej historii swojej choroby zaliczyłam wiele upadków, które dzisiaj wykorzystuję jako doświadczenie i cenne lekcje, które przekazuję pacjentom w trakcie szkoleń.

Czy zdarzały się Pani kryzysy związane z chorobą?

Oczywiście. Rozmawiając z pacjentami zawsze próbuję zburzyć mit idealnego diabetyka, cukrzyca to nie jest łatwa choroba. Życie z nią to tak naprawdę wiele codziennych wyzwań, obciążenie psychiczne, przy – częstym niestety – braku wsparcia. To wszystko determinuje to jak sobie radzimy z chorobą. Przeszłam chyba przez wszystkie etapy od zaprzeczenia, przez udawanie, że cukrzyca mnie nie ogranicza i mogę żyć normalnie, co odbijało się na moich wynikach, do momentu, w którym mogę śmiało powiedzieć, że łączę dobrą kontrolę cukrzycy z pracą zawodową i realizacją swoich pasji. Dostosowałam zarówno chorobę do mojego trybu życia, jak i tryb życia do choroby. To musi działać w obie strony.

Rozmawiała Agnieszka Krupa

18.06.2021
Zobacz także
  • Hybrydowe pompy insulinowe - nowa jakość prowadzenia insulinoterapii
  • Bioniczna trzustka 3D – przełom w leczeniu cukrzycy typu 1?
  • Dzięki pompie mam poczucie bezpieczeństwa
  • Nie taka pompa straszna
Wybrane treści dla Ciebie
  • Cukrzyca – typy cukrzycy, badania i sposoby leczenia
  • Neuropatia cukrzycowa
  • Kwasica ketonowa
  • Leczenie cukrzycy typu 1
  • Makulopatia cukrzycowa
  • Inne choroby związane z zaburzeniem metabolizmu węglowodanów
  • Szczegółowe zalecenia dietetyczne w stanie przedcukrzycowym
  • Cukrzycowa choroba nerek (CChN; dawniej nefropatia cukrzycowa)
  • Cukrzyca typu 1 o podłożu autoimmunologicznym
  • Utrwalona cukrzyca noworodkowa
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta