Pytanie nadesłane do redakcji:
W mojej rodzinie mam chorego na serce. Chory miał OZW, jest w szpitalu. Chciałabym się dowiedzieć, jak wygląda rehabilitacja w szpitalu bezpośrednio po tej chorobie?
Odpowiedział:
mgr Rafał Piliński
fizjoterapeuta
Chorzy u których postawiono diagnozę OZW (niestabilna choroba wieńcowa lub zawał serca) powinni być kompleksowo rehabilitowani. Przebieg rehabilitacji na oddziale szpitalnym uzależniony jest od następstw ostrego niedokrwienia serca. Należy rozważyć rozległość martwicy mięśnia sercowego, stopień upośledzenia kurczliwości, rodzaj ostrego OZW, jego przebieg, wiek chorego, choroby współistniejące, stopień sprawności przed OZW.
Wszyscy chorzy po wystąpieniu OZW i leczeniu rewaskularyzacyjnym wymagają unieruchomienia ze względu na ochronę miejsca nakłucia tętnicy. Pacjenci, który nie doznali trwałego uszkodzenia lewej komory serca i uzyskano u nich prawidłowy przepływ przez tętnice wieńcowe, mogą być wcześniej uruchamiani niż chorzy z jej uszkodzeniem. Nie należy zwlekać z wdrożeniem rehabilitacji, zasadą bowiem jest szybkie uruchomienie po ustabilizowaniu się stanu chorego.
U chorych z OZW bez zawału serca rehabilitację można rozpocząć już po 6-7 godzinach po wyjęciu koszulki. Rehabilitacja powinna trwać od 2-3 dni w zależności od stanu chorego.
Chorzy, u których rozwinął się zawał serca i są chorymi stabilnymi z pełną rewaskularyzacją bez powikłań, rehabilitację mogą rozpocząć po 12-24 godzinach od zawału.
W czasie uruchamiania i rehabilitacji tętno pacjent nie powinno przekraczać 120/minutę a wzrost ciśnienia skurczowego nie powinien być większy niż 10-40 mm Hg.
Rehabilitację rozpoczyna się po pisemnym zleceniu od lekarza prowadzącego. Każde ćwiczenia rozpoczyna się i kończy pomiarem: częstotliwości rytmu serca, ciśnienia tętniczego i saturacji (utlenowania krwi tętniczej). Początkowo ćwiczenia powinny obejmować dystalne części ciała w pozycji leżącej lub siedzącej. Stopniowo włącza się duże grupy mięśniowe i przechodzi do ćwiczeń o większej intensywności. Następnym etapem jest pionizacja chorego i ćwiczenia w tej pozycji. Jeśli chory toleruje zmianę pozycji i nie występują u niego np.: spadki ciśnienia, zawroty głowy, zaburzenia rytmu serca, bóle wieńcowe, nadmierna duszność i zmęczenie, można przejść do marszu po płaskim terenie.
Ostatnim etapem usprawniania chorych z OZW w szpitalu jest chodzenie po schodach z pokonaniem 2-3 kondygnacji w górę i w dół.
Po wypisaniu chorego ze szpitala należy podjąć dalsze czynności rehabilitacyjne, tj: usprawnianie w ramach opieki stacjonarnej, ambulatoryjnej lub domowej nadzorowanej przez fizjoterapeutę i lekarza.