Co to jest manometria przełyku i na czym polega?
Manometria przełyku to specjalistyczne badanie wykorzystywane w gastroenterologii, obrazujące pracę przełyku. Dzięki niemu można zdiagnozować przyczyny zaburzeń połykania. Umożliwia ono pomiar ciśnienia w obrębie górnego i dolnego zwieracza przełyku, a także w obrębie mięśniówki przełyku. Dzięki połączeniu sondy (jaką zakłada się w trakcie badania) z programem komputerowym, który rysuje wykresy, lekarz może przeanalizować proces połykania. W manometrii przełyku ocenia się napięcie mięśniowe dolnego i górnego zwieracza przełyku, rozluźnienie mięśniówki po akcie połykania oraz czynność trzonu przełyku.
Jakie są wskazania do manometrii przełyku?
Ponieważ manometria przełyku to badanie wysokospecjalistyczne, wykonuje się ją zazwyczaj po przeprowadzeniu wstępnej diagnostyki, kiedy prostsze badania takie, jak endoskopia czy badanie radiologiczne, nie pozwoliły ustalić przyczyny zaburzeń czynności przełyku.
Manometria przełyku może być stosowana w diagnostyce:
- zaburzeń połykania (dysfagia), bólu podczas przełykania,
- zaburzeń motoryki przełyku (achalazja, rozlany kurcz przełyku, bolesny skurcz przełyku),
- bólu w klatce piersiowej pochodzenia pozasercowego,
- choroby refluksowej przełyku,
- wtórnych zaburzeń motoryki przełyku, takich jak skrobiawica, niedoczynność tarczycy, twardzina układowa, po leczeniu raka przełyku laserem.
Dodatkowo manometria przełyku jest wykorzystywana do oceny położenia sondy stosowanej w badaniu pH-metrycznym oraz do oceny nieprawidłowości perystaltyki przełyku przed wykonywanymi zabiegami chirurgicznymi (np. fundoplikacja).
Manometria przełyku – przebieg badania
Na samym początku badania pacjentowi znieczula się błonę śluzową nosa i gardła lekami znieczulajacymi (lignokaina) w postaci aerozolu lub żelu. Następnie w pozycji siedzącej zakłada się przez nos do żołądka małą elastyczną sondę z otworami bocznymi. Sonda ma niewielkie wymiary, nie powoduje bólu, można odczuwać jedynie dyskomfort w trakcie jej zakładania. Dzięki otworom w cewniku zmiany ciśnienia są przetwarzane na impulsy elektryczne i przesyłane do rejestratora. Po założeniu sondy chory powinien położyć się na plecach. W takiej pozycji dokonuje się pomiarów ciśnienia na różnych poziomach przełyku.
Na wysokości dolnego i górnego zwieracza przełyku pomiaru napięcia dokonuje się w trakcie powolnego wycofywania się cewnika. Ciśnienie mierzone w środkowej części przełyku (w trzonie) mierzone jest w odpowiedzi na połykanie małych porcji wody (po ok. 5 ml).
Jak przygotować się do manometrii przełyku?
W dniu badania na minimum 6 godzin przed wykonaniem manometrii nie należy jeść ani pić. Poza tym należy wcześniej poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, ponieważ może on zalecić odstawienie części z nich w dniu przeprowadzenia badania. Manometria przełyku jest bezbolesna, nie utrudnia oddychania, trwa około 30 minut.
Przeciwwskazania do wykonania manometrii przełyku. Do głównych przeciwwskazań wykonania badania należy:
- brak współpracy z pacjentem,
- aktywne krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego,
- podejrzenie niedrożności przełyku lub jamy nosowej,
- niestabilna choroba wieńcowa.
Jakie powikłania mogą wystąpić po wykonaniu manometrii przełyku? Jak postępować po badaniu?
W trakcie wykonywania manometrii przełyku mogą wystąpić nieliczne działania niepożądane, takie jak łzawienie oczu, dyskomfort w nosie i gardle, nudności oraz odruchy wymiotne.
Manometria przełyku bardzo rzadko powoduje poważniejsze powikłania, takie jak: bóle gardła, niewielkie krwawienie z nosa, przedziurawienie przełyku (perforacja), zaburzenia rytmu serca, nadmierne wydzielanie śliny, zachłyśnięcie treścią żołądkową oraz aspiracyjne zapalenie płuc.
Po wykonanym badaniu pacjent może natychmiast wrócić do normalnej aktywności życiowej.
